Tăng cường vai trò, vị thế của phụ nữ trong bảo vệ môi trường

Nhiều mô hình sáng tạo chống rác thải nhựa

Theo số liệu thống kê, mỗi năm tại Việt Nam có khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa thải ra môi trường. Việc phân loại, thu hồi, tái chế và xử lý rác thải nhựa còn hạn chế, có đến 90% rác thải nhựa được xử lý theo cách chôn, lấp, đốt và chỉ có 10% còn lại là được tái chế, trong khi 90% người thu gom và nhặt phế liệu là phụ nữ là ngành nghề tiếp xúc với môi trường độc hại, ảnh hưởng tới sức khỏe.

Mỗi năm tại Việt Nam có khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa thải ra môi trường

Theo bà Nguyễn Thị Kim Dung – Trưởng ban Tuyên giáo, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, giới và bảo vệ môi trường là những vấn đề liên ngành cần sự chung tay của các quốc gia và toàn thể xã hội. Bình đẳng giới và bảo vệ môi trường được đề cập trong Chiến lược Bảo vệ môi trường quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050, trong đó có giải pháp: “Nâng cao nhận thức về bình đẳng giới, quyền trẻ em trong lĩnh vực môi trường; Tăng cường vai trò, vị thế của phụ nữ trong bảo vệ môi trường”.

Bà Nguyễn Thị Kim Dung cho biết, là tổ chức đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của phụ nữ, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam xác định bảo vệ môi trường, chống rác thải nhựa là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được thực hiện nhiều nhiệm kỳ, thông qua Cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”; Phong trào “Chống rác thải nhựa” với cam kết quyết tâm thực hiện “Nói không với sản phẩm nhựa dùng một lần”. Nhiều cách làm hay, mô hình sáng tạo chống rác thải nhựa đã được các cấp Hội tích cực triển khai như thu gom, phân loại, xử lý tái chế rác, trồng cây lấy lá, gấp túi giấy để hạn chế sử dụng túi ni lông….

Ông Patrick Haverman - Phó Trưởng đại diện thường trú của UNDP tại Việt Nam cho biết, phụ nữ giữ vai trò chủ đạo trong việc thu gom, phân loại và tái chế rác thải nhựa chính thức và không chính thức tại các hộ gia đình và cộng đồng. Chính quyền và cộng đồng cần ghi nhận sự đóng góp này trong quá trình xây dựng chính sách. Các nhà hoạch định chính sách cần có thêm các nghiên cứu, dữ liệu và bằng chứng về những vấn đề liên quan đến nhựa, giới và hòa nhập xã hội nhằm tránh mọi tác động tiêu cực đối với phụ nữ, lao động di cư và các nhóm dễ bị tổn thương khác trong quá trình thực thi chính sách trách nhiệm mở rộng của nhà sản xuất.

Phụ nữ là nhân tố tích cực

Nhìn ở góc độ chính sách quản lý và giảm thiểu chất thải nhựa, bà Nguyễn Thị Minh Hương - Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam cho biết: Nhiều năm qua, vấn đề ô nhiễm nhựa cũng đã được Đảng, Chính phủ định hướng và đưa ra các chính sách cụ thể nhằm thúc đẩy giải quyết tình trạng này như Kế hoạch hành động quốc gia về quản lý rác thải nhựa đại dương, đặt mục tiêu giảm 75% lượng nhựa thải ra đại dương vào năm 2030; Luật Bảo vệ môi trường 2020 và Nghị định 08/NĐ-CP hướng dẫn thi hành Luật đã đưa ra các quy định về kinh tế tuần hoàn…

Phụ nữ là nhân tố tích cực trong công tác bảo vệ môi trường

Bà Hương nhấn mạnh, phụ nữ là nhân tố tích cực, quan trọng trong công tác bảo vệ môi trường. Họ là người sử dụng, tiếp cận, giải quyết các công việc hàng ngày liên quan đến rác thải, nước sinh hoạt, vệ sinh và chăm sóc cho gia đình.

Vì vậy, Nghị quyết Đại hội đại biểu Phụ nữ toàn quốc lần thứ XIII tiếp tục xác định bảo vệ môi trường, chống rác thải nhựa là một trong những nhiệm vụ trọng tâm đối với các cấp hội và hội viên, phụ nữ trên cả nước thời gian tới. Để thực hiện được nhiệm vụ này, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam sẽ tập trung tuyên truyền, vận động cán bộ, hội viên, phụ nữ, gia đình và cộng đồng tham gia các hoạt động thu gom, phân loại các sản phẩm đã sử dụng làm từ nhựa, bao bì, túi ni-lông khó phân hủy và vận chuyển đến nơi tái chế, xử lý theo quy định.

Hội cũng sẽ vận động hội viên, phụ nữ là chủ cơ sở sản xuất, kinh doanh thực phẩm, nhà hàng, buôn bán tại các chợ tăng cường sử dụng lại túi ni-lông, sử dụng sản phẩm thân thiện với môi trường; Vận động các doanh nghiệp do phụ nữ làm chủ hoặc quản lý hạn chế việc sử dụng túi ni-lông, nhựa dùng một lần trong sản xuất, kinh doanh, dịch vụ.

Bên cạnh đó, Hội tiếp tục xây dựng và nhân rộng các mô hình hưởng ứng thực hiện phong trào phù hợp với điều kiện thực tiễn của địa phương như: “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch”; “Chống rác thải nhựa”…; Tích cực tham gia với các cơ quan chức năng trong việc giám sát thực hiện chính sách, pháp luật về bảo vệ môi trường, chống rác thải nhựa.