Báo động tình trạng ổ nhóm thanh thiếu niên dùng dao, kiếm giải quyết mâu thuẫn

Lôi kéo hội, nhóm đi giải quyết mâu thuẫn

Ngày 11/3 vừa qua, Công an quận Đống Đa, Hà Nội đã quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với 14 đối tượng đa số là thanh thiếu niên mới lớn để điều tra về các hành vi “Gây rối trật tự công cộng”, “Cố ý gây thương tích” xảy ra trên địa bàn. Cùng với quyết việc khởi tố vụ án, bị can, cơ quan công an cũng ra lệnh tạm giam 11 đối tượng.

Nhóm đối tượng thanh thiếu niên hư gây ra vụ "hỗn chiến" bị cơ quan công an bắt giữ

Trước đó, Công an quận Hoàn Kiếm, Hà Nội cũng ra quyết định khởi tố vụ án và bị can, bắt tạm giam 17 đối tượng để điều tra tội giết người và gây rối trật tự công cộng xảy ra tại khu vực ngã ba Đinh Công Tráng - Trấn Hưng Đạo, phường Phan Chu Trinh, Hoàn Kiếm, Hà Nội rạng sáng 24/2/2021.

Qua điều tra, lực lượng công an xác định đa số các đối tượng là những thanh thiếu niên mới lớn, nhiều người còn đang ngồi trên ghế nhà trường. Chỉ vì mâu thuẫn tranh cãi trên mạng xã hội, sau đó thách thức, các đối tượng này đã lôi kéo hàng chục người mang dao, kiếm đến điểm hẹn gây náo loạn đường phố. Hậu quả,một người tử vong vì bị chém nhầm, một đối tượng bị chém trọng thương ngay khu vực trường Kim Liên, quận Đống Đa.

Trao đổi với phóng viên báo Tuổi trẻ Thủ đô về những vụ việc trên, luật sư Đặng Văn Cường, Trưởng Văn phòng luật sư Chính Pháp (Đoàn Luật sư TP Hà Nội) nêu quan điểm: Đây là vụ án mạng nghiêm trọng, gây mất an ninh trật tự xảy ra giữa Thủ đô. Nhóm đối tượng còn trẻ tuổi bởi vậy rất nhiều vấn đề được đặt ra trong các vụ án này.

Theo thông tin ban đầu của sự việc thì chỉ vì mâu thuẫn trên mạng xã hội, các đối tượng đã thách thức, hẹn gặp nhau để giải quyết mâu thuẫn. Quá trình di chuyển mang theo hung khí, các đối tượng đã chém nhầm một người đi đường khiến nạn nhân tử vong. Đây là hành vi giết người và gây rối trật tự công cộng. Bởi vậy, cơ quan điều tra khởi tố vụ án hình sự về tội giết người và gây rối trật tự công cộng là có căn cứ, đúng pháp luật.

Cơ quan điều tra sẽ thu thập các tài liệu chứng cứ để chứng minh nguyên nhân động cơ sự việc, làm rõ nhân thân lai lịch của từng đối tượng, làm rõ độ tuổi, mức độ nhận thức điều khiển hành vi cũng như khả năng cải tạo giáo dục của từng đối tượng để có hình thức xử lý phù hợp với quy định của pháp luật. Cơ quan điều tra sẽ làm rõ đối tượng nào đã thực hiện hành vi chém người, xúi giục, giúp sức để xử lý về tội giết người theo Điều 123, Bộ luật Hình sự năm 2015.

Luật sư Đặng Văn Cường trao đổi về những vụ việc thanh thiếu niên vi phạm pháp luật

Còn đối với những đối tượng tụ tập đi cùng, gây mất an ninh trật tự thì sẽ bị xử lý hình sự về tội gây rối trật tự công cộng. Vấn đề này cơ quan điều tra sẽ làm rõ hành vi, vai trò, nhận thức chủ quan của từng đối tượng để xác định về tội danh, làm cơ sở truy cứu trách nhiệm hình sự và làm căn cứ để cá biệt hóa vai trò đồng phạm.

