Tag

Biết đủ

Xã hội 01/12/2020 08:51
aa
TTTĐ - Đủ hay thừa, thiếu về danh và lợi là cảm giác được định vị bởi mỗi cá nhân, chứ không phải định nghĩa của công chúng, truyền thông hay các nhà toán học và khoa học.
Bệnh “quan cách” Sao phải xấu hổ khi nói ra tham vọng của chính mình? Đam mê mua sắm của người Việt

Tôi có cô bạn thân, thi thoảng cổ rất hay nhắc lại lời khuyên chí lý của cô ấy rằng: “Đấy, ngày xưa cậu nghe lời tôi, chuyển vào Sài Gòn mà làm việc, thì có phải kiếm tốt rồi không?”. Tôi bảo ở Hà Nội tôi cũng vẫn sống đủ, chứ có đến nỗi… “khố rách áo ôm” đâu. Cô ấy bảo không, kiếm như thế chưa ăn thua gì, vì nghề truyền thông chỉ vô trong đó mới phát. Cô bảo mấy người bạn của cổ chuyên môn cũng không phải quá cao siêu mà kiếm tới cả tỷ mỗi tháng.

Thôi thì khoan không tranh luận là nếu tôi nghe theo lời khuyên của cổ thì liệu có phải mỗi năm sẽ lời 12 tỷ, để 10 năm được 120 tỷ hay không, nhưng cứ cho là giả thuyết ấy đúng (cho nó oai) thì “để kiếm được một khoản tiền lớn mỗi năm, tôi sẽ phải đánh đổi bằng thời gian, công sức tương đương, tôi không còn lúc nào để viết nữa. Với tôi, sáng tạo mới là công việc quan trọng nhất, mang lại niềm vui lớn nhất, không tiền bạc nào đánh đổi được. Thêm nữa, tôi cũng chẳng cần tới 10 tỷ một năm làm gì. 100 tỷ càng không, vì tôi không biết làm gì với nó cả, ngoài đi làm từ thiện”.

Tôi bảo bạn rằng: “Tiền bạc rất cần thiết. Tiền bạc là phương tiện của cuộc sống. Không có tiền có lẽ không làm được gì cả, mọi ước mơ sẽ bị hạn chế, thậm chí có muốn trở thành người hào hiệp cũng không thể, nhưng với tôi, tiền bạc ở mức này là đủ rồi. Tôi không cần thêm nữa”.

Biết đủ

Tôi còn nhớ trong một chuyến đi bão táp ngang qua biên giới Kyirong, lúc chiếc xe Jeep bắt đầu rời cửa khẩu Tây Tạng để tiến sâu vào lãnh thổ Nepal trên con đường luôn chênh vênh trên miệng vực, tôi tình cờ nhắc đến câu chuyện “Biết đủ” Một người bạn ngồi trên xe thốt lên:

- Ở đời biết thế nào là đủ.

- Đủ nghĩa là không thiếu.

- Biết thế nào là thiếu.

- Ơ, bản thân cảm thấy không thiếu thì là không thiếu.

Đúng thế, trong quãng thời gian còn trẻ, tôi luôn cảm thấy thiếu nhiều thứ và tôi đã làm việc cật lực để kiếm cho ra thứ phương tiện thực hiện một vài ước mơ, cho đến một ngày, tôi cảm thấy thế là đủ, tôi đã có những gì tôi muốn. Tôi đã mua những loại bảo hiểm y tế đủ để phòng thân và có khoản dự trữ cho ngân sách giáo dục của con cái đến hết đại học.

Nếu tôi sở hữu một gia sản nhiều gấp trăm lần số tài khoản hiện có, thì tôi cũng vẫn sống như vậy, không thay đổi gì. Tôi không có nhu cầu sắm du thuyền, phi cơ riêng, siêu xe hay một bộ sưu tập kim cương. Thậm chí tôi chưa bao giờ ưa thích những căn villa khổng lồ vì sự trống trải của chúng. Tôi yêu căn hộ 70 mét vuông mà tôi đang ở, thậm chí nếu có chuyển nhà thêm vài lần nữa thì tôi vẫn cứ chọn những không gian xinh xắn như thế.

Tôi cũng chẳng hứng thú với món Pizza Royal rắc vàng 24 carat, Sushi trứng cá ngọc trai hay những chai rượu vang được đấu giá vài trăm ngàn đô la. Có nhẽ là may quá vì tôi không có sở thích xa xỉ nào, trong khi cô bạn đang khuyên tôi đây luôn mơ ước được sở hữu một biệt thự cả ngàn mét vuông ven biển và gia nhập tầng lớp thượng lưu.

- Có nhiều tiền thì cậu sẽ để lại cho con gái cậu chứ, dù cậu không cần tiêu gì.

