Đánh giá tác động của đại dịch Covid-19 đến hộ gia đình

Toàn cảnh hội thảo

Đó là thông tin tại hội thảo “Dịch Covid-19: Ảnh hưởng và triển vọng phục hồi kinh tế của Việt Nam”, do Chương trình Phát triển Liên hợp quốc (UNDP), Cơ quan Liên hợp quốc về bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ (UNWOMEN) phối hợp với Trung tâm Thông tin và dự báo kinh tế - xã hội quốc gia (NCIF), Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức ngày 23/7.

Hội thảo đã phân tích về báo cáo đánh giá “Tác động kinh tế - xã hội của đại dịch Covid-19 đối với hộ gia đình và doanh nghiệp dễ bị tổn thương ở Việt Nam - Phân tích có tính tới yếu tố giới” - do UNDP, UNWOMEN và Trung tâm Phân tích và dự báo (Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam) thực hiện.

Đánh giá đã khảo sát hơn 900 hộ gia đình và hơn 900 đơn vị sản xuất kinh doanh dễ bị tổn thương (bao gồm hộ kinh doanh và doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ và vừa) tại 58/63 tỉnh, thành phố của Việt Nam.

Thu nhập hộ gia đình giảm sâu nhất do dịch Covid-19 được ghi nhận vào tháng 4/2020, khi chỉ bằng 29,7% so với tháng 12/2019. Con số này sang tháng 5-2020 là 51,1%.

Biểu đồ cắt giảm chi tiêu trong tháng 4 - 5/2020 của các hộ gia đình

Đại dịch cũng làm giảm đáng kể doanh thu của cả hộ kinh doanh và doanh nghiệp siêu nhỏ, doanh nghiệp nhỏ và vừa. Thực tế này buộc hầu hết các nhóm này phải cắt giảm hoạt động kinh doanh, giảm số lượng người lao động, do sự sụt giảm nghiêm trọng về nhu cầu đầu ra và những gián đoạn trong cung ứng đầu vào.

Chia sẻ tại hội thảo, đại diện thường trú của UNDP tại Việt Nam Caitlin Wiesen cho biết, đây là đánh giá đầu tiên thực chứng tác động của Covid-19 tới các hộ gia đình và doanh nghiệp dễ bị tổn thương, tác động tới tình trạng nghèo đói và bao gồm thông tin về tình hình phục hồi sớm.

Trưởng đại diện UNWOMEN tại Việt Nam Elisa Fernandez Saenz cho rằng, nếu không được khắc phục một cách toàn diện, hậu quả về sức khỏe và kinh tế - xã hội của đại dịch Covid-19 có thể sẽ dẫn đến bất bình đẳng giới và nguy cơ đẩy lùi những thành quả thu được trong nỗ lực trao quyền cho phụ nữ trong những thập kỷ gần đây.

Theo NCIF, đại dịch Covid-19 đã gây ra những ảnh hưởng tiêu cực, nhanh và mạnh tới kinh tế thế giới và Việt Nam; nguy cơ suy thoái lớn nhất trong nhiều thập kỷ, tăng trưởng sụt giảm nghiêm trọng hơn cả thời kỳ khủng hoảng tài chính 2008 - 2009; Hoạt động kinh tế bị dừng đột ngột; Thương mại và đầu tư suy giảm; Thị trường tài chính thế giới bất ổn; Nhiều xu hướng mới về kinh tế, địa chính trị thế giới cũng được hình thành và dự báo sẽ trở thành xu hướng chủ đạo trong thời gian tới, đặc biệt là xu hướng tái định hình chuỗi cung ứng toàn cầu. Việc kiểm soát dịch trên toàn thế giới vẫn khó khăn, nhiều nước đối mặt với nguy cơ dịch bùng phát trở lại do mở cửa nền kinh tế quá sớm.

Trong bối cảnh đó, Giám đốc Trung tâm Thông tin và Dự báo kinh tế - xã hội quốc gia Lưu Quang Khánh nhận định, dư địa tăng trưởng của nền kinh tế trong 6 tháng cuối năm bị thu hẹp đáng kể. Trong bối cảnh Covid-19 ảnh hưởng lên nhiều mặt kinh tế - xã hội và nhiều đối tượng, mở rộng thị trường, thúc đẩy đầu tư, kích thích tiêu dùng là những động lực tăng trưởng. Do đó, về dài hạn cần phải có những giải pháp vượt qua mức bình thường cho trạng thái bình thường mới của nền kinh tế; Về ngắn hạn, cần lấy tốc độ thực hiện chính sách là phương châm hàng đầu mới có thể sớm đưa nền kinh tế vào ổn định và tiếp tục phát triển.