Cần làm rõ trách nhiệm trong vụ GEMEXIM sử dụng "đất vàng" sai mục đích

Phần đất đặt trụ sở Công ty GEMEXIM cũng được đem đi "hợp tác"

Cho thuê đất vàng "núp bóng" hợp tác

Thời gian qua, báo Tuổi trẻ Thủ đô đã có bài phản ánh về việc Công ty CP Vật tư Tổng hợp TP Hồ Chí Minh (gọi tắt là GEMEXIM) sử dụng đất thuê trả tiền hàng năm của Nhà nước sai mục đích, có dấu hiệu “trục lợi” và gây thất thoát ngân sách nếu không truy thu.

Theo phản ánh và hồ sơ thể hiện, GEMEXIM đang quản lý, sử dụng 25 mặt bằng trong đó 22 mặt bằng được UBND TP Hồ Chí Minh giao khi cổ phần hóa doanh nghiệp, 3 mặt bằng GEMEXIM nhận chuyển nhượng sau cổ phần hóa.

Tiêu biểu trong đó có mặt bằng tại số 87 đường Nguyễn Huệ, phường Bến Nghé, Quận 1. Nguồn gốc khu đất này là tài sản công do UBND TP Hồ Chí Minh đại diện chủ sở hữu quản lý, sử dụng. Ngày 21/8/2009, ông Nguyễn Thanh Nhàn, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) TP Hồ Chí Minh đại diện ký hợp đồng thuê đất số 6173/HĐ-TNMT-ĐKKTĐ với GEMEXIM.

Trong Điều 1 của hợp đồng có nêu, UBND TP Hồ Chí Minh cho GEMEXIM thuê 663m² đất, trong đó có 124m² sử dụng chung và 539m² sử dụng riêng để làm cửa hàng kinh doanh, với đơn giá 567.000 đồng/m²/năm (tương ứng 375.921.000 đồng/năm).

Còn tại Điều 3 của hợp đồng thể hiện việc sử dụng trên khu đất thuê phải phù hợp với mục đích sử dụng đất đã ghi trong Điều 1 (làm cửa hàng kinh doanh - PV). Tuy nhiên, thay vì sử dụng đúng mục đích làm cửa hàng kinh doanh, GEMEXIM lại sử dụng khu đất số 87 Nguyễn Huệ để hợp tác kinh doanh với đơn vị khác.

Theo đó, GEMEXIM đã hợp tác kinh doanh với Công ty TNHH MTV Nhà hàng Hưng Phát (nay là Công ty ACE, gọi tắt là Công ty Hưng Phát). Trong hợp đồng hợp tác kinh doanh có các điều khoản về phân chia lợi nhuận và hợp đồng hợp tác kinh doanh giữa GEMEXIM - Công ty Hưng Phát có các nội dung thỏa thuận lại không giống hình thức hợp tác kinh doanh thông thường.

Cụ thể, tại điểm c, khoản 2, Điều 2 của hợp đồng hợp tác quy định Công ty Hưng Phát phải đảm bảo phân chia cho GEMEXIM phần lợi nhuận trước thuế thu nhập doanh nghiệp tối thiểu hàng năm, cụ thể: Năm 2017 là 4.973.980.000 đồng/năm; Năm 2018 là 5.808.000.000 đồng/năm; Năm 2019 là 6.388.800.000 đồng/năm (tất cả đã bao gồm VAT). Đồng thời, Công ty Hưng Phát còn phải nộp 1,2 tỷ đồng tiền ký quỹ cho GEMEXIM, sau khi hợp đồng hết hạn thì sẽ được trả lại số tiền ký quỹ này.

Đáng lưu ý, GEMEXIM cũng đang là bị đơn trong một vụ kiện được TAND Quận 1 thụ lý liên quan đến việc hợp tác khai thác khu đất 87 Nguyễn Huệ với Công ty Hưng Phát.

Mặt bằng 87 Nguyễn Huệ trước đây là khu vui chơi tổ hợp Zone 87, nay đã thành nhà hàng The Gangs

Từ đây, có thể thấy điều “bất thường” khi mức chênh lệch “khủng” giữa giá thuê “bèo” ban đầu từ Sở TNMT TP Hồ Chí Minh và lợi nhuận thu được từ việc cho thuê lại dưới hình thức hợp tác kinh doanh của GEMEXIM. Hơn nữa, nhìn vào những điều khoản trên có thể thấy rằng, ngoài các phần phân chia lợi nhuận, Công ty Hưng Phát còn phải trả cho GEMEXIM số tiền được xác định qua từng năm và số tiền ký quỹ bản chất như tiền đặt cọc khi thuê mặt bằng.