Các đối tượng là người chưa thành niên phạm tội nên sẽ được áp dụng các quy định về người dưới 18 tuổi phạm tội theo quy định của bộ luật hình sự năm 2015. Mức hình phạt sẽ không có tù chung thân, tử hình, hình phạt tù có thời hạn cao nhất không quá 18 năm tù. Thông thường, tòa sẽ xét xử bằng 3/4 mức hình phạt đối với người đã thành niên.

Nguyên nhân do không được quan tâm, giáo dục

Theo luật sư Đặng Văn Cường, thời gian gần đây liên tục xảy ra những vụ việc các nhóm đối tượng trẻ tuổi là người dưới 18 tuổi thực hiện hành vi phạm tội rất côn đồ, manh động. Vấn đề này xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau trong đó phải kể đến một số nguyên nhân như thiếu sự quan tâm, chăm sóc, giáo dục của gia đình. Thậm chí, nhiều đứa trẻ sinh ra trong gia đình thiếu văn hóa, bố mẹ thường xuyên đánh chửi nhau hoặc là những đối tượng côn đồ khiến các cháu học theo và sớm hư hỏng. Mặt khác, các cháu nhỏ thiếu sự quan tâm giáo dục của cha mẹ dẫn đến tình trạng nói dối, a dua, đua đòi và tụ tập với những đối tượng xấu nên trở thành những đồng phạm, cùng thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật, khi cha mẹ biết được thì chuyện đã rồi.

Nhiều đứa trẻ có hoàn cảnh đặc biệt, thiếu bố, mẹ; Gia đình có hoàn cảnh khó khăn; Không được định hướng mục tiêu cuộc sống... từ đó bị các đối tượng xấu rủ rê lôi kéo dẫn đến việc thực hiện hành vi phạm tội.

Những đứa trẻ bỏ học, sống không theo nguyên tắc, không được giáo dục từ gia đình, nhà trường, bị tác động bởi các đối tượng giang hồ mạng, ảo tưởng sức mạnh trên mạng xã hội dẫn đến hành vi và lối sống lịch lạc, dễ dàng sử dụng bạo lực để giải quyết các mâu thuẫn trong đời sống xã hội.

Nhóm thanh thiếu niên bị Công an quận Hoàn Kiếm bắt giữ sau khi gây ra vụ hỗn chiến, chém một người tử vong

Sự phát triển của mạng xã hội kéo theo nhiều kênh YouTube, các trang Facebook có những nội dung thiếu lành mạnh, kích động bạo lực, cổ suý cho lối sống kiểu giang hồ, xã hội đen nên dễ tác động tiêu cực đến đạo đức lối sống của giới trẻ, rất dễ bị kích động để thực hiện các hành vi phạm tội.

Ở độ tuổi dưới 18, các em chưa phát triển đầy đủ về thể chất, tinh thần, thiếu kỹ năng sống và khó kiểm soát về cảm xúc. Ở độ tuổi này, các em thường muốn thể hiện mình và rất dễ bị kích động. Bởi vậy, khi sống trong cộng đồng thiếu lành mạnh, bị lôi cuốn vào những hoạt động bạo lực thì các em rất dễ sa ngã và trở thành tội phạm.

Sự phát triển mạnh mẽ của mạng xã hội cũng kéo theo nhiều hội nhóm trên mạng xã hội ra đời, những mâu thuẫn rất dễ phát sinh và việc hô hào kích động một nhóm người tụ tập là điều rất dễ xảy ra. Bởi vậy, việc phát hiện ngăn ngừa các nhóm mâu thuẫn trên mạng xã hội là cần thiết...

