Văn hóa góp phần khẳng định giá trị và sự phát triển bền vững

Phát triển kinh tế song hành nâng cao chất lượng sống

Với nguồn lực văn hóa phong phú, độc đáo, Bình Dương luôn coi trọng công tác bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa, phát huy nguồn lực văn hóa trong quá trình xây dựng và phát triển của tỉnh. Vì thế, Bình Dương luôn là một trong những địa phương dẫn đầu cả nước về tốc độ tăng trưởng kinh tế song hành với đời sống Nhân dân ngày càng được nâng lên về cả vật chất và tinh thần.

Di tích địa đạo Tam Giác Sắt Bình Dương

Đầu tiên phải kể đến việc Tỉnh ủy, UBND tỉnh Bình Dương đã xây dựng, ban hành một số chủ trương, chính sách nhằm đưa các nghị quyết của Đảng vào cuộc sống, đề ra những mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp phù hợp với đặc điểm văn hóa và thực tiễn phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Có những chỉ đạo nhất quán từ trên xuống dưới, trong suốt thời kì tái lập tỉnh và phát triển, ngành Văn hóa Bình Dương đã kế thừa và phát huy tốt truyền thống của địa phương, nâng tầm giá trị văn hóa mảnh đất này, xứng đáng với sự phát triển vượt bậc về kinh tế.

Trong công tác bảo tồn và phát huy giá trị di tích lịch sử - văn hóa, tỉnh đã thực hiện hiệu quả Luật Di sản văn hóa theo quy chế phân cấp rõ ràng, cụ thể, chủ động về quản lý, đầu tư, khai thác sử dụng di tích. Đặc biệt, tỉnh Bình Dương thực hiện thí điểm thành lập ban quản lý di tích cấp huyện bằng hình thức quản lý tự chủ và một số mô hình quản lý di tích trực thuộc phòng văn hóa và thông tin.

Di tích lịch sử Nhà tù Phú Lợi

Theo đó, tất cả di tích xếp hạng cấp tỉnh đều được thành lập ban, tổ quản lý di tích phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương, tạo mô hình quản lý di tích đặc thù và hiệu quả. Theo một thống kê, trong giai đoạn từ năm 2007 đến năm 2020, tỉnh Bình Dương có 39 di tích được xếp hạng, bao gồm 5 di tích cấp quốc gia và 34 di tích cấp tỉnh, nâng tổng số di tích được xếp hạng trên địa bàn tỉnh hiện nay lên 62 di tích (bao gồm 13 di tích cấp quốc gia và 49 di tích cấp tỉnh), góp phần quan trọng trong công tác bảo tồn và phát huy di sản văn hóa dân tộc.

Các di tích sau khi được xếp hạng được đầu tư bảo quản, sửa chữa kịp thời... góp phần chống xuống cấp, kéo dài tuổi thọ di tích và phục vụ nhu cầu hưởng thụ văn hóa, tín ngưỡng, tôn giáo của người dân.

Bên cạnh đó, tỉnh Bình Dương cũng chú trọng hoạt động khai thác, sử dụng và phát huy giá trị di tích với nhiều hình thức đa dạng, như nghiên cứu sưu tầm hiện vật, phim tư liệu, in ấn giới thiệu các ấn phẩm, trưng bày (cố định, chuyên đề) và triển lãm lưu động… gắn kết các di tích văn hóa với các hoạt động du lịch và hoạt động giáo dục lịch sử truyền thống của địa phương cho các tầng lớp Nhân dân, nhất là thế hệ trẻ.

Chùa Châu Thới

Qua đó, vừa thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội, vừa bồi đắp những phẩm chất tốt đẹp, tình yêu, lòng tự hào về quê hương, đất nước và khát vọng phát triển quê hương cho mỗi người dân tỉnh Bình Dương.

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bình Dương tiếp tục thực hiện hướng dẫn của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và chỉ đạo của Ủy ban Nhân dân tỉnh, đề xuất xây dựng Đề án “Bảo tồn và phát huy giá trị di tích tỉnh Bình Dương đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” để làm cơ sở thực hiện nâng cao chất lượng hoạt động bảo tồn và phát huy giá trị di tích, góp phần hoàn thiện hệ thống thiết chế văn hóa, thể thao cơ sở.

Tỉnh cũng xây dựng Đề án “Bảo tồn và phát huy giá trị nghệ thuật Đờn ca tài tử tỉnh Bình Dương đến năm 2025 và định hướng đến năm 2030”; Lập hồ sơ đề nghị đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia một số di sản trên địa bàn tỉnh. Hoạt động sưu tầm và tổ chức các lễ hội được thực hiện theo đúng quy định.

