Phát huy giá trị văn hóa Huế để phát triển bền vững

Huế luôn xem văn hóa vừa là mục tiêu, vừa là động lực để phát triển bền vững

Giữ gìn và phát triển bền vững

Trải qua gần 400 năm từ thời Chúa Nguyễn đến vương triều Nguyễn, là kinh đô cuối cùng, hiện nay Huế còn lưu giữ khá phong phú những giá trị văn hóa nghệ thuật cung đình Việt Nam. Phần lớn di sản văn hóa cung đình là những chuẩn mực về kiến trúc, các loại hình diễn xướng, ẩm thực, sinh hoạt hậu cung của triều đình...hầu như chỉ còn ở Huế.

Đặc biệt, văn hóa cung đình Huế tồn tại không che lấp hay thủ tiêu các giá trị văn hóa dân gian. Nét nổi bật của Huế là văn hóa cung đình hòa quyện với văn hóa dân gian của xứ kinh kỳ; đồng thời, có tích hợp, dung hòa các yếu tố khác biệt để sáng tạo, kết tinh thành những giá trị mang bản sắc văn hóa Huế, từng bước hình thành hệ thống di sản văn hóa Huế. Quá trình giao lưu, dung hợp, sáng tạo của văn hóa Huế trải qua một chặng đường hơn 700 năm và tiếp tục phát triển không ngừng.

Trải qua hơn 20 năm hình thành và phát triển, Festival Huế đã khẳng định được thương hiệu trong lòng du khách trong nước và quốc tế

Với nền tảng vốn quý đó, những năm qua, Huế luôn ý thức sâu sắc trong việc gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa; luôn xem văn hóa vừa là mục tiêu, vừa là động lực để phát triển bền vững.

Thành phố đã tập trung nguồn lực đẩy mạnh công tác quy hoạch, trùng tu các di tích văn hóa, di tích lịch sử - cách mạng tiêu biểu; trùng tu các công trình tại Đại Nội như: Ngọ Môn, cung Trường Sanh, cung Diên Thọ, điện Thái Hòa, điện Kiến Trung; các điểm di tích thuộc quần thể di tích Cố đô Huế; Di tích nhà lưu niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh tại 112 Mai Thúc Loan và làng Dương Nỗ, Di tích nhà lưu niệm cụ Phan Bội Châu…

Bên cạnh đó, lãnh đạo thành phố Huế đã di chuyển các nhà máy, xí nghiệp, công sở ra khỏi khu vực Kinh thành; di dời dân cư sinh sống trên Thượng thành và tái định cư dân vạn đò sông Hương để bảo đảm tính nguyên vẹn của di sản. Đồng thời, đẩy mạnh công tác đầu tư cơ sở vật chất, phục vụ du lịch.

Thành phố Huế đã tổ chức thành công các kỳ Festival Huế với quy mô quốc tế, góp phần nâng cao vị trí về chính trị, văn hóa và du lịch, thúc đẩy mở rộng quan hệ ngoại giao và hợp tác quốc tế, nâng cao vị thế văn hóa Việt Nam, văn hóa Huế ở khu vực và quốc tế, quần thể di tích Cố đô Huế được khai thác ngày càng hiệu quả.

Những năm gần đây, Huế phát động và đẩy mạnh việc phục hưng áo dài truyền thống (bao gồm cả áo dài nam và nữ) gắn với triển khai Đề án “Huế - Kinh đô áo dài”

Cố đô Huế là nơi duy nhất còn bảo lưu khá nguyên vẹn tổng thể kiến trúc nghệ thuật cung đình

Đồng thời, thành phố đang tập trung xây dựng Huế thành Kinh đô Ẩm thực, Kinh đô áo dài Việt Nam; nâng cao chất lượng dịch vụ ca Huế; triển khai thực hiện đề án Festival bốn mùa. Đồng thời, phát huy giá trị phố cổ, đô thị cổ, nhà rường, nhà vườn, làng cổ gắn với bảo tồn các giá trị văn hóa truyền thống…

Tiến sĩ Phan Thanh Hải, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP Huế cho biết, Cố đô Huế là nơi duy nhất còn bảo lưu khá nguyên vẹn tổng thể kiến trúc nghệ thuật cung đình, với sự kết hợp hài hòa giữa các yếu tố con người, kiến trúc và cảnh quan thiên nhiên.

