Di sản văn hóa sống giữa lòng Thủ đô

Ngôi nhà của những giấc mơ đầu tiên

70 năm hình thành và phát triển, Cung Thiếu nhi Hà Nội đã trở thành trung tâm giáo dục ngoài nhà trường hàng đầu cả nước. Mỗi năm, nơi đây đón hàng chục nghìn lượt thiếu nhi đến học tập, vui chơi tại các câu lạc bộ nghệ thuật, thể thao, khoa học, kỹ thuật công nghệ, ngoại ngữ...

Cung không chỉ là nơi rèn luyện năng khiếu mà còn là mái nhà của những em nhỏ có hoàn cảnh khó khăn. Với các chương trình biểu diễn nghệ thuật, giao lưu quốc tế, hoạt động xã hội thiện nguyện, Cung Thiếu nhi Hà Nội đã góp phần hình thành nhân cách, nuôi dưỡng tâm hồn và ươm mầm những công dân toàn cầu trong tương lai.

Cung Thiếu nhi Hà Nội

Những tên tuổi như Thanh Lam, Hồng Nhung, Hồng Vân, Tăng Nhật Tuệ, Dương Hoàng Yến, Hồng Kỳ, Ngọc Khuê… từng cất bước đầu tiên từ nơi đây. Song hành cùng họ còn có những trí thức, nhà khoa học, nhà báo, đạo diễn như TSKH ngữ văn Đoàn Hương, nhà báo Tạ Bích Loan, đạo diễn Phi Tiến Sơn…

Mỗi người một hướng đi nhưng tất cả đều mang theo hành trang tinh thần từ Cung - nơi những ước mơ được bắt đầu từ những buổi chiều hát múa hồn nhiên, những bài học về lòng kiên trì, sẻ chia, yêu thương. Nơi ấy đã gieo vào lòng những đứa trẻ niềm tin rằng: Lớn lên, ai cũng có thể trở thành phiên bản tốt đẹp nhất của chính mình.

Trong những ca sĩ trưởng thành từ Cung thiếu nhi Hà Nội không thể không nhắc đến “cô Bống” Hồng Nhung - người được mệnh danh là một trong 4 diva của làng nhạc Việt.

Năm 10 tuổi, cô thi đỗ vào đội Họa Mi của Cung Văn hóa thiếu nhi Hà Nội. Một tuần ba buổi, cô đi bộ từ nhà số 11 Điện Biên Phủ đến 36 - 38 Lý Thái Tổ để tập hát.

Ca sĩ Hồng Nhung

Năm 11 tuổi, bé Bống thu thanh đơn ca bài hát “Lời chào của em” của nhạc sĩ Nghiêm Bá Hồng cho Đài Tiếng nói Việt Nam tại phòng thu trên phố Quán Sứ. Cô vẫn nhớ như in cảm giác sung sướng khi được hát cùng dàn nhạc do cố nhạc trưởng Cao Việt Bách chỉ huy. Đến nay, gia đình vẫn giữ bản thu âm này. Một năm sau, ca sĩ nhí lần đầu biểu diễn đơn ca trên sân khấu Cung Văn hóa thiếu nhi Hà Nội với bài “Em đi giữa biển vàng” (nhạc sĩ Bùi Đình Thảo).

Hồng Nhung kể đội Họa Mi thời đó do Liên Xô và Đức bảo trợ. Cô và bạn bè được trang bị đầy đủ trang phục, âm thanh, phương tiện di chuyển... Mọi thành viên trong câu lạc bộ đều học thanh nhạc, múa, kỹ năng sân khấu. Trước mỗi chuyến lưu diễn, các bạn nhỏ trải qua tập huấn kéo dài hàng tháng. Mỗi dịp hè, Hồng Nhung lại rong ruổi theo đội đi biểu diễn khắp đất nước. Bé xíu nhưng giọng lanh lảnh, mỗi lần đứng trên khấu, cô quên hết mọi thứ xung quanh, chỉ biết hát và hát.

NSND Thanh Lam

Sinh hoạt cùng đội Họa Mi đã đặt những viên gạch đầu tiên, hình thành nền móng cho sự nghiệp của ca sĩ. Đó là quãng thời gian cô được học thanh nhạc, kỹ năng biểu diễn cùng những bài học về cách làm việc nhóm, cách quan hệ với bạn bè đồng lứa, cách chăm sóc bản thân... "Âm nhạc khiến tôi trở thành một đứa trẻ hạnh phúc, tự do và trưởng thành", Hồng Nhung hồi tưởng.