Chùa Hội An

Để các nét văn hóa truyền thống được gìn giữ, phát huy sâu rộng trong đời sống đương đại, hàng năm, tỉnh Bình Dương tổ chức nhiều lễ hội dân gian, các lớp truyền dạy đờn ca tài tử cho thế hệ trẻ. Công tác tổ chức sưu tầm các hiện vật lịch sử cũng được chú trọng. Toàn tỉnh hiện có hơn 31.000 hiện vật được sưu tầm.

Bồi đắp, nâng cao đời sống tinh thần cho Nhân dân

Nhằm nuôi dưỡng tinh thần yêu văn nghệ, đưa sinh hoạt văn hóa làm món ăn tinh thần bổ ích cho Nhân dân, đặc biệt là tầng lớp lao động, Bình Dương cũng tổ chức hàng trăm buổi biểu diễn nghệ thuật phục vụ công nhân xa quê tại các khu công nghiệp dịp xuân, Liên hoan Gia đình Văn hóa tiêu biểu tỉnh Bình Dương, Hội thi Đờn ca tài tử và Chặp cải lương…

Trong năm 2022, chương trình Sân chơi đường phố ở Thành phố mới Bình Dương dành cho công nhân lao động trẻ được tổ chức vào dịp cuối tuần cũng là một điểm hẹn văn hóa rất thú vị và bổ ích, được đông đảo người lao động hưởng ứng, cải thiện đời sống tinh thần.

Sân chơi đường phố

Bên cạnh đó, hoạt động xây dựng đời sống văn hóa cơ sở cũng được quan tâm triển khai thực hiện bằng nhiều hình thức, lồng ghép với các phong trào “Xây dựng nông thôn mới”, “Xây dựng nếp sống văn minh đô thị”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”. Hoạt động văn học, nghệ thuật trên địa bàn tỉnh tiếp tục có nhiều đổi mới, thu hút sự hưởng ứng tham gia của đông đảo văn nghệ sĩ, nghệ nhân.

Hội Văn học nghệ thuật tỉnh Bình Dương thường xuyên tổ chức trại sáng tác giúp các chi hội và các hội viên có cơ hội giao lưu, sáng tác nhiều tác phẩm, tham gia các hội thi, như “Đất và người Bình Dương” hằng năm, “Giải thưởng Huỳnh Văn Nghệ” định kỳ 5 năm tổ chức một lần.

Các điểm du lịch nổi tiếng ở Bình Dương

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế, Bình Dương đặc biệt chú trọng phát triển các ngành công nghiệp văn hóa. Nhiều sản phẩm và dịch vụ văn hóa phong phú đã đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu về số lượng, chất lượng, thỏa mãn nhu cầu văn hóa ngày càng cao và đa dạng của Nhân dân, vừa mang lại hiệu quả kinh tế thiết thực, vừa góp phần chuyển hóa những năng lượng tinh thần tích cực trong mỗi người dân, khơi dậy khát vọng phát triển quê hương, đất nước.

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với các sở, ban, ngành của tỉnh, UBND huyện, thị xã, thành phố đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò của các ngành CNVH trong phát triển kinh tế - xã hội; Tạo môi trường pháp lý thuận lợi, nâng cao hiệu quả việc thực thi Luật Sở hữu trí tuệ về quyền tác giả và quyền liên quan.

Bên cạnh đó, có chế độ đãi ngộ phù hợp đối với một số lĩnh vực đặc thù để thu hút các chuyên gia có kinh nghiệm chuyên môn đến Bình Dương làm việc; Ứng dụng các thành tựu của khoa học công nghệ hiện đại trong sản xuất sản phẩm, phổ biến, lưu giữ các sản phẩm văn hóa nghệ thuật và nâng cao chất lượng dịch vụ văn hóa. Trong xu thế hội nhập, Bình Dương cũng mở rộng hợp tác, trao đổi, giao lưu văn hóa nghệ thuật với các nước trong khu vực, cộng đồng ASEAN, các quốc gia như Singapore, Hàn Quốc, Nhật Bản...

Trong giai đoạn 2021 - 2030 phấn đấu doanh thu của các ngành CNVH tăng lên và đóng góp từ 1,5 - 2% trong tổng mức GRDP của tỉnh; Ngành du lịch tăng trưởng ổn định hàng năm (bình quân tăng 10% về doanh thu và 6,41% về lượng khách); Phát triển ngành CNVH trên địa bàn các huyện còn lại và đô thị mới hình thành. Bên cạnh đó cần phát triển một số ngành CNVH cụ thể phù hợp với đặc điểm tình hình, tiềm năng và lợi thế của tỉnh Bình Dương như: Quảng cáo, du lịch văn hóa, nghệ thuật biểu diễn…