Người dân phải là chủ thể trong giảm phát thải nhựa

Quang cảnh hội nghị

Phản biện tại hội nghị, hầu hết ý kiến đều đánh giá cao và tán thành việc ban hành 2 nghị quyết, thể hiện trách nhiệm của chính quyền Thủ đô cũng như tính tự chủ của TP đối với vấn đề này.

Các đại biểu cho rằng, trước tình trạng rác thải nói chung và ô nhiễm do rác thải nhựa nói riêng ngày càng nghiêm trọng, trở thành một trong những thách thức lớn nhất mà các quốc gia phải đối mặt và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe con người, môi trường sống, việc xây dựng và ban hành 2 nghị quyết nêu trên là hết sức cần thiết và có tính thực tiễn cao.

Song, các đại biểu cũng đề nghị cơ quan soạn thảo phân tích rõ hơn các đặc trưng về nguồn phát sinh chất thải và thành phần chất thải rắn ở Hà Nội, trong đó có chất thải nhựa.

Hiện nguồn phát sinh chất thải bức xúc nhất là chất thải rắn sinh hoạt và chủ yếu đến từ các khu dân cư. Vì vậy, đối tượng cần hướng tới của nghị quyết là người dân, chứ không phải doanh nghiệp.

Việc phân loại rác thải 3R (tiết giảm - tái sử dụng - tái chế) phải là biện pháp cốt lõi, cần được tập trung nguồn lực để làm tốt khâu phân loại tại nguồn và đối tượng thực hiện chính là người dân. Do vậy, cần xây dựng các cách tiếp cận khác nhau trong phân loại rác tại nguồn đối với hộ gia đình, khu chung cư, siêu thị...

Chuyên gia góp ý tại hội nghị

Về nội dung quy định biện pháp hỗ trợ, ưu đãi đối với hoạt động tái chế rác thải sử dụng kỹ thuật hiện có tốt nhất trên địa bàn TP, một số đại biểu đề cập cụm từ "kỹ thuật hiện có tốt nhất trên địa bàn TP" có thể gây nhiều tranh cãi trong quá trình thẩm định kỹ thuật, công nghệ.

Mặt khác, việc quy định đối tượng được hỗ trợ là các cơ sở sản xuất kinh doanh có doanh thu trên 10 tỷ đồng/năm hoặc nguồn vốn trên 3 tỷ đồng có thể làm giảm sự tham gia đóng góp của doanh nghiệp, cơ sở sản xuất nhỏ...

Kết luận hội nghị, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội Nguyễn Sỹ Trường đề nghị cơ quan soạn thảo đặc biệt chú trọng tính khả thi và tính hiệu quả trong quy định cấm sử dụng hoàn toàn túi nhựa dùng một lần ngay lập tức vì có thể gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp.

Ngoài ra, cần có lộ trình rõ ràng, kết hợp với các giải pháp hỗ trợ, khuyến khích người dân sử dụng sản phẩm thay thế; đẩy mạnh tuyên truyền để người dân thay đổi thói quen tiêu dùng, nâng cao ý thức trong bảo vệ môi trường.

Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ cũng đề nghị cần có quy định rõ về trách nhiệm của từng chủ thể, cá nhân, bổ sung trách nhiệm của chính quyền cơ sở trong triển khai, kiểm tra, xử lý các vi phạm trong lĩnh vực này.

Về cơ chế hỗ trợ, cơ quan soạn thảo cần đa dạng hóa chính sách hỗ trợ, không chỉ dừng lại ở các nhóm doanh nghiệp lớn, mà quan tâm cả các doanh nghiệp nhỏ, các đơn vị nghiên cứu...

Bên cạnh đó, cơ quan soạn thảo cũng cần nghiên cứu, bổ sung người tiêu dùng vào đối tượng được hưởng ưu đãi, hỗ trợ để khuyến khích người tiêu dùng sử dụng sản phẩm tái chế, tạo ra vòng kinh tế tuần hoàn bền vững.