Nỗi lo tội phạm và tệ nạn nghiện ma tuý ngày càng trẻ hoá

Nguy hiểm rình rập học đường

Theo thống kê của Bộ Công an, tính đến tháng 9/2023, toàn quốc có khoảng 213.000 người nghiện và người sử dụng trái phép chất ma túy, trong đó có khoảng trên 81.000 người nghiện và người sử dụng trái phép chất ma tuý ở độ tuổi từ 16 - 30 tuổi, chiếm khoảng 38%.

Đây là thông tin vừa được Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết tại phiên chất vấn của Quốc hội chiều nay, 7/11, khi trả lời câu hỏi của đại biểu Hà Hồng Hạnh (Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Khánh Hòa) về giải pháp ngăn chặn ma túy xâm nhập học đường.

Theo đại biểu Hà Hồng Hạnh, thời gian gần đây, hàng loạt vụ việc liên quan đến thanh thiếu niên sử dụng ma túy bị phát hiện khiến nhiều cử tri không khỏi lo lắng, nhất là nguy cơ xâm nhập vào môi trường học đường với nhiều chiêu thức tinh vi, gây ra những hậu quả khó lường.

Nhiều học sinh trở thành nạn nhân hoặc tham gia tàng trữ, mua bán, vận chuyển ma túy. Đáng lo hơn, ngày càng xuất hiện nhiều loại ma túy mới pha trộn với thực phẩm được bán gần các cơ sở giáo dục, trường đại học, trung học cơ sở nhằm lôi kéo, dụ dỗ học sinh, sinh viên sử dụng.

Đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Công an cho biết giải pháp để xử lý, ngăn chặn vấn đề này?

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm cho biết, hiện nay tình trạng sử dụng trái phép ma túy nói chung và ma túy tổng hợp nói riêng có xu hướng gia tăng và ngày càng trẻ hóa. Trong khi đó, ma túy tổng hợp ngày càng đa dạng về chủng loại, giá thành rẻ, dễ cất giấu, dễ sử dụng, dễ mang vào trường học và núp bóng dưới những cái tên rất mĩ miều, gây tò mò như tem giấy, bùa lưỡi, nước vôi, trà sữa… khiến cử tri và phụ huynh học sinh rất lo lắng.

Bộ trưởng Bộ Công an Tô Lâm trả lời đại biểu Quốc hội

Cùng với những giải pháp đấu tranh phòng chống ma túy, Bộ Công an đã tập trung ngăn chặn nguồn cung từ bên ngoài vào và đặc biệt coi trọng giảm nguồn cầu. Vì vậy, giới trẻ, thanh niên và học sinh là đối tượng rất quan trọng để thực hiện các biện pháp giảm cầu về ma túy.

Cũng theo Bộ trưởng Tô Lâm, Bộ Công an đã triển khai nhiều giải pháp về vấn đề này.

Thứ nhất, Bộ Công an phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo thực hiện Chỉ thị số 31 ngày 4/12/2019 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống cho học sinh, sinh viên; Thông tư liên tịch số 06 giữa Bộ Công an và Bộ Giáo dục Đào tạo ngày 28/2/2015 về phối hợp để thực hiện nhiệm vụ bảo vệ an ninh quốc gia và trật tự an toàn xã hội, đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật khác trong ngành giáo dục.

Bộ Công an cũng thực hiện đồng bộ các giải pháp để ngăn chặn ma túy xâm nhập học đường, phát huy vai trò của chủ thể gia đình, nhà trường, của xã hội, đặc biệt vai trò của gia đình rất quan trọng.

Thứ hai, Bộ Công an phối hợp với các bộ, ngành tăng cường tuyên truyền về Luật Phòng, chống ma túy, các chất ma túy mới để thanh thiếu niên, học sinh, sinh viên biết, chủ động phát hiện, phòng tránh.

Thứ ba, thường xuyên kiểm tra, rà soát và triển khai các biện pháp phòng vệ, phát hiện, đấu tranh, xử lý các vi phạm sử dụng trái phép chất ma túy ở các trường học, trong các quán bar, karaoke, vũ trường, triệt phá các tụ điểm tổ chức sử dụng ma túy trái phép của các địa phương.

Thứ tư, Bộ Công an kiến nghị với một số các ngành chức năng như y tế, quản lý thị trường, ngành công thương… nâng cao hiệu quả quản lý Nhà nước, tăng cường phối hợp với thanh tra, kiểm tra, giám sát về các vấn đề an toàn thực phẩm, phòng chống các tác hại của thuốc lá, không để các đối tượng lợi dụng hoạt động ma túy núp bóng các loại thực phẩm, kể cả thuốc lá điện tử.

Nhận diện thủ đoạn mới của tội phạm ma túy thế hệ mới

Trước những lo lắng của cử tri; trước đó, Bộ Công an đã liên tục cảnh báo về tình trạng sử dụng ma tuý ngày càng trẻ hoá. Theo Bộ Công an, tội phạm về ma túy hoạt động ngày càng tinh vi, nắm rõ học sinh, sinh viên ở độ tuổi dễ bị lôi kéo nên tìm đủ mọi cách đưa ma túy vào học đường thông qua những điểm, tụ điểm chung quanh nhà trường và từ chính học sinh, sinh viên.

