Nông trại nho của chàng kỹ sư Hà Nội

Học kỹ thuật trong vài tháng để trở thành nhà nông 4.0

Năm 2020, giữa lúc đại dịch COVID - 19 phủ bóng mọi kế hoạch·khiến anh Vương Đắc Lộc nhận ra nông nghiệp là sự sống của đất nước. Thế rồi, bất chấp sự khuyên ngăn của anh chị, bạn bè, anh Lộc từ bỏ nghề kỹ sư với mức lương ổn định quyết tâm quay về quê hương Quốc Oai, bắt đầu với nghề “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời”.

Anh Vương Đắc Lộc, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp xứ Đoài gây dựng vườn nho và đầm sen rộng hàng nghìn mét vuông ngay trong đại dịch COVID - 19.

Tình yêu với đất, với cây đã âm ỉ trong anh từ ngày còn là cậu học trò. Nhưng làm sao để thoát khỏi lối mòn “con trâu đi trước, cái cày theo sau”? Câu hỏi đó cứ thôi thúc anh cho đến khi cơ hội thực sự đến “Sau này, khi có điều kiện mở mang kiến thức, tôi quay về với luống cày, cái cuốc, trở thành nhà nông 4.0”, anh Vương Đắc Lộc, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp xứ Đoài tâm sự.

Vườn nho xanh mát rộng 2ha của anh Vương Đắc Lộc.

Anh Lộc cho biết, năm 2020 Đại học Nông lâm Bắc Giang công bố nghiên cứu thành công giống nho hạ đen và tiến hành chuyển giao công nghệ trồng và chăm sóc từ Viện Khoa học Nông nghiệp tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc). Anh Vương Đắc Lộc kể: “Đây là cơ hội “trời cho”, vì khi ấy bản thân tôi không biết nên bắt đầu với trồng cây bản địa hay tìm giống mới. Tôi lên trực tiếp các vườn ươm của trường, rồi đi hết các nhà vườn quanh khu vực sinh sống. Ròng rã mấy tháng trời để đánh giá tiềm năng phát triển kinh tế của giống nho này”.

Nhờ có sự tính toán ngay từ đầu khi sử dụng những loại thép kiên cố, không gỉ mà vườn nho của anh Lộc có thể “sống sót” qua cơn bão Yagi năm 2024.

Hành trình “gõ cửa từng nhà” xin thuê đất chẳng khác nào đi thuyết phục những nhà đầu tư khó tính nhất. Một chàng trai trẻ, kinh nghiệm nông nghiệp bằng không, làm sao khiến 100 hộ dân tin tưởng giao mảnh đất “bờ xôi ruộng mật”?. Cái khó nhất là ruộng ở miền Bắc rất nhỏ và được giao cho nhiều người, cùng với tâm lý muốn giữ đất nên dù đất có bỏ hoang người dân cũng không muốn cho thuê. Sau suốt 1 tháng trao đổi, bày tỏ đam mê với nghề nông, cuối cùng anh Lộc cũng thuê được 5.000 m2 đầu tiên từ 100 hộ dân.

Có đất trồng, anh Lộc gom hết tài sản có trong tay khi ấy là 100 triệu để cày xới khu vườn đầu tiên. “Số tiền ấy chắc chỉ chiếm 30% thôi, chẳng thấm vào đâu, tôi vay thêm anh em, bạn bè mỗi người một ít. Sau còn phát sinh thêm tiền giống, kỹ thuật, chi phí nhân công”, anh Lộc bộc bạch. Tiền mua nguyên vật liệu phát sinh, chi phí nhân công tăng… khiến anh Lộc choáng váng.

Làm nông là đánh canh bạc với trời, cây nho lại là cây trồng mới cần kỹ thuật cao, nhưng kinh nghiệm gom nhặt “manh múm” nhiều nơi, lứa nho đầu của anh Lộc không tránh khỏi thất bại. Cả vườn nho bị sâu bệnh tấn công, nào nấm, sương mai, thán thư, gỉ sắt… khi giữ được quả đến lúc gần chín thì chim lại vào vườn ăn hết, mỗi chùm rỉa một tí. Bên cạnh đó, theo anh Lộc, người dân cũng ăn nho Trung Quốc đã quen với giá thành rẻ, khi tiếp cận với giống nho của mình họ cũng suy nghĩ. Vậy là trồng quả đã khó, tìm đầu ra cho nông sản khó hơn gấp trăm nghìn lần.