Dư luận đặt vấn đề, hợp đồng hợp tác kinh doanh giữa GEMEXIM với Công ty Hưng Phát có phải là hợp đồng cho thuê đất “núp bóng” hợp đồng hợp tác kinh doanh hay không?

Một trường hợp khác, mặt bằng số 42 Trần Đình Xu, Quận 1 được Sở TNMT ký hợp đồng cho GEMEXIM thuê đất vào ngày 2/2/2009, mục đích làm cửa hàng kinh doanh, văn phòng, nhà kho. Tuy nhiên, ngày 28/11/2016, GEMEXIM ký hợp đồng hợp tác kinh doanh với Công ty Lê Đại Nam, sau đó công ty này lại tiếp tục cho Công ty Trường Sa thuê lại để kinh doanh Nhà hàng Rạn Biển 9. Do đó, GEMEXIM khởi kiện Công ty Lê Đại Nam ra tòa và vụ việc đang được TAND quận Tân Bình thụ lý.

Hay chính tại trụ sở của GEMEXIM, địa chỉ 117 Cống Quỳnh, phường Nguyễn Cư Trinh, Quận 1, mục đích sử dụng đất làm văn phòng và cửa hàng kinh doanh nhưng đơn vị này lại cho thuê làm văn phòng một phần tại tầng 2 và 3, rồi ký hợp đồng hợp tác cho Công ty TNHH Thương mại và Dịch vụ Cuộc sống của tôi thuê 372,5m² tại tầng trệt…

Trách nhiệm thuộc về ai?

Như đã phản ánh trước đó, còn rất nhiều mặt bằng khác mà GEMEXIM đang quản lý rơi vào tình trạng đăng ký “một đằng” nhưng thực tế mang đi cho thuê lại “một nẻo”.

Phải nói thêm rằng, trong thời gian qua đã có nhiều đơn tố cáo, phản ánh của người dân về việc GEMEXIM sử dụng đất Nhà nước sai mục đích, có dấu hiệu trục lợi, cùng nhiều vấn đề khác đã được gửi tới Thanh tra TP Hồ Chí Minh. Qua đó, Thanh tra TP cũng có phiếu chuyển cho Tổng Công ty Thương mại Sài Gòn (Công ty mẹ của GEMEXIM, gọi tắt là Satra) xem xét, giải quyết, báo cáo.

Tuy nhiên, tại tờ trình của Phòng Dự án Satra thể hiện, GEMEXIM chưa cung cấp thông tin cụ thể về việc hợp tác kinh doanh (hình thức hợp tác, điều khoản hợp tác, thời hạn hợp tác…), chi tiết về các mặt bằng sử dụng làm chi nhánh (doanh thu, lợi nhuận…).

Đây cũng chính là những nội dung mà dư luận đặc biệt quan tâm (cũng là nội dung nằm trong nhiều đơn tố cáo), cần phải được GEMEXIM làm rõ và minh bạch. Qua đó, GEMEXIM cần phải minh bạch và công khai doanh thu, lợi nhuận từ mỗi mặt bằng cho thuê lại và đặc biệt số tiền "lời" trên được GEMEXIM sử dụng như thế nào?

Mặt khác, Sở TNMT là đơn vị đại diện UBND TP Hồ Chí Minh đứng ra cho GEMEXIM thuê đất của Nhà nước cũng cần phải có trách nhiệm vào cuộc kiểm tra toàn diện tại tất cả các mặt bằng để làm rõ những nội dung mà đơn thư của người dân đã phản ánh suốt thời gian qua.

Sở TNMT TP Hồ Chí Minh

Liên quan đến vụ việc trên, từ ngày 8/3, phóng viên đã đến liên hệ Sở TNMT TP Hồ Chí Minh và để lại nội dung thông tin xác minh, sau đó tiếp tục gửi mail trao đổi đến Giám đốc Sở nhưng tới nay vẫn chưa nhận được bất cứ phản hồi nào.

Bên cạnh đó, phóng viên cũng đã liên hệ Thanh tra TP Hồ Chí Minh, Satra và GEMEXIM. Trong đó, đại diện GEMEXIM bước đầu cho biết vẫn đang tổng hợp để báo cáo lên Satra...

Dư luận cho rằng, UBND TP Hồ Chí Minh cần vào cuộc thanh kiểm tra toàn diện đối với việc xây dựng và sử dụng đất thuê của Nhà nước tại khu đất số 87 Nguyễn Huệ và các khu đất khác mà GEMEXIM đã được Sở TNMT đại diện ký hợp đồng cho thuê; Đồng thời, làm rõ trách nhiệm của cá nhân và đơn vị để xảy ra vụ việc trên.

Báo Tuổi trẻ Thủ đô sẽ tiếp tục thông tin...

Nguyễn Trang - Trọng Vũ