Nhiều sai phạm tại dự án tạo quỹ đất đô thị cho TP Hồ Chí Minh

Nhiều dự án chậm tiến độ hơn 20 năm

Thanh tra TP Hồ Chí Minh vừa có Thông báo Kết luận thanh tra (KLTT) về việc chấp hành pháp luật trong quản lý, sử dụng đất được thu hồi tại dự án tạo quỹ đất đô thị cho thành phố, dọc đường Nguyễn Hữu Thọ thuộc xã Phước Kiển và xã Nhơn Đức, huyện Nhà Bè.

Kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật trong quản lý, sử dụng đất được thu hồi tại Dự án tạo quỹ đất đô thị cho TP Hồ Chí Minh

Theo KLTT, dự án tạo quỹ đất đô thị cho thành phố là dự án tạo quỹ đất sạch đầu tiên với mục đích đấu giá quyền sử dụng đất, giao quyền sử dụng đất cho nhà đầu tư có năng lực thực hiện nhanh các dự án đầu tư của thành phố theo quy hoạch đã được phê duyệt.

Dự án kỳ vọng tạo động lực thúc đẩy đô thị hóa, hình thành khu nhà ở, khu thương mại dịch vụ, công trình công ích, công cộng hiện đại, góp phần vào tăng trưởng kinh tế của huyện Nhà Bè và TP Hồ Chí Minh nói chung.

Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện đã xuất hiện vướng mắc, thiếu sót, vi phạm liên quan đến việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cho người dân và trong việc quản lý, sử dụng đất dự án.

Cụ thể, theo KLTT, việc thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đã thực hiện chậm tiến độ so với được phê duyệt (tiến độ đầu tư là giai đoạn 1999 - 2000), đến nay chưa hoàn thành việc bồi thường, hỗ trợ, thu hồi đất; Còn 38 trường hợp không đồng ý nhận tiền bồi thường, hỗ trợ tái định cư. Trong đó, 22 trường hợp chưa đồng ý bàn giao mặt bằng nhưng UBND huyện Nhà Bè chưa thực hiện cưỡng chế thu hồi đất theo quy định. Các đơn vị thực hiện cũng chưa thực hiện đầy đủ khối lượng các hạng mục đầu tư được UBND TP Hồ Chí Minh phê duyệt.

“Các sai sót nói trên đã ảnh hưởng đến hiệu quả công tác quản lý, sử dụng đất, tiến độ đầu tư xây dựng tại các dự án được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận đầu tư”, KLTT nêu.

Cũng theo KLTT, việc thực hiện chính sách hỗ trợ bổ sung mua căn hộ chung cư đã kéo dài chưa thực hiện do chủ đầu tư được giao đầu tư xây dựng chung cư là Công ty Đông Mê Kông chậm hoàn thành việc đầu tư xây dựng, làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người dân bị thu hồi đất (nay đã hơn 20 năm), tiềm ẩn khiếu nại, tố cáo của người dân, cần sớm có giải pháp căn cơ, khả thi để giải quyết dứt điểm.

Cung đường Nguyễn Hữu Thọ từ chân cầu Kênh Tẻ (Quận 7) đi về phía huyện Nhà Bè (Ảnh: ST)

KLTT cho rằng, UBND huyện Nhà Bè có quyết định phê duyệt Đồ án quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 7 phân khu tại khu vực chưa có quy hoạch 1/2000, chưa có giấy phép quy hoạch là chưa phù hợp trình tự, thủ tục theo quy định…

Sở Quy hoạch - Kiến trúc có văn bản về kết quả thẩm định đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng đô thị tỷ lệ 1/2000 (phần quy hoạch sử dụng đất và giao thông), theo đó thẩm định phần đất quy hoạch khu đất bên trái đường Nguyễn Hữu Thọ, bao gồm cả phần đất thuộc Quận 7 nhưng đề nghị UBND huyện Nhà Bè xem xét ký phê duyệt quy hoạch là vượt thẩm quyền của UBND huyện Nhà Bè, cần nghiêm túc rút kinh nghiệm.

Xây dựng trái phép, sai quy hoạch

Về quản lý, sử dụng đất được thu hồi tại dự án quỹ đất đô thị cho thành phố, KLTT nêu rõ: Hầu như toàn bộ khu đất được thu hồi tại dự án đã được Sở Tài nguyên và Môi trường cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho các chủ đầu tư. Tuy nhiên, đến nay một số nơi chưa hoàn tất công tác giải phóng mặt bằng, thu hồi đất, chưa hoàn thành việc chỉnh lý hoặc thu hồi các giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của các hộ dân bị giải tỏa…

KLTT chỉ ra việc quản lý đất của UBND huyện Nhà Bè và các chủ đầu tư còn lỏng lẻo, dẫn đến tình trạng có người dân, đơn vị khác chưa bàn giao đất thu hồi hoặc lấn chiếm đất để sử dụng vào mục đích cá nhân, kinh doanh thu lợi.

Các phần đất có quy hoạch 1/2000 là đường dự kiến, nằm giữa các phân khu của khu đất bên trái đường Nguyễn Hữu Thọ đến nay không rõ đơn vị chịu trách nhiệm quản lý, đầu tư xây dựng, dẫn đến việc đầu tư không đồng bộ, “da beo”, ảnh hưởng đến kiến trúc cảnh quan toàn tuyến đường, không đúng theo quy hoạch 1/2000 đã được phê duyệt.