Mô hình nông nghiệp “tuần hoàn”

Vốn yêu thích nông nghiệp thuận tự nhiên, anh Lộc khẳng định lấy chất lượng mỗi quả nho làm gốc phát triển kinh tế bền vững. Giống nho hạ đen là giống nho mới trong thời điểm đó, có khả năng tích ứng tốt với khí hậu nắng nóng và ẩm, sức kháng chịu tốt. Với sự tính toán cẩn thận, đi theo còn đường nông nghiệp hữu cơ, anh Lộc đã triển khai thêm vườn nho mới với diện tích 2ha.

Những thùng phân đậu tương được đặt trực tiếp trong vườn, giúp nhân công không cần phải di chuyển qua lại từ kho ra vườn quá nhiều lần.

Thay vì trông trời, trông đất, vườn nho của anh Lộc được bao bọc bởi hệ thống nhà màng kiên cố, hầu hết các nguyên vật liệu làm giàn đỡ, dây buộc được nhập khẩu từ Trung Quốc với sức chịu đựng cao. Bên cạnh đó, vì cây nho không cần phải tưới nhiều nước, anh Lộc đã xây dựng hệ thống tưới tiêu nhỏ giọt.

“Như đêm bão Yagi năm 2024 quét tới, tôi xác định là chuyến này mất trắng. Nhưng sáng sớm hôm đó lên vườn, cả vườn nho chỉ thiệt hại 15%. Phần lớn mái các giàn cao bị bay sạch, giàn thấp giữ lại được hoàn toàn, thiệt hại không lớn. Tôi chấp nhận bỏ vụ hè để chuyển về vụ thu, thu hoạch muộn hơn mọi năm 2 tháng nhưng chất lượng quả nhất định sẽ ngon hơn”, anh Vương Đắc Lộc chia sẻ.

Sau đợt bão Yagi, vườn nho anh Lộc tập trung phục hồi rễ để cây phát triển tốt, kích lá và ra trái cho vụ mùa thu.

“Nho này chủ yếu cần phải bón và cắt tỉa đúng kỹ thuật là chính. Phân ở đây dùng sản phẩm bón lá, hoặc phân vi sinh. Ví dụ như phân bò, một năm ở đây dùng đến 80%, khoảng 70 - 80 tấn. Ngoài ra, mỗi luống nho trong vườn đều có thùng phân từ đậu tương ốc bươu vàng do tôi tự sản xuất. Vậy nên, cả vườn nho chỉ cần hai nhân công chăm sóc”, anh Lộc chia sẻ thêm.

Những cây nho luôn được bón phân kỹ bao gồm phân vi sinh và phân lân nung chảy - loại phân an toàn với môi trường.

Bên cạnh đó, trong thời gian sắp tới anh Lộc sẽ triển khai bón phân giun do mình nuôi cấy cho vườn nho. Phân giun được nuôi hoàn toàn tự nhiên dựa trên nguồn bã miến rong dồi dào từ làng nghề địa phương. Theo anh Lộc, phân giun sẽ tiết kiệm chi phí hơn các loại phân khác vì giun nuôi được trong 7 năm, chất lượng phân bón cũng dồi dào, đảm bảo cho sự phát triển của nho.

Cả khu vườn rộng 2ha chỉ cần 2 nhân công là người dân tại địa phương chăm sóc, vào những đợt tiếp đoàn khách du lịch, anh Lộc sẽ bố trí thêm người hoặc thuê nhân công thời vụ.

Nhờ chất lượng nho minh bạch, chỉ trong 1 tuần đầu ở vụ thứ hai, vườn nho của anh Lộc đã bán sạch. Ở vườn 5000m2, trung bình mỗi vụ nho anh Lộc bán ra thị trường gần 1 tấn với giá từ 140.000 đồng - 160.000 đồng/kg, mỗi vụ thu về hàng trăm triệu đồng.

Gắn nông nghiệp với du lịch sinh thái

Xác định hướng đi không chỉ là trồng - bán theo cách thông thường, anh Lộc nhanh nhạy nhận ra tiềm năng du lịch từ vườn nho. Lựa chọn mạng xã hội là kênh kết nối chính với khách hàng, anh Lộc cho biết: “Khi chia sẻ được những thứ mình làm người ta sẽ tìm hiểu, tin tưởng chất lượng sản phẩm, bản thân mình cũng tự tạo dựng được thương hiệu riêng. Đặc biệt, khi người dân địa phương chia sẻ vườn nho của anh lên trang cá nhân, đã có những vị khách từ phương xa như Hoà Bình tìm đến vườn nho để trải nghiệm”.

