Du lịch tình nguyện giúp giới trẻ sống tích cực, trách nhiệm hơn với cộng đồng

Những trải nghiệm thú vị cho giới trẻ "sống chậm"

Tuy "sinh sau đẻ muộn" nhưng mô hình du lịch tình nguyện tại Việt Nam cũng đã bước đầu được khai thác ở những mức độ khác nhau, từ việc kết hợp đưa khách đến những vùng sâu vùng xa để tặng quà cho những đồng bào có hoàn cảnh khó khăn, quyên góp tiền để xây dựng trường học cho trẻ em… cho đến những chương trình, dự án thu hút tình nguyện viên giúp đỡ dạy tiếng Anh, và các kĩ năng cho các em học sinh ở vùng núi, vệ sinh môi trường, dọn dẹp rác thải biển…

Được thành lập từ năm 2013, tổ chức Tình nguyện vì giáo dục - VEO hướng tới mục tiêu giúp các bạn trẻ phát triển bản thân, tăng cường trách nhiệm xã hội, hỗ trợ kết nối, giao lưu với mạng lưới tình nguyện viên trên thế giới.

Các tình nguyện viên tham gia tour du lịch được trải nghiệm dạy học cho các em nhỏ miền núi (Ảnh tư liệu)

Tổ chức tình nguyện vì Giáo dục (VEO) hoạt động theo mô hình của doanh nghiệp xã hội. VEO hướng tới 3 mục đích chính là cung cấp dịch vụ du lịch thuần túy cho khách hàng, mang đến những cơ hội trải nghiệm, phát triển bản thân cho đối tượng thanh thiếu niên và hỗ trợ cộng đồng.

Trong các chuyến trải nghiệm du lịch do VEO tổ chức, du khách sẽ dành 50% cho hoạt động cộng đồng gồm giáo dục, hỗ trợ sửa chữa điện, đường, trường, trạm, quảng bá du lịch địa phương.

VEO đã thực hiện các dự án vì cộng đồng tại Bản Cỏi (Phú Thọ), Sa Pa, Thác Bà (Yên Bái), Hà Thành (Hà Giang), biển Quy Nhơn. Trong đó đến 70% lợi nhuận hàng năm được VEO tái đầu tư cho các dự án, chương trình cộng đồng tại các địa phương, điểm du lịch.

VEO đã thu hút gần 14.000 tình nguyện viên du lịch thường xuyên tham gia vào hoạt động của các dự án. Doanh thu của VEO năm 2015 đạt 1,2 tỷ đồng, sang đến năm 2016 con số này là là 2,9 tỷ đồng và năm 2017 là 4,9 tỷ đồng. Đối tượng khách hàng của VEO chủ yếu là các bạn trẻ 18 - 24 tuổi, trong đó khoảng 10% khách hàng là du khách nước ngoài.

Giám đốc điều hành VEO Nguyễn Huyền Phương chia sẻ: “Đối tượng khách của VEO chủ yếu là các bạn trẻ từ 15 - 30 tuổi. Mô hình của chúng tôi hơi khác biệt khi phải trả tiền để đi tình nguyện. Điều đó khiến việc thu hút khách không đơn giản, nhưng nhiều du khách đã trở thành “khách quen” của VEO.

Chúng tôi muốn khuyến khích các bạn trẻ thay đổi bản thân, dám nghĩ khác và ý thức được trách nhiệm của mình với xã hội, đồng thời tăng cường hiểu biết về đất nước mình để khi ra nước ngoài học tập, mỗi bạn sẽ trở thành “đại sứ du lịch” cho Việt Nam”.

Thúc đẩy du lịch phát triển bền vững

Việc phát triển du lịch tình nguyện ở các tỉnh miền núi Việt Nam đáp ứng nhu cầu của bộ phận khách du lịch mong muốn đóng góp, cống hiến cho xã hội thông qua các chương trình du lịch. Từ đó góp phần đa dạng sản phẩm du lịch ở vùng miền núi, nâng cao chất lượng cuộc sống của đồng bào dân tộc thiểu số, phát triển du lịch theo hướng bền vững.

