Sửa bill từ thiện “làm màu” có thể bị truy tố hình sự

Sửa bill từ thiện để… “làm màu”

Viêc Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQVN) đã cho đăng tải công khai 12.028 trang sao kê tiền ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng bởi bão số 3, với tổng số tiền lên tới 527,8 tỷ đồng vào ngày 12/9 vừa qua đã được dư luận Nhân dân đánh giá cao. Nhiều người cho rằng, việc làm này đã bảo đảm tính minh bạch, giúp tất cả mọi người có thể theo dõi toàn bộ việc ủng hộ trong thời gian qua.

Cũng từ việc đăng tải công khai này, cộng đồng người dùng mạng xã hội đã nhanh chóng phát hiện ra trò chỉnh sửa hình ảnh của một số cá nhân để "thổi phồng" số tiền đã ủng hộ, nhằm đánh bóng tên tuổi trên mạng xã hội. Điển hình như cựu vận động viên thể thao P.N.P (còn được biết đến là L.P) đã chuyển khoản món tiền (bị che) kèm nội dung "đóng góp và khắc phục hậu quả bão số 3 Yagi".

Người dùng mạng "soi" nội dung sao kê có tên "PHAM NHU P" Ảnh chụp màn hình

Người này sau đó chụp màn hình giao dịch chuyển tiền, dùng các ký tự che đi các con số cụ thể, chỉ để lộ ra một phần rất nhỏ trên đỉnh đầu. Những người theo dõi tài khoản Facebook của cô đếm có tới 8 vị trí bị che, tương ứng với 8 con số (do mỗi biểu tượng đều để lộ một phần chi tiết thể hiện có ký tự số tại vị trí bị che), đồng nghĩa số tiền đã chuyển được hiểu là hàng chục triệu đồng.

Sau khi có sao kê từ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, cộng đồng mạng nhanh chóng truy ra giao dịch với thông tin trùng khớp, tuy nhiên số tiền thực tế là 500.000 đồng. Từ việc trên khiến không ít cộng đồng mạng bức xúc, tố cô gái này "làm màu, phông bạt" và lợi dụng việc ủng hộ đồng bào đang gặp thiên tai để "đánh bóng tên tuổi".

Qua theo dõi thông tin sự việc, một số chuyên gia pháp lý cho rằng, việc giúp đỡ đồng bào gặp thiên tai bão lũ là truyền thống tốt đẹp bao đời của người Việt Nam. Tuỳ vào điều kiện, hoàn cảnh của mỗi người mà mức đóng góp, ủng hộ. Không ai đánh giá người này góp nhiều thì có tấm lòng lớn hơn người góp ít.

Tuy nhiên, thời gian qua có hiện tượng đóng góp từ thiện thì ít nhưng lại chỉnh sửa biên lai chuyển tiền theo hình thức sửa ảnh (photoshop) để thêm các số không (0) thể hiện tăng giá trị số tiền đóng góp thiện nguyện.

Hành vi này không chỉ vi phạm nghiêm trọng đạo đức xã hội mà còn gây khó khăn cho cơ quan chức năng trong việc thống kê, phân phát; có thể gây ra những nghi ngờ giữa những người đóng góp và người tiếp nhận quản lý tiền, gây ra dư luận xấu trong xã hội, cần phải lên án.

Hình ảnh bill chuyển khoản ủng hộ được Pham Nhu P đăng tải lên mạng xã hội trước đó. Ảnh chụp màn hình

Hành vi sửa bill chuyển tiền của người đóng góp từ thiện còn vi phạm pháp luật, đó là làm giả tài liệu và đưa tin sai sự thật. Tuỳ thuộc vào tính chất mức độ của hành vi vi phạm, tuỳ thuộc vào hậu quả xảy ra mà người sửa bill chuyển tiền sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính hoặc bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

Nếu kết quả xác minh cho thấy hành vi sửa bill chuyển tiền từ thiện đăng lên mạng xã hội gây khó khăn cho đơn vị tiếp nhận, ảnh hưởng đến hoạt động thống kê, phân phát tiền từ thiện, gây ra dư luận xấu thì người thực hiện hành vi làm bill giả, đưa tin sai sự thật lên không gian mạng sẽ bị xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự về tội lợi dụng quyền tự do dân chủ theo quy định tại Điều 331 BLHS.

Nếu cơ quan chức năng xác minh thấy chưa gây hậu quả xấu, chưa ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự, an toàn xã hội thì người đưa thông tin sai sự thật về việc chuyển tiền từ thiện sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính theo quy định tại Điều 101, Nghị định số 15/2020/NĐ-CP với mức phạt từ 10-20 triệu đồng với tổ chức và phạt từ 5-10 triệu đồng với cá nhân.