Tại khu đất bên trái đường Nguyễn Hữu Thọ, cơ quan quản lý Nhà nước có liên quan và các chủ đầu tư dự án (gồm: Công ty CP Phú Hoàng Anh, Công ty TNHH Phát triển Tây - nay là Công ty TNHH Kiến Á Galleria, Công ty Cổ phần An Tây, Công ty Cổ phần Kinh doanh BĐS Phát triển nhà Thành phố - HD REAL...) có nhiều thiếu sót, khuyết điểm, vi phạm trong quá trình quản lý, sử dụng đất, thực hiện các dự án đầu tư xây dựng.

Có thể kể đến một số vi phạm như: Chia nhỏ phân khu chức năng không đúng theo quy hoạch đã được duyệt; Cấp phép xây dựng không đúng quy hoạch được duyệt; Không cắm ranh mốc đất thuộc dự án ngoài thực địa để quản lý, đầu tư xây dựng chậm tiến độ; Xây dựng lấn chiếm rạch, vi phạm hành lang bảo vệ thủy giới, an toàn điện; Xây dựng không có giấy phép; Sử dụng đất sai mục đích…; Cá biệt tại một số phân khu dù đã được giao đất từ nhiều năm nay nhưng chủ đầu tư chưa thực hiện đầu tư xây dựng, không rào chắn, để đất trống, hoang hóa, gây lãng phí nguồn lực đất đai.

Còn tại khu đất phía bên phải đường Nguyễn Hữu Thọ cũng xảy ra một số thiếu sót, vi phạm tương tự như: Đầu tư xây dựng chậm tiến độ, xây dựng không đúng quy hoạch, không phép, sai phép... đến nay vẫn còn trường hợp chưa bị xử lý theo quy định của pháp luật.

Đường Nguyễn Hữu Thọ nhìn từ trên cao (Ảnh: Trung tâm Báo chí TP Hồ Chí Minh)

Ngoài ra, KLTT cũng đề cập tới việc thực hiện nghĩa vụ nộp tiền trúng đấu giá khu đất bên trái đường Nguyễn Hữu Thọ, trong đó liên danh 3 đơn vị và một công ty địa ốc thanh toán tiền đấu giá quyền sử dụng đất (QSDĐ) chậm tiến độ so với thời gian quy định nhưng chưa được Hội đồng đấu giá QSDĐ thành phố xem xét, xử lý trách nhiệm.

Đáng chú ý, sau khi Hội đồng đấu giá QSDĐ thành phố giải quyết chuyển giao quyền lợi, trách nhiệm của liên danh 3 đơn vị trúng đấu giá 14 khu đất bên trái đường Nguyễn Hữu Thọ và cấp GCNQSDĐ của các khu đất trên cho công ty thì các đơn vị chưa thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước liên quan đến hoạt động này.

Ngoài các vấn đề nêu trên, quá trình thanh tra cho thấy, các chủ đầu tư có dự án kinh doanh bất động sản tại khu đất thuộc quỹ đất dự trữ cho thành phố chưa cung cấp tài liệu thể hiện việc kê khai, nộp thuế liên quan đến hoạt động góp vốn bằng quyền sử dụng đất nên cần tiếp tục chuyển giao cho cơ quan thuế kiểm tra, xử lý (nếu có) theo quy định.

Từ KLTT nêu trên, Thanh tra thành phố kiến nghị Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh chỉ đạo giao Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông, chủ trì phối hợp UBND huyện Nhà Bè và các cơ quan có liên quan lập kế hoạch tiếp tục khẩn trương thực hiện khắc phục các thiếu sót, vi phạm có liên quan tại dự án để đẩy nhanh tiến độ hoàn thành và thực hiện thanh, quyết toán theo đúng quy định, không để kéo dài...

UBND huyện Nhà Bè nghiên cứu, đề xuất trình UBND TP Hồ Chí Minh có giải pháp căn cơ, khả thi để giải quyết quyền lợi cho người dân có đất nông nghiệp bị thu hồi tại dự án tạo quỹ đất đô thị cho TP mà không được mua căn hộ do chậm trễ; Rà soát việc ban hành quyết định bố trí 42 nền tái định cư cho các hộ dân phân khu 6 để xử lý theo quy định.

UBND huyện Nhà Bè cũng phối hợp Cục Thuế kiểm tra, xử lý, không để thất thu ngân sách. Đồng thời, thành phố giao Sở Tài chính chủ trì, phối hợp với các đơn vị liên quan rà soát, truy lục, phục hồi và lưu trữ hồ sơ đấu giá khu đất bên trái đường Nguyễn Hữu Thọ; Thực hiện rà soát, đối chiếu về thời điểm thu tiền, thời hạn thu tiền, số tiền đã thu từ bán đấu giá khu đất bên trái của liên danh 3 đơn vị trúng đấu giá được chuyển giao quyền, nghĩa vụ để báo cáo, đề xuất, trình UBND TP Hồ Chí Minh xem xét, chỉ đạo, xử lý theo quy định.