Trong những vụ án gần đây có thể thấy các đối tượng sử dụng rất nhiều vũ khí nóng như dao, kiếm, phóng lợn... Đó là những công cụ có tính chất chuyên nghiệp, côn đồ mà những đứa trẻ ngoan, có sự giáo dục của cha mẹ khó tiếp cận được. Có thể có những đứa trẻ chỉ vì nghe theo sự xúi giục của bạn bè hoặc vô tình gặp nhau trong lúc nhóm kia đang chuẩn bị đi giải quyết mâu thuẫn mà có thể a dua trở thành đồng phạm.

Biện pháp giảm thiểu tình trạng trẻ hóa tội phạm

Luật sư Đặng Văn Cường nêu quan điểm, để giảm thiểu tình trạng trẻ hóa tội phạm, giảm bớt những vụ việc người dưới 18 tuổi phạm tội thì giải pháp đầu tiên là từ phía gia đình. Các bậc cha mẹ phải quan tâm giáo dục con cái, gần gũi với con cái để định hướng sống theo các chuẩn mực đạo đức xã hội và pháp luật. Cha mẹ phải là những tấm gương tốt để con cái soi chiếu.

Với những đứa trẻ sống trong gia đình thiếu cha, vắng mẹ thì phải có sự quan tâm, đùm bọc nhiều hơn của người thân và sự quan tâm của chính quyền địa phương. Sự quan tâm thái quá cũng có thể tạo ra những đứa trẻ lì lợm, hư hỏng; Thiếu sự quan tâm giáo dục cũng sẽ dẫn đến những phát triển không đúng hướng về nhân cách, đạo đức và trẻ dễ sa ngã. Bởi vậy, trong mỗi hoàn cảnh thì cần có những cách thức giáo dục con trẻ phù hợp.

Với những gia đình không hạnh phúc, bố mẹ là những người sống thiếu chuẩn mực thì các con rất dễ hư hỏng, nối gót cha mẹ trở thành những đối tượng không tốt trong xã hội. Bởi vậy, những hoàn cảnh gia đình đó thì cần có sự quan tâm, can thiệp và hỗ trợ của chính quyền địa phương để định hướng giáo dục cho các cháu cũng như thực hiện các giải pháp phòng ngừa cho xã hội.

Số hung khí các đối tượng thanh thiếu niên sử dụng để tham gia hỗn chiến là thường là dao bầu gắn tuýp sắt

Đối với trẻ có cá tính mạnh, thậm chí những học sinh cá biệt thì cần phải có sự quan tâm đầu tư thời gian công sức hơn của gia đình và nhà trường để phát huy những giá trị tích cực và kiểm soát cảm xúc của chúng mỗi khi nổi loạn. Việc quan tâm giáo dục phải hướng đến từng đối tượng và có những phương pháp cụ thể thì mới đạt được hiệu quả cao. Trong đó gia đình, nhà trường và các cơ quan đoàn thể chính quyền địa phương cần phải chung tay thì mới giảm bớt được tình trạng các em hư hỏng, lêu lổng và sẵn sàng sử dụng bạo lực để giải quyết những mâu thuẫn.

Trẻ em và người dưới 18 tuổi tiếp xúc với internet là xu hướng tất yếu nhưng cần có sự kiểm soát của các bậc phụ huynh và nhà trường; Tránh trường hợp các em tham gia các hội nhóm thiếu lành mạnh, dễ bị kích động dẫn đến thực hiện các hành vi gây mất an ninh trật tự, an toàn xã hội, xâm hại đến tính mạng, sức khỏe, tài sản của người khác. Bởi vậy, mỗi bậc phụ huynh cần chú ý kiểm soát, tránh trường hợp các con sa đà vào nhóm hội thiếu lành mạnh và dễ trở thành tội phạm.

Mỗi vụ án hình sự mà người phạm tội chưa thành niên thì cơ quan chức năng cần phải có những tổng kết rút kinh nghiệm để thực hiện các giải pháp phòng ngừa hiệu quả, giảm bớt những vụ việc tương tự có thể xảy ra trong tương lai.

Thành Long