- Không, nếu có nhiều tiền tôi cũng sẽ không di chúc lại cho con. Tôi vào đời bằng đôi bàn tay trắng và đã một mình gây dựng sự nghiệp. Con gái tôi chỉ số IQ cao hơn mẹ, được đầu tư về giáo dục và kỹ năng nhiều hơn mẹ, thì thậm chí còn có thể làm được nhiều hơn thế, sao phải cần của nả di chúc để làm gì.

Con gái tôi có nhẽ là đứa trẻ duy nhất ở trường không được phát tiền tiêu vặt, khiến tất cả bạn bè đều ngạc nhiên khi thấy cô bạn của mình hè nào cũng đi du lịch hoặc trại hè ở nước ngoài và luôn được phép tự quyết định lựa chọn bất kỳ trường tư thục nào nhưng lại không xu dính túi, lúc nào cũng đau đầu nghĩ cách kiếm tiền. Kết quả là ở tuổi 14, cô nàng đã làm thêm để kiếm tiền trang trải cho chi phí tiêu vặt bằng đủ thứ nghề, từ sản xuất slime (Loại đồ chơi chất dẻo được làm từ phẩm màu, keo xà phòng, hồ dán và nước rửa chén), bán hàng online, trang điểm thuê, viết bài PR cho đến xem bói Tarot, môi giới trên mạng.

Mãi đến năm 18 tuổi tôi mới kiếm được những đồng thu nhập đầu tiên, nhưng 14 tuổi con gái tôi đã có thể làm được điều đó. Tuy nhiên một ngày nọ, trong lúc việc “buôn bán” đang phát đạt, có thể kiếm đến hàng triệu mỗi tuần nhờ vào kinh doanh slime thì cô nàng dừng lại. Hỏi tại sao, cô gái nhỏ đáp: “Vì con đã kiếm đủ số tiền con cần. Thời gian này con lại sắp phải thi học kỳ nên thôi làm vậy là đủ rồi, để tập trung cho việc học”. Có nhẽ đấy cũng là “biết đủ” vậy.

Tôi còn nhớ cách đây hơn 20 năm, có một bài báo viết về một tiến sĩ tài năng. Một bữa nọ, tiến sĩ ấy từ bỏ công việc có thu nhập cao, rời ngôi nhà khang trang mặt phố và… đi lên núi, tìm một hang đá để cư ngụ, mà tương truyền là hang đá ấy của đôi rắn thần, đến người làng cũng không dám bén mảng. Trong hang, tiến sĩ chỉ có một manh chiếu, một tấm chăn chiên, một cái mùng, hai bộ quần áo và dăm lon gạo. Nhà báo phỏng vấn thì tiến sĩ bảo thế là sống đủ rồi.

Lại nhắc đến chuyện gạo thì trong đại dịch Covid-19, nhiều điểm phát gạo, mì miễn phí cho người nghèo. Trong những chiếc túi tùng tiệm mà chứa chan tình thương ấy có thêm dăm gói lạc, ít bột gia vị và củ khoai sống. Rồi báo chí đưa tin có nhiều kẻ đi xe tay ga đắt tiền, cổ đeo trang sức cũng đến xin khoai xin gạo, thậm chí người ta còn quay được cả clip chủ nhân ô tô con đã đỗ xe đằng xa rồi len lén đi giày cao gót đến nhận túi nilon gạo mì.

Công chúng lắc đầu khó hiểu, phẫn nộ rủa xả rằng thì là mặt dày, đứt dây thần kinh xấu hổ, ăn hớt cơm chim…, rồi bêu hết cả lên mạng cho kẻ đi xe sang kia đọc được mà biết nhục. Nhưng những kẻ ăn chặn người nghèo ấy cũng chả mấy khi đọc, có đọc cũng chả ngượng, thậm chí còn bảo người ngoài vô duyên, tại sao lại nghĩ tôi đi xe ô tô thì không thiếu gạo, bản thân tôi là vẫn cứ cảm thấy… thiếu, tôi có một kho gạo đầy vẫn cứ thấy thiếu. Không thiếu thì tôi lấy làm gì.

Nhà văn Di Li và con gái
Nhà văn Di Li và con gái

Ấy là người đi lấy gạo mới chỉ sở hữu cái xe con con, chớ nhiều người gia sản đủ mua hàng trăm chiếc xe bốn bánh như thế vẫn cứ ăn chặn quỹ người nghèo như thường, có mì ăn mì, có gạo ăn gạo, thậm chí quỹ ủng hộ để xây toilet cho trường tiểu học nghèo vùng cao thì ăn luôn cả toilet. Khổ quá, nếu thấy đủ thì đã không “ăn”, là trong lòng người ta còn cảm thấy thiếu, cũng như tiến sĩ hang rắn nọ ngoài mấy lon gạo thì thấy gì cũng đã là thừa, không cần tích thêm, hết lại xuống chợ mua.