Thượng tá Phạm Quỳnh, Phó Trưởng Phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (PC04, Công an thành phố Hà Nội) nhận định, trên thị trường ngày càng xuất hiện nhiều loại ma tuý tổng hợp có mẫu mã, hình thức, thành phần chất ma tuý, chất gây nghiện, chất hướng thần mới, được giới trẻ ưa chuộng.

Ma túy tổng hợp bị cơ quan chức năng thu giữ

Đáng báo động hơn, ma tuý sẽ được pha trộn, đóng gói dưới dạng thực phẩm, đồ uống nhằm che giấu cơ quan chức năng để vận chuyển, mua bán trót lọt, thực chất đó là ma tuý pha trộn với thực phẩm và đồ uống.

Về thủ đoạn cụ thể, theo Thượng tá Quỳnh, có đối tượng nghiền nhỏ ma túy (thuốc lắc) rồi trộn với bột cà phê hoặc pha vào nước ngọt, soda sau đó đóng thành túi, chai thành phẩm bán cho khách. Chúng cũng chế biến cần sa thành… bánh với các thành phần khác như bơ, bột mỳ, socola, đường… rồi rao bán trên mạng.

Cuối năm 2019, Phòng PC04 phối hợp với Phòng 5, Cục C04 bắt giữ 1 đối tượng về hành vi mua bán trái phép chất ma túy, thu giữ 31 bánh màu nâu hình tròn và 1 bánh hình chữ nhật (khối lượng 787,13 gam); 1,540 gam cần sa; 2 cối xay nhỏ cắt cần sa; 1 cân điện tử và nhiều đồ vật, dụng cụ dùng để làm bánh chứa chất cần sa.

Bên cạnh đó, các đối tượng còn sản xuất một số loại ma túy có thành phần chất gây nghiện, chất hướng thần dưới dạng đồ uống hoặc bột thực phẩm như ‘nước vui’, nước xoài, nước dâu.

Kết quả giám định các chất trên có chứa chất Nimetazepam được quy định tại danh mục III Nghị định 57/2022/NĐ-CP ngày 25/8/2022 quy định các danh mục chất ma túy và tiền chất. Đây là chất thường có trong thuốc điều trị tâm thần, điều trị chứng rối loạn lo âu và chỉ được sử dụng khi có chỉ định của bác sĩ trong trường hợp đặc biệt.

“Liên tiếp trong năm 2022, Công an các quận Nam Từ Liêm và Tây Hồ đã phát hiện và bắt giữ các đối tượng mua bán trái phép chất ma túy. Cơ quan chức năng thu giữ được nhiều hợp chất, bao gồm MDMA, Methamphetamine, Ketamin và cả Nimetazepam.

Gói ma túy "nước dâu" bị thu giữ

Mục đích của các đối tượng đối với việc pha trộn ma túy trong thực phẩm chủ yếu để thuận lợi trong giao dịch, mua bán, vận chuyển nhằm hạn chế sự kiểm tra, phát hiện của cơ quan chức năng cũng như là đáp ứng nhu cầu của khách hàng là có thể mang ma túy về cất giấu trong nhà mà người thân trong gia đình không phát hiện được”, Phó Trưởng Phòng PC04, Công an thành phố Hà Nội thông tin thêm.

Bên cạnh đó, các đối tượng cũng tìm cách đưa ma túy thế hệ mới vào trong các loại thuốc lá điện tử để lưu hành. Ngay đầu tháng 2/2023, Công an huyện Thạch Thất, Hà Nội thông báo bắt giữ Nguyễn Văn Duy (xã Hữu Bằng, huyện Thạch Thất), là đối tượng phân phối, bán thuốc lá điện tử chứa chất ma túy cho các thanh niên trên địa bàn.

Khám xét tại nhà riêng của Duy, các trinh sát phát hiện nhiều thuốc lá điện tử chứa loại ma tuý ADB. Thuốc lá điện tử tại nhà Duy đều không rõ nguồn gốc xuất xứ, mã vạch ghi trên vỏ bao bì cũng là mã vạch giả.

Theo kết quả giám định cho thấy, chất có trong thuốc lá điện tử mà Nguyễn Văn Duy bán là chất ADB-Butinaca, thuộc nhóm chất cần sa tổng hợp trong danh mục cấm của Chính phủ. Trước đó không lâu, Công an TP Hải Phòng ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và tạm giam Trần Thị Vân Anh (trú quận Lê Chân) và Nguyễn Duy Thao (trú quận Ngô Quyền) để điều tra về hành vi mua bán thuốc lá điện tử chứa tinh dầu cần sa.

Thượng tá Bùi Đức Thiêm (Phó Phòng C04, Bộ Công an) cho rằng, ma túy thế hệ mới có tốc độ sản xuất nhanh hơn, đồng thời gây tác động đến con người lớn hơn nhiều lần so với các loại ma túy truyền thống.

“Nhiều bạn trẻ cho rằng các loại ma túy mới khi sử dụng sẽ không gây nghiện. Tuy nhiên, đây là quan điểm rất sai lầm. Ma túy thế hệ mới có khả năng gây nghiện rất nhanh, đồng thời tàn phá hệ thần kinh trung ương, khiến người dùng không điều khiển được hành vi, thường xuyên hoang tưởng. Rất nhiều vụ án đau lòng đã xảy ra như con giết cha, chém anh chị em trong nhà sau khi sử dụng các loại ma túy này. Do đó, các bạn trẻ không được sử dụng dù chỉ một lần”, Thượng tá Thiêm nhấn mạnh.