5 năm sau đó Hồng Nhung giành giải thưởng lớn đầu tiên là HCV Hội diễn chuyên nghiệp toàn quốc. Tiếp sau đó, cô đoạt giải nhất cuộc thi "Giọng hát hay Hà Nội" với ca khúc “Nhớ về Hà Nội” năm 1987. Từ đó, cái tên Hồng Nhung vụt sáng cho đến tận bây giờ. Sau rất nhiều năm thành danh, cô vẫn chưa bao giờ quên những năm tháng miệt mài học tập tại Cung thiếu nhi ngày ấy.

Ký ức không quên

Cung Thiếu nhi Hà Nội - không chỉ là một công trình văn hóa, mà còn là một phần ký ức không thể thay thế của biết bao thế hệ người Hà Nội.

Thời gian đi qua, những bức tường cũ đã dạn dày dấu vết thời gian, sân chơi không còn đông đúc như trước, nhưng ký ức vẫn ở lại - đậm sâu và xúc động. NSƯT Hồng Kỳ, KTS Trần Huy Ánh, KTS Phạm Thanh Tùng, ông Nguyễn Văn Bích... đều là những người từng lớn lên từ Cung. Họ không chỉ nhớ sân khấu, hàng ghế khán giả hay tiếng vỗ tay vang dội - mà còn nhớ từng viên gạch, từng khung cửa, từng vòm cây xanh mướt trong sân trường ngày ấy.

Các tiết mục biểu diễn tại Rạp Khăn quàng đỏ - Cung Thiếu nhi Hà Nội

NSƯT Hồng Kỳ - người đã gắn bó cả tuổi thơ của mình tại cung thiếu nhi Hà Nội tâm sự: "Tôi cảm động và tôi nhớ lại những hình ảnh chúng tôi được biểu diễn cho Bác Hồ vào những đợt Tết Thiếu nhi 1/6 hoặc Trung thu. Bác đến tận đây chỉ nửa tiếng hoặc 45 phút và tôi đã được hát cho bác nghe. Tôi chỉ mong rằng tất cả những cái thuộc về lịch sử của Hà Nội, của Cung thiếu nhi Hà Nội, của Ấu trĩ viên cũ vẫn được gìn giữ".

KTS Trần Huy Ánh kể: “Sau những ngày bom đạn “Điện Biên Phủ trên không” năm 1972, mùa Đông năm 1973, Hà Nội khởi công xây Cung Thiếu nhi, đến năm 1976 chúng tôi mới được vào học ngôi nhà mới. Ngôi nhà rất đẹp, rất hiện đại, sang trọng: Có cửa kính khung thép, thang máy, trần nhôm, đá ốp lát bóng nhoáng…

Lớp vẽ có nhiều bạn đến học, nhưng chỉ vài bạn có hộp màu. Mỗi buổi vẽ, xúm xít các bạn xin mầu vẽ bài. Có bạn gần nhà có bố đi nước ngoài mang hộp màu về, tối nào tôi cũng được mời sang chơi vẽ cùng. Người có màu thì không biết vẽ, người ham vẽ thì không có màu… mùa hè năm ấy tôi vẽ gần trăm bức màu, gửi tranh thi vẽ khắp nơi. Giải thưởng kèm theo giấy/ màu… thế là đủ vốn sáng tác.

Đội vẽ cũng có dịp được cấp màu giấy thoải mái khi có dịp tham gia triển lãm, đặc biệt năm 1974, thiếu nhi Hà Nội có riêng phòng tranh “Thiếu nhi với đề tài lực lượng vũ trang” trong triển lãm toàn quốc về đề tài này.

Đại sứ quán Liên Xô tặng Cung Thiếu nhi một chếc ô tô du lịch 45 chỗ ngồi. Chủ nhật nào đội vẽ cũng đi chật cứng xe tới Chùa Tràm, Chùa Thầy, Cổ Loa vẽ từ sáng đến chiều xe chở về. Nhiều bức tranh vẽ của chúng tôi đã được thầy Thẩm Đức Tụ cất giữ cẩn thận, chúng tôi sẽ sớm tập hợp để in thành cuốn sách, kể thêm những kỷ niệm tuổi thơ hạnh phúc của chúng tôi trong thiên đường có thật giữa thời gian khó: Cung Thiếu nhi Hà Nội”.