Nước Nhật nổi tiếng với những cụ già sống lâu, chỉ số trường thọ cao nhất thế giới, sau này vì thế giới dò hỏi bí quyết nhiều quá mà người Nhật đúc kết ra được một vài công thức để chia sẻ, trong đó có cách ăn: Lời khuyên quan trọng nhất là chỉ nên ăn no khoảng 70-80% nhu cầu của mình trong từng bữa ăn. Đó là cách kéo dài tuổi thọ cho lục phủ ngũ tạng để không sinh tật bệnh. Những người béo phì là do năng lượng đầu vào thường vượt quá calo của đầu ra. Nên ăn vừa đủ là nguồn gốc của sức khỏe. Ở khái niệm này, ăn non non đi tí, ăn hơi thiêu thiếu tí, thì đã được gọi là vừa đủ.

Nhà văn Nguyễn Việt Hà có lần phàn nàn: “Cái từ ăn đủ đang là từ tốt bỗng dưng bị dân gian biến thành từ xấu. Người ta bình luận Thằng cha ấy ăn đủ rồi là nói sai, đúng ra phải bảo Thằng cha ấy ăn dày, ăn cả bít tất, ăn cả đất xung quanh chớ. Cuối cùng ăn đủ lại thành ra nghĩa ăn dày, ăn bẩn là sao”. Ấy là vì trong cái việc “ăn”, người ta chỉ biết đến khái niệm thiếu, nhiều nhất là đủ, chứ không có chuyện thừa. Nên cuối cùng thừa sẽ hóa thành đủ. Còn ăn non đồng nghĩa khôn lỏi. Cứ thử xem, bạn mà bảo: “Tôi đủ tiền rồi. Kiếm vậy là đủ”, là thiên hạ sẽ hiểu thành “Tôi thừa tiền rồi”. Trong bụng người ta sẽ đầy ấm ách, khó chịu, sẽ ngầm rủa: “Loại thừa tiền ngông nghênh, đáng ghét. Sao không san bớt cho thiên hạ đi”.

Lão Tử, một triết học gia thời Chiến Quốc có một câu nói nổi tiếng có nghĩa là không họa nào lớn bằng không biết đủ, không hại nào lớn bằng ham muốn có được, cho nên biết rằng mình đang có đủ thì sẽ luôn luôn đủ. Ừ nhưng nếu đó chỉ là cảm giác không định lượng thì biết đến khi nào trong lòng mới cảm thấy đủ. Lão Tử vốn cũng chỉ lý thuyết thôi. Người thực hành vĩ đại nhất trong lịch sử là Đức Phật, mới đầu trải qua cuộc sống sung sướng thừa thãi trong cung điện, khi vẫn còn là thái tử của vương tộc Shakya, rồi tiếp đến tự đưa mình vào nghịch cảnh tứ cố vô thân, kiêng khem đói khổ đến mức chỉ còn da bọc xương thì mới tấn tới giác ngộ dưới gốc cây bồ đề. Khi ngài giác ngộ thì cũng là lúc ngài biết thế nào là đủ, sau cả quá trình thừa, thiếu triền miên.

Đọc thêm

Phụ nữ và nam giới cùng chia sẻ, thúc đẩy xã hội văn minh Muôn mặt cuộc sống

Phụ nữ và nam giới cùng chia sẻ, thúc đẩy xã hội văn minh

TTTĐ - Ngày 22/11, tại quận Hoàng Mai, Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố Hà Nội tổ chức chương trình Hưởng ứng Tháng hành động vì bình đẳng giới và phòng ngừa, ứng phó với bạo lực trên cơ sở giới năm 2024; diễn đàn “Phụ nữ và nam giới cùng chia sẻ”.
Cần xử lý nghiêm xe quá khổ, quá tải dịp cuối năm Đô thị

Cần xử lý nghiêm xe quá khổ, quá tải dịp cuối năm

TTTĐ - Thời điểm cuối năm là giai đoạn các công trình xây dựng đang đẩy nhanh tiến độ để hoàn thành, do đó hoạt động vận chuyển vật liệu xây dựng có nhiều diễn biến phức tạp, theo đó, các xe vi phạm về quá khổ, quá tải, cơi nới thành thùng cũng được phát hiện và xử lý nhiều hơn.
100% phường phấn đấu đạt danh hiệu “Phường đạt chuẩn đô thị văn minh” Muôn mặt cuộc sống

100% phường phấn đấu đạt danh hiệu “Phường đạt chuẩn đô thị văn minh”