Làm ảnh hưởng uy tín của các tổ chức

Cũng trong danh sách sao kê số tiền ủng hộ của tổ chức, cá nhân đối với đồng bào các tỉnh miền Bắc bị ảnh hưởng bởi bão số 3 Yagi do Mặt trận Tổ quốc Việt Nam công bố có tài khoản ủng hộ 10.000 đồng với nội dung kèm theo "tap the ae rap xiec trung uong ung ho".

Thông tin này đã gây hiểu lầm, tác động tiêu cực đến dư luận xã hội, ảnh hưởng uy tín của Liên đoàn Xiếc Việt Nam. Ngay sau khi sự việc xảy ra, Liên đoàn Xiếc Việt Nam khẳng định: Liên đoàn Xiếc Việt Nam đã có kế hoạch phát động mỗi cán bộ, diễn viên, người lao động ủng hộ 1 ngày lương để giúp đỡ đồng bào bị ảnh hưởng bởi bão Yagi và dự kiến tổ chức buổi biểu diễn kêu gọi nghệ sĩ, khán giả chung tay ủng hộ bà con vùng lũ.

Nam sinh N.M.Đ (trái) "được mời" đến cơ quan công an làm việc

Thông tin Liên đoàn Xiếc Việt Nam ủng hộ 10 nghìn đồng là không đúng sự thật, Liên đoàn đã liên hệ Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, ngân hàng tiếp nhận chuyển khoản để kiểm tra và đính chính thông tin trên phương tiện truyền thông.

Lãnh đạo Công an TP Hà Nội cũng đã chỉ đạo Phòng An ninh chính trị nội bộ khẩn trương phối hợp với các cơ quan chức năng có liên quan xác minh, làm rõ sự việc để xử lý nghiêm theo quy định.

Phòng An ninh Chính trị, nội bộ - Công an TP Hà Nội đã xác minh và mời anh N.M.Đ (SN 2003) là sinh viên một Trường đại học tại Hà Nội đến làm việc liên quan đến số tiền 10 nghìn đồng ủng hộ ghi nội dung "tap the ae rap xiec trung uong ung ho".

Liên quan đến số tiền 10 nghìn đồng ủng hộ ghi nội dung "tap the ae rap xiec trung uong ung ho", Công an TP Hà Nội thông tin, Phòng An ninh Chính trị, nội bộ đã xác minh và mời anh N.M.Đ (SN 2003) - sinh viên một Trường đại học tại Hà Nội đến làm việc để làm rõ.

Tại cơ quan Công an, Đ tường trình: Từ năm 2022, Đ với một số bạn học có lập 1 nhóm chat trên messenger với tên gọi “Rạp xiếc trung ương” nhằm mục đích học tập và không liên quan gì đến Liên đoàn Xiếc Việt Nam.

Khi có thông báo ủng hộ đồng bào bị thiệt hại do cơn bão số 3, Đ đã tự chuyển khoản ủng hộ 10.000 đồng với nội dung kèm theo "tap the ae rap xiec trung uong ung ho" nhưng không thông báo, trao đổi với các thành viên nhóm.

Khi biết tin dư luận xã hội phản ứng tiêu cực về việc này, Đ đã chủ động gọi điện thoại đến Liên đoàn xiếc Việt Nam để xin lỗi. Cơ quan Công an đã lập biên bản nhắc nhở, răn đe đối với sinh viên N.M.Đ, đồng thời trao đổi với nhà trường để tăng cường công tác quản lý sinh viên trong thời gian tới.

Nhiều trang thông tin giả mạo, lấy danh nghĩa là MTTQ Việt Nam huy động tiền ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng bởi cơn bão số 3

Cũng trong thời gian này, Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam đã phát đi cảnh báo, thời gian vừa qua trên mạng xã hội xuất hiện nhiều website, trang thông tin lấy danh nghĩa là MTTQ Việt Nam để huy động, kêu gọi sự hỗ trợ của các cơ quan, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân ở trong và ngoài nước ủng hộ các tỉnh, thành phố bị ảnh hưởng do bão số 3.

Điển hình như trang thông tin có tên "Quỹ Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam". Đến nay đã có nhiều tổ chức, cá nhân đã chuyển tiền ủng hộ về các trang mạng không chính thức này.

Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam khẳng định: Đây là những website không chính thức của Ban Vận động Cứu trợ Trung ương. Vì vậy, số tiền ủng hộ của các đơn vị, tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp chuyển đến các website như nêu trên sẽ không được kiểm soát và không được sử dụng đúng mục đích. Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam sẽ làm việc với cơ quan chức năng để xử lý theo đúng quy định của pháp luật.