Trật khớp gối - chuyện nhỏ mà nguy hiểm

Sáng 10/5, thông tin từ BSCK2 Phạm Thanh Phong, Phó Giám đốc phụ trách chuyên môn Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ cho biết: Các bác sĩ Trung tâm Chấn thương chỉnh hình của bệnh viện vừa phẫu thuật thành công cho nữ bệnh nhân bị trật khớp gối, tắc động mạch khoeo, có nguy cơ đoạn chi.

Bệnh nhân nữ L.T.L.A (sinh năm 1964, ở Bạc Liêu) được tuyến trước chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ lúc 23h23 ngày 4/5 với tình trạng đau và tê từ đầu gối xuống bàn chân trái, khớp gối sưng phù lớn, mạch mu chân khó bắt.

Sau 1 giờ 30 phút phẫu thuật tỉ mỉ, bệnh nhân L.T.L.A tỉnh, tiếp xúc tốt, chân trái hồng ấm, mạch mu chân rõ, gối giảm sưng

Người nhà bệnh nhân cho biết, cách thời gian nhập viện 7 giờ, bệnh nhân bị ngã, trật khớp gối trái và được chuyển đến bệnh viện địa phương khám. Tại đây, các bác sĩ nghi ngờ có tổn thương động mạch khoeo chân trái nên chuyển đến Bệnh viện Đa khoa Trung ương Cần Thơ điều trị. Tiền sử bệnh nhân bị trật khớp nhiều lần.

Sau khi nhập viện, bệnh nhân được nhanh chóng kiểm tra, đánh giá tình trạng chân trái bằng khám lâm sàng và thực hiện cận lâm sàng. Kết quả chụp cắt lớp vi tính dựng hình mạch máu ghi nhận bệnh nhân bị tổn thương động mạch khoeo chân trái gây tắc hoàn toàn.

BSCK2 Triệu Thanh Tùng, Ths.BS Trương Nhật Tôn, BS Trang Tiến Đạt - Trung tâm Chấn thương chỉnh hình, BSCKII Trần Huỳnh Đào - trưởng Khoa Gây mê hồi sức đã tiến hành phẫu thuật cấp cứu. Sau 1 giờ 30 phút phẫu thuật tỉ mỉ, động mạch khoeo chân trái bệnh nhân được tái thông. Tình trạng hiện tại, bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc tốt, chân trái hồng ấm, mạch mu chân rõ, gối giảm sưng.

Theo BSCK2 Huỳnh Thống Em - Giám đốc Trung Tâm chấn thương chỉnh hình: "Nguyên nhân chủ yếu sai khớp gối do tai nạn giao thông, ngã, hoạt động thể thao... Sai trật khớp gối ít gặp (chiếm tỉ lệ dưới 1%) trong các tổn thương chấn thương chỉnh hình nhưng có nhiều biến chứng tổn thương nặng nề. Trong đó, tỉ lệ cao là tổn thương mạch máu vùng khoeo. Gần 50% bệnh nhân sau chấn thương trật khớp gối tự nắn và dễ đưa tới chẩn đoán sai (nghĩ chấn thương phần mềm thông thường và dễ bỏ sót tổn thương của mạch máu).

Tổn thương mạch máu chiếm tỉ lệ 40 - 50% trong trật khớp gối, gần 40% làm khớp gối lỏng lẻo và mất vững. Thông thường, khớp gối được nắn sau lần trật đầu thì ít khi dễ trật lại tự nhiên sau các động tác sinh hoạt như ở khớp vai. Trong trật khớp gối, tổn thương thần kinh mác thường gặp, có tới 50% trường hợp phục hồi một phần.

Lý do động mạch khoeo dễ bị tổn thương là do đoạn trên động mạch khoeo chui qua vòng cơ khép, bị cố định chắc vào thân xương đùi; Đoạn dưới động mạch khoeo chui vào vòng cơ dép, bị giữ chắc vào xương chày. Do đó, khi sai khớp gối dễ bị tổn thương động mạch khoeo gây hoại tử cẳng bàn chân nếu tổn thương không được phát hiện hoặc phát hiện muộn.

Gần 90% bệnh nhân tắc nghẽn động mạch khoeo không được phẫu thuật lưu thông mạch máu sớm trước 8 giờ sau chấn thương sẽ phải bị đoạn chân dưới gối hoặc trên gối. Tổn thương động mạch khoeo là tổn thương nặng thường dễ bỏ sót nên sau khi nắn trật khớp phải kiểm tra tổn thương dây chằng, mạch máu và cần theo dõi vì vẫn có thể tắc mạch thứ phát.