Đặc biệt, công tác bảo tồn luôn tuân thủ các yêu cầu nghiêm ngặt là vừa bảo vệ tổng thể di tích gắn liền với bảo vệ cảnh quan thiên nhiên, vừa bảo vệ di sản văn hóa vật chất đi đôi với phát huy giá trị văn hóa tinh thần đã góp phần hồi sinh di sản Huế.

Văn hóa vừa là mục tiêu, vừa là động lực để phát triển bền vững

Văn hóa và con người xứ Huế là một thể thống nhất, trong đó con người là yếu tố then chốt tạo nên bản sắc văn hóa Huế. Trong đời sống gia đình, văn hóa Huế luôn đề cao lễ nghĩa và truyền thống của gia tộc, nề nếp gia phong. Vì vậy, người Huế luôn trọng lễ nghĩa, phát huy những giá trị truyền thống gia đình.

Nét nổi bật của Huế là văn hóa cung đình hòa quyện với văn hóa dân gian của xứ kinh kỳ

Điểm dễ nhận thấy của người Huế là xu hướng sống nội tâm, coi trọng văn hóa, hiếu học; sống khoan dung, hòa thuận; mẫu mực, nhẹ nhàng, gần gũi với thiên nhiên. Ứng xử của người Huế thường có sự dung hợp giữa các yếu tố tưởng như đối lập nhưng lại tồn tại một cách tự nhiên trong lối sống Huế. Tất cả đã tạo nên cốt cách con người, văn hóa Huế đặc trưng, phát triển trong sự hài hòa với thiên nhiên.

Chính phủ Việt Nam và chính quyền thành phố Huế đã thực hiện nghiêm túc những cam kết với UNESCO trong quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, vì mục tiêu gìn giữ di sản bền vững cho thế hệ mai sau. Những cam kết này đã được cụ thể hóa bằng các biện pháp triển khai thực hiện trong thực tiễn, đáp ứng mục tiêu phát triển chung của địa phương, quốc gia và khu vực, hướng tới gìn giữ và bảo tồn bền vững di sản cho thế hệ mai sau.

Văn hóa và con người xứ Huế là một thể thống nhất, trong đó con người là yếu tố then chốt tạo nên bản sắc văn hóa Huế

Tại chương trình kỷ niệm 2 di sản được UNESCO vinh danh năm 2023, ông Lazare Eloundou Assomo, Giám đốc Trung tâm Di sản Thế giới UNESCO đánh giá cao việc Cố đô Huế đã chuyển mình từ một kho báu di sản bị tàn phá, trở thành biểu tượng nổi bật của bảo tồn di sản và hợp tác quốc tế, là bài học điển hình trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di tích cho các khu di sản thế giới khác tại Việt Nam và trong khu vực. Điều này giúp lan tỏa mạnh mẽ giá trị di sản văn hóa Huế và nâng cao hơn nữa uy tín, vị thế của đơn vị quản lý di sản cũng như của Huế.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Huế Nguyễn Thanh Bình nêu rõ, xác định văn hóa và con người xứ Huế là nguồn sức mạnh nội sinh, là động lực quan trọng để thúc đẩy phát triển kinh tế. Thời gian tới, Huế sẽ triển khai thực hiện nghiêm túc và đồng bộ, toàn diện những quan điểm chỉ đạo, những nhiệm vụ và giải pháp mà Đại hội XIII của Đảng đã chỉ ra, quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết 54-NQ/TW của Bộ Chính trị, kiên trì mục tiêu phát triển hài hòa giữa kinh tế và văn hóa, con người.

Trong chặng đường trước mắt cũng như tương lai lâu dài, di sản văn hóa Huế chắc chắn vẫn sẽ là nền tảng, là hạt nhân cho sự phát triển toàn diện, bền vững của Cố đô Huế. Tiếp tục tập trung khai thác tốt, phù hợp và có hiệu quả các di sản thông qua sự phối hợp chung tay tham gia của các cấp chính quyền, đơn vị quản lý và toàn thể cộng đồng, góp phần xây dựng Huế theo hướng “Di sản văn hóa, sinh thái, cảnh quan, thân thiện với môi trường”, xây dựng thương hiệu du lịch mới: “Cố đô Huế - một điểm đến 5 di sản - Quê hương hạnh phúc”.