Sau 8 năm hoạt động, đến nay, VEO đã xây dựng và triển khai 15 dự án du lịch tình nguyện tại nhiều địa phương như bản Cỏi (Phú Thọ), bản Lác (Hòa Bình), Di Linh (Lâm Đồng), Đất Mũi (Cà Mau), bản Lô Lô Chải (Hà Giang)...

Vui chơi tặng quà cho các em nhỏ (Ảnh tư liệu)

Từ việc xây dựng lộ trình phù hợp, người tham gia vừa có thể trải nghiệm, khám phá được thiên nhiên, lại vừa có thể góp sức cho các hoạt động có ích cho xã hội.

Tại mỗi địa phương, VEO và du khách tham gia nhiều hoạt động hỗ trợ cộng đồng như xây dựng tủ sách thiếu nhi; nâng cao nhận thức về phát triển du lịch bền vững cho người dân bản địa; tuyên truyền về bảo vệ và làm sạch môi trường...

Nhiều thanh niên tại các tỉnh miền núi nhờ sự hỗ trợ của VEO đã thành công khi mở rộng các mô hình du lịch trên chính mảnh đất quê hương mình.

Đơn cử như tại bản Lô Lô Chải (xã Lũng Cú, huyện Đồng Văn, Hà Giang), mô hình du lịch cộng đồng đã kéo người dân, đặc biệt là thanh niên ở lại quê hương làm du lịch thay vì đi lao động ở bên kia biên giới.

Làng Cáng, chàng trai người Lô Lô, 22 tuổi, sau nhiều năm bôn ba xứ người đã quyết định trở về quê hương, biến ngôi nhà của mình thành homestay. Cùng với sự giúp đỡ của VEO, đến nay Homie homestay của Làng Cáng đã trở thành một trong những điểm “phải đến” của các bạn trẻ trong nước và nhiều du khách nước ngoài.

VEO còn xây dựng Dự án “Khoảng trời trong veo” và “Tủ sách trong veo”. Đây là dự án xây dựng khu vui chơi và dạy học cho trẻ em các dân tộc vùng cao. Với nguồn lực được vận động từ cộng đồng, các mạnh thường quân và các doanh nghiệp. Hiện, dự án đã hoàn thành tại xã Phụ Mẫu, huyện Vân Hồ, Sơn La (tháng 7/2020) và xã Bản Lạng, huyện Xuân Sơn, Phú Thọ (tháng 3/2021).

Cùng với tổ chức hoạt động vui chơi cho các em, VEO cũng thường xuyên tổ chức dạy học cho trẻ em. Tận dụng các địa điểm trường học, nhà văn hoá, nhà dân hay chính sân chơi mình xây dựng, các tình nguyện viên của V.E.O đã tổ chức các buổi học tiếng Anh miễn phí và các buổi học kỹ năng sống như: Cùng rửa tay phòng dịch Covid-19; Bài học về thực hành vệ sinh ăn uống…

Tham gia hai chuyến đến Mai Châu (Hoà Bình) và xã Lô Lô Chải (Hà Giang), chị Nguyễn Mai Hương, một tình nguyện viên cho biết: "Sau mỗi chuyến du lịch tình nguyện, tôi cũng nhận ra rằng, không chỉ có người được nhận yêu thương cảm thấy hạnh phúc, mà ngay cả chính tôi, những người lan tỏa yêu thương cũng hạnh phúc theo.

Tôi cảm nhận được giá trị của nụ cười luôn thường trực trên môi những em bé dân tộc hay những mảnh đời có hoàn cảnh éo le. Sau mỗi chuyến đi, những thứ đọng lại trong tôi không chỉ là vật chất mà còn là món quà tinh thần vô giá".

Phương Thu