TTTĐ - Ngày 22/11, Ban Chấp hành Đảng bộ quận Ba Đình khóa XXVI, nhiệm kỳ 2020 - 2025 tổ chức Hội nghị chuyên đề thông qua một số nội dung quan trọng.
Người phụ nữ khuyết tật và "hành trình cho đi" những niềm vui Muôn mặt cuộc sống

Người phụ nữ khuyết tật và "hành trình cho đi" những niềm vui

TTTĐ - Câu chuyện về người phụ nữ khuyết tật bẩm sinh Đào Thị Nhật với đôi tay khéo léo và trái tim nồng ấm, đã chứng minh rằng với sự kiên trì và yêu thương, mỗi người đều có thể tìm thấy cho mình một con đường hạnh phúc và ý nghĩa.
Nâng cao năng lực quản trị an ninh phi truyền thống trong kỷ nguyên vươn mình Muôn mặt cuộc sống

Nâng cao năng lực quản trị an ninh phi truyền thống trong kỷ nguyên vươn mình

TTTĐ - Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức Tọa đàm với chủ đề “Nâng cao năng lực quản trị an ninh phi truyền thống trong kỷ nguyên vươn mình của Việt Nam trước những thách thức toàn cầu” với sự tham gia của các Giáo sư, Tiến sĩ, chuyên gia, học giả nghiên cứu về lĩnh vực này nhằm nâng cao nhận thức và trách nhiệm của toàn xã hội, các cấp, các ngành, đặc biệt là cấp cán bộ lãnh đạo quản lý của cả khu vực công và khu vực tư trong việc đảm bảo an ninh phi truyền thống.
Phát động Giải báo chí toàn quốc về ngành Tư pháp lần thứ nhất Muôn mặt cuộc sống

Phát động Giải báo chí toàn quốc về ngành Tư pháp lần thứ nhất

TTTĐ - Sáng 22/11, Bộ Tư pháp tổ chức Lễ phát động Giải báo chí toàn quốc về ngành Tư pháp lần thứ nhất nhằm góp phần tích cực xây dựng ngành Tư pháp ngày càng phát triển. Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh, Trưởng Ban Tổ chức giải chủ trì buổi lễ.
Phân loại rác tại nguồn: Từ ý thức đến hành động Môi trường

Phân loại rác tại nguồn: Từ ý thức đến hành động

TTTĐ - Theo thống kê, tại Hà Nội, mỗi ngày có hơn 7.000 tấn rác thải. Dự báo, đến năm 2025, tỷ lệ phát sinh chất thải rắn sinh hoạt tăng 10 - 16%/năm...
Bắc Bộ nắng hanh, miền Trung mưa lớn Môi trường

Bắc Bộ nắng hanh, miền Trung mưa lớn

TTTĐ - Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, từ ngày 22/11 đến đêm 23/11, khu vực từ Quảng Trị đến Bình Định có mưa vừa, mưa to, cục bộ có mưa rất to và dông với lượng mưa phổ biến từ 100-200mm, có nơi trên 300mm. Cảnh báo nguy cơ có mưa cục bộ cường suất lớn trên 100mm/6h.
Quảng Nam cần 905 tỷ đồng để tiếp tục khơi thông dòng Cổ Cò Môi trường

Quảng Nam cần 905 tỷ đồng để tiếp tục khơi thông dòng Cổ Cò

TTTĐ - Theo UBND thị xã Điện Bàn (tỉnh Quảng Nam), dự án nạo vét sông Cổ Cò (Km14 đến Km19+456) sẽ có tổng mức đầu tư dự kiến 905 tỷ đồng.
Dai-ichi Life Việt Nam ra mắt sản phẩm bảo hiểm chăm sóc sức khỏe toàn cầu 24/7 BHXH & Đời sống

Dai-ichi Life Việt Nam ra mắt sản phẩm bảo hiểm chăm sóc sức khỏe toàn cầu 24/7

TTTĐ - Công ty Bảo hiểm Nhân thọ Dai-ichi Việt Nam (Dai-ichi Life Việt Nam) vừa chính thức ra mắt sản phẩm Bảo hiểm Chăm sóc sức khỏe toàn cầu 24/7, một giải pháp chăm sóc sức khỏe toàn diện cho khách hàng và gia đình với chi phí hợp lý và mức bảo vệ cao lên đến 2 tỷ đồng cho mỗi bệnh/thương tật (không giới hạn số lượng bệnh/thương tật) nhằm đảm bảo tài chính, giúp khách hàng dễ dàng tiếp cận các dịch vụ y tế chất lượng cao trước các rủi ro về bệnh tật, tai nạn và an tâm chăm sóc sức khỏe chu toàn.
Xem thêm