Bộ trưởng Bộ Công thương nói về chính sách điện mặt trời

Chiều 6/11, Quốc hội tiếp tục tiến hành phiên chất vấn và trả lời chất vấn.

Quan tâm đến lĩnh vực năng lượng, đại biểu Nguyễn Tất Hiếu (đoàn Vĩnh Phúc) cho biết, Quy hoạch điện VIII có nội dung ưu tiên và chính sách đột phá để thúc đẩy phát triển điện mặt trời mái nhà của người dân và mái công trình xây dựng, nhất là các khu vực có nguy cơ thiếu điện như miền Bắc và điện mặt trời tự sản, tự tiêu.

Theo đại biểu, từ nay đến năm 2030, loại hình nguồn điện này được ưu tiên phát triển không giới hạn công suất với điều kiện giá thành hợp lý và tận dụng đĩa đệm sẵn có, không phải nâng cấp.

Theo các dự báo của Bộ Công thương, Tập đoàn Điện lực Việt Nam, mùa hè năm 2024 sẽ tiếp tục xảy ra nắng nóng, khô hạn kéo dài, nguy cơ thiếu điện miền Bắc rất cao.

Do đó, việc xây dựng, bổ sung nguồn điện mặt trời là một trong những giải pháp có thể thực hiện nhanh để cấp bổ sung nguồn điện cho miền Bắc.

Tuy nhiên, hiện nay có rất nhiều doanh nghiệp có nhu cầu đầu tư điện mặt trời mái nhà tự sản, tự tiêu trong khu công nghiệp không thực hiện được do thiếu cơ chế chính sách, hành lang pháp lý.

Đại biểu Lê Tất Hiếu (đoàn Vĩnh Phúc)

Do đó, đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Công thương cho biết kế hoạch ban hành các cơ chế, chính sách để có hành lang pháp lý phát triển điện mặt trời mái nhà.

Trả lời chất vấn nội dung này, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cho biết, trong Quy hoạch điện VIII, tới năm 2030 điện mặt trời có công suất là 12.836MW (8,5%, không bao gồm điện mặt trời mái nhà hiện hữu), gồm các nguồn điện mặt trời tập trung 10.236MW, nguồn điện mặt trời áp mái tự sản, tự tiêu và cho nối lưới là khoảng 2.600MW.

Trong khi đó, quy hoạch điện gió trên bờ và gần bờ là 21.880MW (14,5% tổng nguồn), điện gió ngoài khơi là 6.000MW (4% tổng nguồn) và điện sinh khối, điện rác là 2.270MW (1,5% tổng nguồn).

Bộ trưởng đánh giá, tổng nguồn năng lượng tái tạo không kể thủy điện đã chiếm cơ cấu tới 28,5% so với tổng nguồn điện, đây là cơ cấu rất lớn, ngay cả những nước có trình độ công nghệ phát triển, đặc biệt trong lĩnh vực lưới điện thông minh, có các thiết bị lưu trữ và giá điện ở mức độ cao cũng chỉ ở trên dưới 20%.

Bộ trưởng Bộ Công thương Nguyễn Hồng Diên trả lời chất vấn

Theo ông Diên, việc đặt mục tiêu về năng lượng tái tạo trong hệ thống điện như vậy cũng được cho là mức phấn đấu cao, ngoài nỗ lực của Việt Nam rất cần sự hỗ trợ của cộng đồng quốc tế nhất là cam kết chuyển dịch năng lượng (JETP).

Trong điều kiện công nghệ hạ tầng năng lượng của nước ta, để thực hiện các mục tiêu nguồn điện được nêu trong Quy hoạch điện VIII thì phải tập trung nghiên cứu đầu tư lưới điện thông minh, đầu tư phát triển hệ thống lưu trữ điện, đồng thời thúc đẩy thực hiện thị trường điện ở cả 3 cấp độ là phát điện cạnh tranh, bán buôn điện cạnh tranh và bán lẻ điện cạnh tranh.

Đồng thời, biểu giá bán lẻ điện phải nghiên cứu để có tính linh hoạt hơn, theo đó nguồn điện nền là thủy điện và các nguồn nhiệt điện phải có giá cao để bù đắp cho các loại điện tái tạo khi thực hiện cơ chế tự sản, tự tiêu, hoặc là để huy động được nguồn năng lượng tái tạo như cơ cấu đặt ra.

Như vậy, để khai thác được năng lượng tái tạo nhất là điện gió, điện mặt trời thì phải đẩy mạnh khuyến khích các hoạt động đầu tư điện mặt trời, tự sản tự tiêu không nối lưới, phải xây dựng, ban hành được cơ chế mua bán điện trực tiếp, đẩy mạnh phát triển các loại thiết bị lưu trữ điện và thị trường điện, kể cả thị trường phát điện cạnh tranh, bán buôn điện cạnh tranh và bán lẻ điện cạnh tranh.

Theo Bộ trưởng, hiện Bộ Công thương đã và đang trình Chính phủ ban hành nghị định để phát triển điện mặt trời áp mái. Khi Chính phủ chính thức có chủ trương cho phép xây dựng nghị định theo khuyến nghị của Bộ Tư pháp thì Bộ Công thương sẽ xây dựng theo quy trình.

"Bộ đang trình Chính phủ cho ban hành cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA) trên cơ sở nghị quyết của Ủy ban thường vụ Quốc hội", ông Diên nói.

Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên cũng cho rằng, việc phát triển điện mặt trời không giới hạn về công suất là trong bối cảnh công nghệ của chúng ta phát triển, các nhà đầu tư năng lượng áp mái không gây áp lực đến truyền tải. Vì nếu không có tỷ trọng điện nền ổn định, chiếm khoảng 80 - 85%, thì không có một quốc gia nào có thể phát triển vô hạn định với điện mặt trời.