Gia tộc ở Cà Mau lục đục vì tranh chấp đất khu mộ

Trong cuộc họp gia tộc ngày 21/2/2005, đã có 31 hộ sinh sống nhiều nơi tụ về khá đông đủ, bàn thảo và thống nhất một số nội dung quan trọng. Các hộ thống nhất san lấp mặt bằng khu đất, tu bổ lại các ngôi mộ đã có và quy hoạch để việc chôn cất tiếp theo có thứ tự; tiến tới xây dựng hàng rào cách ly với khu dân cư xung quanh và kiến thiết mặt tiền để đảm bảo mỹ quan đô thị.

Hàng năm, gia tộc sẽ tụ họp vào lễ thanh minh để cúng giỗ, khen thưởng con cháu có việc tốt, phê bình người có khuyết điểm; giúp đỡ con cháu gặp khó khăn.

Cũng tại cuộc họp, các hộ thống nhất xử lý việc biến động của khu đất do lịch sử để lại nhằm giữ sự bình yên ở địa phương. Đó là, một phần đất sát đường được chính quyền xây dựng dãy nhà tập thể và đã hóa giá cho 5 hộ cán bộ, gia tộc đồng ý để cho các hộ sinh sống, yêu cầu chính quyền bồi thường theo quy định của Nhà nước để có kinh phí tu bổ khu mộ.

Theo đó, phần đất đã hóa giá cho 5 hộ là 801m2, đất khu mộ gia tộc còn lại 5.500m2 với mặt tiền đường hơn 30m và sâu vào trong.

Đường vào khu mộ Phạm Phủ Nghĩa Từ đã được nâng cấp thành đường đi công cộng của khu dân cư

Cuộc họp gia tộc được lập biên bản và các thành viên tham dự ký tên. Biên bản này được đưa đến UBND phường có các thành viên cư trú để chứng thực chữ ký. Nội dung biên bản chuẩn mực nên được Chủ tịch phường ký tên, đóng dấu đầy đủ.

Điều trớ trêu là trong biên bản ấy có ông Phạm Thế Hiển là con út của chi thứ 11 trong gia tộc (chi út) không ký. Nguyên do khi bàn việc giữ khu đất để làm khu mộ gia tộc, không cho cá nhân nào sử dụng vào mục đích khác thì ông Hiển bỏ về.

Mấy năm sau, ông Hiển làm đơn khởi kiện các đại diện Hội đồng gia tộc ra TAND tỉnh Cà Mau “yêu cầu công nhận di sản thừa kế của cha mẹ để lại” là khu đất cho riêng ông. Trong đơn kiện, ông Hiển cho rằng, khu đất ông bà nội đã cho cha ông vào năm 1970. Khi cha mất đã để lại di chúc cho ông. Đơn kiện được tòa thụ lý ngày 5/1/2009.

Tuy nhiên, các tài liệu, chứng cứ do ông Hiển cung cấp, theo Tòa án là “chưa đủ cơ sở để xác định nguồn gốc phần di sản do cha mẹ ông chết để lại”. Trong khi đó, đại diện Hội đồng gia tộc chứng minh được khu đất là khu mộ của gia tộc. Ngay cả gia đình cha mẹ ông Hiển cũng sinh sống ở nơi khác. Cha mẹ ông Hiển mất năm 1979 đến năm 2003 mới được đưa về an táng ở đây.

Vì lẽ đó, ngày 18/6/2012, TAND tỉnh Cà Mau có Quyết định số 07/2012/QĐST-DS “đình chỉ giải quyết vụ án dân sự về việc yêu cầu công nhận di sản thừa kế của cha mẹ để lại” giữa ông Hiển và các đại diện Hội đồng gia tộc.

Trên phần đất trống đã san lấp được dựng căn nhà tạm để cháu chắt có nơi tụ họp hàng năm

Vụ kiện tranh chấp quyền thừa kế khép lại, Hội đồng gia tộc tổ chức cuộc họp ngày 4/6/2016. Tất cả vẫn thống nhất việc quản lý khu đất thành địa chỉ văn hóa cho con cháu tìm về cội nguồn, gọi là “Phạm Phủ Nghĩa Từ”.

Biên bản ghi ý kiến của trưởng tộc khi kết thúc cuộc họp: “Gần 30 năm các chi nhánh, các bậc ông cha đi trước cùng chung sức gõ cửa pháp luật khiếu kiện xin lại đất Phạm Phủ Nghĩa Từ do Nhà nước tạm quản lý. Đến khi được Nhà nước giao trả đất lại cho thân tộc thì các bậc tiền nhiệm đã qua đời.

Một số con cháu thiếu suy nghĩ chỉ biết quyền lợi cá nhân trước mắt mà không nghĩ đến công lao và tình nghĩa của các bậc cha ông; thiếu hiểu luật pháp nên tranh chấp đất đai, làm cản trở tình đoàn kết thân tộc, làm cho gia tộc chậm phát triển, dư luận dị nghị.

Hôm nay sự việc đã rõ ràng, thân tộc chúng ta xóa bỏ quá khứ. Phạm Phủ Nghĩa Từ là của chung thân tộc, tất cả các con cháu có nhiệm vụ gìn giữ, xây dựng, phát triển thành truyền thống thân tộc. Dù con cháu có lỗi lầm gì thì cùng phải biết trở lại với thân tộc cùng nhau chung sức chung lòng”.

Phần đất phía sau chưa san lấp được tôn tạo thành ao nước

Biên bản cuộc họp được Chủ tịch UBND phường 7, thành phố Cà Mau chứng thực, ký tên, đóng dấu và ủng hộ thực hiện.

Không tranh chấp trong gia tộc nữa, ông Hiển lại có đơn khởi kiện ra TAND tỉnh Cà Mau tranh chấp đất với 5 hộ được hóa giá nhà tập thể cất trên khu đất mà Hội đồng gia tộc đã thống nhất ổn định cho họ, chỉ yêu cầu Nhà nước bồi hoàn.

Tòa thụ lý vụ án “Tranh chấp quyền sử dụng đất” nhưng sau đó ông Hiển “tự nguyện rút toàn bộ yêu cầu khởi kiện” nên ngày 10/5/2021, TAND tỉnh Cà Mau có Quyết định số 03/2021/QĐST-DS “Đình chỉ giải quyết vụ án dân sự về việc tranh chấp quyền sử dụng đất” giữa ông Hiển và các bị đơn.