An Giang: Hàng loạt sai phạm trong công tác cấp phép khai thác cát

Hàng loạt vi phạm trong lĩnh vực đầu tư xây dựng cơ bản tại tỉnh An Giang

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ, bên cạnh kết quả đạt được, công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động khai thác và cấp phép khai thác cát còn một số hạn chế, vi phạm dẫn đến số tiền cần thu nộp ngân sách Nhà nước đã xác định được là hơn 2,642 tỷ đồng.

Ngoài ra, số tiền thuế phí chưa nộp của một tổ chức cần thu nộp ngay vào ngân sách Nhà nước hơn 981 triệu đồng.

Hoạt động khai thác cát cần phải tuân thủ quy định (Ảnh minh họa)

Một số hạn chế, vi phạm chủ yếu như: Giai đoạn từ ngày 1/7/2011 đến 31/12/2020, UBND tỉnh An Giang cấp 4 giấy phép thăm dò khoáng sản cát sông tại khu vực không đấu giá nhưng không thực hiện thủ tục lựa chọn tổ chức, cá nhân thăm dò khoáng sản là không đúng quy định.

Từ sau ngày 1/7/2011, UBND tỉnh An Giang thực hiện gia hạn đối với 15 giấy phép khai thác cát cấp trước ngày 1/7/2011 là không đúng quy định; Cấp 7 giấy phép khai thác cát thuộc khu vực khoanh định không đấu giá nhưng không xác định phục vụ riêng cho các công trình xây dựng sử dụng ngân sách Nhà nước, công trình khắc phục thiên tai, địch họa, công trình hạ tầng giao thông và công trình phúc lợi thuộc chương trình xây dụng Nông thôn mới là không đúng quy định.

UBND tỉnh An Giang không thu tiền cấp quyền khai thác cát đối với 2 trường hợp gia hạn khai thác cát là không đúng quy định với tổng số tiền cần thu nộp ngân sách là 2.616,999 triệu đồng; Xác định cấp quyền khai thác cát đối với 2 tổ chức theo giá cát san lấp trong khi quyết định phê duyệt trữ lượng cát trước đó là cát xây dụng là không đúng thực tế với tổng số tiền cần thu nộp là 25,475 triệu đồng.

Tỉnh An Giang chưa quy định giá tính tiền cấp quyền khai thác và thuế tài nguyên đối với bùn sét dẫn đến một số dự án khai thác cát có nạo vét bùn sét chưa xác định được tiền cấp quyền và thuế tài nguyên để thu nộp theo quy định; Chưa xác định và thu tiền thuê đất mặt nước đối với các tổ chức được cấp phép khai thác cát là không đúng quy định.

Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh An Giang bị phát hiện có nhiều sai phạm trong việc quản lý hoạt động khai thác cát

Cơ quan quản lý Nhà nước tại địa phương không thực hiện việc kiểm kê trữ lượng tại các mỏ cát lòng sông đã cấp phép; Không có biện pháp đảm bảo, giám sát chặt chẽ khối lượng cát khai thác thực tế hàng năm tại các mỏ được cấp phép.

Cục Thuế cùng Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) tỉnh An Giang không phối hợp thực hiện đối chiếu khối lượng cát khai thác của tổ chức được cấp phép giai đoạn 2015-2020 là không đúng quy định; Có trường hợp doanh nghiệp khai thác cát, kê khai nộp thuế với cơ quan thuế không đúng khối lượng cát thực tế.

Các đơn vị được phép khai thác cát thuộc dự án “Chỉnh trị dòng chảy nhằm hạn chế sạt lở bờ sông Hậu, bảo vệ đô thị thành phố Long Xuyên, thích ứng với biến đổi khí hậu”, khai thác chậm tiến độ, công suất đạt thấp so với giấy phép xác định. Trong đó, một tổ chức được cấp phép khai thác với diện tích nhỏ hơn nhiều so với diện tích được Bộ TNMT phê duyệt tại dự án; Không đảm bảo thực hiện tốt mục tiêu của dự án nhưng cơ quan quản lý Nhà nước tại địa phương không có biện pháp kiểm tra, đôn đốc hoặc xử lý theo quy định.

Đến thời điểm thanh tra, tháng 6/2022, Hợp tác xã khai thác cát Chợ Mới (Giấy phép 519 ngày 20/8/2020 của UBND tỉnh) còn nợ thuế tài nguyên và phí bảo vệ môi trường với số tiền 981.482.623 đồng nhưng Cục Thuế An Giang chưa có biện pháp xử lý cương quyết để thu nộp ngân sách Nhà nước theo quy định.

Theo Thanh tra Chính phủ, những hạn chế vi phạm nêu trên bên cạnh nguyên nhân khách quan do quy định của pháp luật có sự thay đổi qua từng giai đoạn; Do hoạt động khai thác cát lòng sông khó quản lý, giám sát; Đặc biệt là hoạt động khai thác cát trái phép; Do nhu cầu cung cấp cát làm vật liệu xây dựng, san lấp tại địa phương và các tỉnh khu vực phía Nam…

Nguyên nhân chủ quan do hiểu và áp dụng quy định của pháp luật trong một số trường hợp chưa đầy đủ, chính xác; Do công tác quản lý Nhà nước đối với hoạt động khai thác cát còn có mặt yếu kém…

Trách nhiệm đối với các hạn chế, vi phạm nêu trên thuộc về Chủ tịch UBND tỉnh An Giang, Phó Chủ tịch UBND tỉnh phụ trách lĩnh vực tài nguyên khoáng sản, Giám đốc Sở TNMT giai đoạn 2011-2020 và các tổ chức, cá nhân có liên quan.