Người dân tộc thiểu số vùng thiên tai “an tâm” hơn với cây trồng sinh học

Thoát nghèo bền vững nhờ mô hình chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi

“Lạc đỏ” giúp đồng bào dân tộc xoá nghèo bền vững

Những năm qua, tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng, thiên tai, bão lũ đã hưởng rất lớn đến vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi sinh sống, làm cho đời sống của người dân gặp nhiều khó khăn.

Trên cả nước đã có nhiều mô hình sinh kế giúp người dân hướng tới tăng cường khả năng chống chịu với rủi ro thiên tai, được triển khai thời gian qua. Tiêu biểu như mô hình hỗ trợ phụ nữ dân tộc thiểu số H’Mông tại Lào Cai trồng thâm canh lạc đỏ ứng phó với xói mòn theo tiêu chuẩn của VietGAP. Mô hình này cũng đã được nhân rộng tại tỉnh Lào Cai..

Từ năm 2018, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Lào Cai triển khai mô hình trồng thâm canh cây lạc đỏ địa phương theo hướng VietGAP, áp dụng biện pháp che phủ ni lông tại xã Hoàng Thu Phố (huyện Bắc Hà) với diện tích 10 ha. Ngay trong năm đầu tiên áp dụng trồng lạc theo cách này, người dân thu được hơn 55 triệu đồng/ha/vụ. Sản phẩm lạc đỏ Bắc Hà đã được xác nhận chuỗi sản xuất an toàn, có tem truy xuất nguồn gốc, góp phần nâng cao khả năng cạnh tranh trên thị trường.

Việc phát triển, mở rộng diện tích cây lạc đỏ ở huyện Bắc Hà nhằm nâng cao thương hiệu sản phẩm OCOP lạc đỏ, nâng cao hiệu quả kinh tế, đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu cây trồng, tăng thu nhập cho bà con nông dân, góp phần xóa nghèo bền vững. Lạc đỏ cũng là giống cây trồng sinh học được nhiều người dân tộc thiểu số thuộc các tỉnh miền núi phía Bắc áp dụng, cải thiện kinh tế nông nghiệp trong bối cảnh thiên tai hoành hành.

Người dân ở Lào Cai chăm sóc cây lạc đỏ

Huyện Điện Biên Đông, tỉnh Điện Biên có địa hình chủ yếu là đồi núi dốc, địa hình chia cắt với nhiều sông, suối vào mùa mưa dễ xảy ra sạt lở, lũ ống lũ quét. Thiên tai luôn cận kề, bài toán “trồng cây gì, nuôi con gì” đã được đồng bào dân tộc Thái ở xã Na Son giải thành công trong những năm gần đây. Bà con đã mạnh dạn chuyển đổi diện tích lúa, ngô kém hiệu quả sang trồng cây lạc đỏ theo hướng hàng hóa, đem lại hiệu quả kinh tế cao.

Gia đình anh Lò Văn Thiện sinh sống, canh tác tại huyện Điện Biên Đông đã chuyển đổi cơ cấu cây trồng được 3 năm nay. Hướng đi này đã mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt cho gia đình anh. Cũng như nhiều người dân, trước đây, anh Thiện trồng lạc đỏ chủ yếu tự phát, manh mún nên năng suất, sản lượng thấp. Từ khi chính quyền địa phương chủ trương phát triển cây này theo chương trình “Mỗi xã một sản phẩm”, vận động người dân mở rộng diện tích, lạc đỏ Na Son đến nay đã được công nhận là sản phẩm OCOP 3 sao của địa phương, nên năng suất, sản lượng và giá trị cũng đạt cao hơn.

Anh Lò Văn Thiện chia sẻ: "Đối với trồng lạc, làm đất cũng tương tự như nhau, nhưng mang lại kinh tế cao. Cây lạc này bán ra thị trường giá cả cao hơn giúp kinh tế gia đình ổn định, xóa đói giảm nghèo".

An tâm hơn trong biến đổi khí hậu

Khi chuyển đổi cây trồng trên địa bàn xã Na Son đặc biệt là cây lạc đỏ, so sánh trên cùng đơn vị diện tích trồng lúa, người dân ở đây thấy nó phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng của địa phương và năng suất tương đối cao, đầu ra sản phẩm đảm bảo.

Được biết, từ những đặc trưng riêng và được thương lái ở nhiều nơi ưa chuộng, tìm đến thu mua, chính quyền và ngành nông nghiệp Điện Biên Đông hiện đang quy hoạch để phát triển lạc đỏ trở thành cây trồng chủ lực, giúp người dân địa phương phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo.

Lạc đỏ là giống cây trồng mang lại năng suất cao cho người dân vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Huyện Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn gồm nhiều dân tộc: Kinh, Nùng, Dao, Tày... sinh sống với những nếp nhà sàn truyền thống đặc trưng. Đây là huyện miền núi với địa hình khá phức tạp, có núi đá, núi đất tạo thành vòng cung dốc. Người dân chủ yếu làm nông nghiệp. Những năm qua, người dân trên địa bàn huyện đã mở rộng diện tích trồng lạc, đưa những giống lạc mới có năng suất, chất lượng cao vào sản xuất. Bắc Sơn là huyện có diện tích trồng lạc lớn nhất tỉnh Lạng Sơn.

Gia đình anh Hoàng Doãn Bằng, thôn Đon Úy, xã Tân Hương, huyện Bắc Sơn đã trồng lạc hơn 10 năm nay. Hằng năm, anh Bằng đều trồng trên hai mẫu lạc, giống lạc L14 cho năng suất cao. Mỗi năm, gia đình anh thu hoạch được hơn 3,5 tấn lạc tươi. Với giá bán trung bình trên 10.000 đồng/kg, mỗi năm anh Bằng thu về hơn 40 triệu đồng. “Tôi nhận thấy trồng lạc hợp với thổ nhưỡng vùng cao nơi đây, có hiệu quả kinh tế tốt, ít công chăm sóc, chi phí đầu tư ít mà thị trường tiêu thụ ổn định. Vì vậy, tôi vẫn duy trì diện tích đó để tăng thu nhập cho gia đình”, anh Bằng bày tỏ.

Theo anh Bằng và những người nông dân ở đây, ngày trước, họ trồng lạc với diện tích nhỏ và sử dụng giống lạc vỏ đỏ, năng suất chưa cao. Trong 5 năm trở lại đây, người dân đã đưa giống lạc có năng suất, chất lượng cao vào trồng như: Sen lai, BG, L14, L19…

Áp dựng cây trồng công nghệ sinh học, cụ thể là cây lạc vào nông nghiệp, đồng bào dân tộc thiểu số, người dân ở các tỉnh: Lào Cai, Điện Biên, Lạng Sơn… đã tìm được cho mình lối đi phù hợp phát triển kinh tế, thích ứng với thiên tai và cảm thấy “an tâm” hơn trong biến đổi khí hậu khó lường nơi vùng núi cao này.