Thành phẩm rượu nho anh Lộc tự mày mò nghiên cứu trong nhiều năm.

Tại vườn 5000m2 ngày trước, mỗi buổi chiều anh Lộc sẽ đón tiếp khoảng 300 vị khách đến tham quan. Lượng khách ấy kéo dài trong khoảng 1 tháng khi nho bắt đầu chín, trung bình từ 7000-8000/ lượt khách mỗi mùa. Ngoài phát triển du lịch sinh thái, anh Lộc còn tạo ra nhiều mô hình đầu ra cho vườn nho như rượu nho, kem nho, nước ép... Những chùm nho chín đỏ, quả căng mọng, mẫu mã đẹp anh Lộc sẽ đem bán tươi, còn những chùm nho nhỏ hơn anh để làm rượu.

Ngắm những hàng nho xanh tốt và tự tay hái những chùm nho chín mọng tạo cảm giác thoải mái cho du khách.

“Những quả như vậy tôi sẽ để chín trên cây hoàn toàn mới hái xuống. Khi đó, rượu ủ ra sẽ đạt cả hương vị, độ ngọt, thơm. Chủ yếu rượu của tôi mới là sản phẩm nhà làm, bán tập trung cho người quen và khách trải nghiệm - những người cần tìm món quà quê đặc biệt. Sang năm tới nếu như quá trình hợp tác với các nhóm nghiên cứu thành công, có lẽ tôi sẽ chuyển đổi mục tiêu sang sản xuất rượu nho để tăng giá trị”, anh Lộc vui vẻ nói.

Ghi nhận những khoảnh khắc đáng nhớ tại những tán nho xanh biếc, bạn trẻ Tuyết Linh (sinh năm 2004, Hà Nội) cho biết: “Không chỉ được hoà mình vào không khí trong lành, tôi còn được tìm hiểu quy trình sản xuất an toàn ra những chùm nho chín. Đặc biệt, tôi được nếm vị ngon, ngọt và thơm rất riêng của rượu nho hạ đen”.

Với trái tim đầy tự hào và khát khao cháy bỏng, anh Lộc cùng người dân quyết tâm giữ gìn và phát huy văn hoá xứ Đoài, để những di sản quý báu không chỉ trường tồn mà còn tỏa sáng rực rỡ, trở thành ngọn lửa soi đường cho thế hệ hôm nay và mai sau. Thành lập Hợp tác xã từ năm 2024, anh Vương Đắc Lộc cùng bà con địa phương xây dựng kế hoạch tập trung phát triển mạnh về du lịch sinh thái, xây dựng vùng sản xuất chuyên canh 200 ha cây trồng.

Vườn nho 5000m2 cũ anh Lộc đang chuyển hình thức cây trồng sang nho cảnh, dự tính năm nay có thể xuất bán 1000 chậu nho.

Không chỉ những vườn nho xanh mát, nặng trĩu quả, anh Lộc cũng đang khai thác du lịch tại đầm sen rộng 10ha với 80 giống sen Việt Nam và thế giới. Từ những vườn nho, vườn táo, đầm sen kết hợp cùng chuỗi di tích quốc gia nổi tiếng như đình So, làng nghề nổi tiếng của huyện Quốc Oai, Hợp tác xã xứ Đoài xây dựng chuỗi trải nghiệm hành trình di sản, nông nghiệp sạch.

Ngoài 2/3 diện tích vườn là giống hạ đen, anh Lộc còn trồng thêm giống nho sữa để tăng giá trị kinh tế. Anh Vương Đắc Lộc cũng dự tính, nếu thời tiết thuận lợi như mong muốn vườn nho năm nay có thể thu về 10 tấn nho.

Đặc biệt, khi có những điều kiện thuận lợi từ Luật Thủ đô (sửa đổi) 2024 với nhiều cơ chế, chính sách khuyến kịch phát triển nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp sinh thái anh Lộc tin rằng những kế hoạch tương lai sẽ trở thành hiện thực nhanh chóng. “Đây là một cú hích lớn, mở ra nút thắt về việc đầu tư hạ tầng trên đất nông nghiệp. Nó sẽ giúp nông nghiệp thay đổi và phát triển theo hướng đa giá trị, bền vững hơn”, anh Lộc tin tưởng.

Khánh Linh