Bài 3: Gánh hàng rong – nhìn khác, nghĩ khác từ Nghị quyết 68

Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về kinh tế tư nhân đang mở ra một hướng tư duy mới: ở đâu có sáng tạo, ở đó có giá trị. Dù nhỏ bé đến đâu, nếu được tổ chức và đầu tư đúng cách, những chiếc gánh rong cũng có thể đóng góp vào sự lớn mạnh của nền kinh tế quốc gia.

Không quan niệm hàng rong là tạm bợ

Hà Nội vào một buổi sáng sớm. Trên con phố nhỏ ở quận Đống Đa, cô gái nhỏ tất bật với thúng xôi quen thuộc. Hơn 5 năm qua, gánh xôi ấy không chỉ là kế sinh nhai mà còn là ký ức ấm áp của nhiều người quanh khu vực.

“Người ta bảo bán vỉa hè là tự phát, là tạm thời. Nhưng với tôi, đây là nghề, nghề bán hàng, nghề giao tiếp, nghề giữ chữ tín”, chị Hoa nói..

Câu chuyện của chị Hoa là hình ảnh điển hình cho hàng trăm nghìn người đang mưu sinh bằng hình thức kinh doanh nhỏ lẻ trên vỉa hè: từ gánh bún riêu, xe nước mía, sạp hoa, quầy đồ ăn sáng… Một hệ sinh thái buôn bán tồn tại không ồn ào nhưng rất thực, gắn liền với nhịp sống đô thị.

Ly cà phê mang đi đẹp mắt, đầy sáng tạo đã giúp nhiều người trẻ khởi nghiệp thành công

Từng bị xem là “vấn đề đô thị”, kinh tế vỉa hè mà những gánh hàng rong là một phần đặc trưng đang từng bước được nhìn nhận với thái độ cởi mở và tích cực hơn. Với Nghị quyết 68, những lao động nhỏ lẻ ấy được trao cơ hội để trở thành “thành tố chính danh” trong nền kinh tế tư nhân.

Ngày 4/5/2025, Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân, xác định đây là một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Nghị quyết không chỉ tập trung vào những doanh nghiệp lớn, mà còn mở cánh cửa tư duy cho những mô hình nhỏ, nơi khởi đầu của hàng triệu ước mơ lập nghiệp.

Thay vì gạt bỏ hay lấn át, Nghị quyết 68 khuyến khích tổ chức lại, hướng dẫn, tạo hành lang pháp lý cho các mô hình kinh doanh siêu nhỏ như gánh hàng rong. Điều đó cũng có nghĩa: đã đến lúc cần một “cuộc chơi mới” cho kinh tế vỉa hè với luật chơi rõ ràng, minh bạch nhưng thân thiện và linh hoạt.

Gói xôi của những người trẻ dù bán vỉa hè hay quán nhỏ cũng thường sạch sẽ, bắt mắt

Nhiều quốc gia trên thế giới đã xây dựng khu vực dành riêng cho xe hàng rong, có khung giờ hoạt động, tiêu chuẩn vệ sinh, bảo hiểm y tế, mức thuế hợp lý. Vừa đảm bảo sinh kế, vừa thúc đẩy du lịch, vừa tạo trật tự cho đô thị và Việt Nam cũng có thể học hỏi và thích nghi.

Người trẻ và giấc mơ từ… góc phố

“Gánh hàng rong” ngày nay không chỉ của những người phụ nữ lam lũ. Nó cũng có thể mang dáng dấp của một xe cà phê đẹp mắt, thanh toán qua mã QR, do chính người trẻ điều hành.

Hà là cô gái Gen Z từng học ngành marketing bỏ việc văn phòng để khởi nghiệp bằng một xe cà phê take-away trên vỉa hè quận Cầu Giấy. Không bảng hiệu rườm rà, không chi phí thuê mặt bằng quá lớn, Hà chọn bắt đầu đơn giản, nhưng bài bản: xin giấy phép hộ kinh doanh, đóng thuế, tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện.

“Vỉa hè không lỗi thời, nó chỉ thiếu luật chơi rõ ràng. Em mong được pháp luật bảo vệ để yên tâm làm ăn nghiêm túc, minh bạch”, Hà nói. Với cô, gánh hàng rong kiểu mới chính là bước thử sức trước khi nghĩ đến giấc mơ lớn hơn.

Nghị quyết 68 nhấn mạnh vai trò của thế hệ trẻ trong phát triển kinh tế tư nhân. Ở lĩnh vực tưởng chừng truyền thống như kinh tế vỉa hè, người trẻ đang góp phần làm thay đổi định kiến: từ chỗ xem thường sang chấp nhận, đến việc tự tin lựa chọn làm nền tảng khởi nghiệp.

Cả ba cô gái: Diệu Anh, Minh Anh và Vũ Anh đều sẵn sàng và hứng khởi cho việc khởi nghiệp từ mô hình nhỏ, siêu nhỏ

“Buôn thúng, bán mẹt” từng bị coi là tạm bợ, nay đang trở thành biểu tượng của sự bền bỉ và linh hoạt. Nghị quyết 68 không chỉ mở đường cho các “ông lớn” mà còn trao cơ hội công bằng cho những người lao động chân chính, kể cả khi khởi đầu chỉ với một gánh hàng rong nơi góc phố.

Đã đến lúc cần thay đổi tư duy từ phía chính quyền, xã hội và chính người dân để những gánh hàng rong không bị gạt ra bên lề, mà được nhìn nhận như một phần cần thiết, hợp pháp và đáng trân trọng của nền kinh tế.

Nếu có chính sách hợp lý, hướng dẫn cụ thể, gánh hàng rong sẽ không chỉ là phương tiện mưu sinh, mà còn là điểm chạm văn hóa, là hình mẫu khởi nghiệp chi phí thấp, là hạt mầm sáng tạo cho nền kinh tế quốc dân đúng pháp luật, đúng thời đại và đúng tinh thần của người trẻ: Làm bất cứ việc gì cũng nên bắt đầu nghiêm túc ngay từ những việc nhỏ, những mô hình nhỏ nhất.