Phụ nữ Hà thành - nét đẹp tổng hòa truyền thống và hiện đại

Niềm tự hào

Chị Hoài Thương (ở quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) kể rằng có lần chị vào Đà Lạt thăm người bạn thân thời đại học. Hàng xóm nhà người bạn sang chơi, nhìn thấy chị đã hỏi ngay: "Em ở Hà Nội mới vào hả?".

Sau khi nghe chị cất tiếng trả lời thì người hàng xóm kia vồn vã, xởi lởi: "Chị biết ngay mà. Nhìn cách ăn mặc, nhìn nước da của em là biết người Hà Nội. Lúc em nói thì càng khẳng định hơn. Trời ơi, người Hà Nội dễ thương quá".

Người phụ nữ Hà thành luôn là người "giữ lửa" cho nếp nhà (Ảnh minh họa)

Suốt mấy ngày ở lại Đà Lạt chơi, chị Thương luôn được những người hàng xóm, bạn bè của người bạn đại học đến chơi, dẫn đi những điểm đẹp, khám phá các món ngon của "xứ sở ngàn thông".

Đến khi chị về, họ còn gửi tặng bao nhiêu là đặc sản. Ai cũng bảo muốn được gần chị, nghe giọng nói, ngắm làn da, ngắm những bộ trang phục chị mặc và cảm thấy cách cư xử của chị rất ấm áp, thân thiện.

Xúc động trước tình cảm của hàng xóm người bạn thân ở một nơi xa xôi như vậy, chị Hoài Thương cứ nhớ mãi kỉ niệm đẹp đó. "Mình biết mình không xinh đẹp nổi bật, mình cũng không tài giỏi, chẳng có gì xuất sắc. Mình chỉ có thể suy ra một điều rằng, cả nước mình luôn hướng về Hà Nội với tình cảm rất tốt đẹp nên người Hà Nội cũng luôn được họ yêu mến, trân trọng".

Rõ ràng, cách ăn mặc, ứng xử, giọng nói, sự chu đáo, tính hòa đồng... của người Hà Nội khi ở tại Thủ đô thì ít người nhận ra bởi đó là nét tự nhiên như hơi thở hàng ngày nhưng khi đặt sang một môi trường khác, đặc trưng ấy sẽ toát lên, nổi trội và khiến chúng ta thực sự tự hào.

Trong khi đó, chị Hương Lan (Vĩnh Phúc) kể rằng khi con gái mình đỗ đại học, ra Hà Nội học, chị tìm thuê nhà gần người họ hàng đã sống nhiều năm tại đây. Vào ngày nghỉ, chị thường xuống Hà Nội, ngoài việc cùng con khám phá những điểm đến nổi tiếng của Thủ đô, chị còn tích cực đưa con đến nhà người thân chơi.

Chị tâm sự: "Con gái mình dù sinh ra, lớn lên ở thành phố Phúc Yên nhưng chắc chắn cháu học xong sẽ chọn Hà Nội làm nơi lập nghiệp. Để hòa nhập với môi trường của mảnh đất "ngàn năm văn hiến", để thích nghi tốt với nơi hội tụ văn hóa bốn phương như vậy thì mình rất cần cho con tiếp xúc với những người sống lâu năm tại Hà Nội.

Con sẽ học được cách ăn nói, cách ứng xử chuẩn mực. Điều này rất cần thiết và hữu ích cho con gái mình trong công việc, trong cuộc sống sau này".

Trân trọng và tiếp nối

Chọn hai góc nhìn "Từ xa Hà Nội" (tên một tác phẩm của nhà văn Mai Lâm - người Hà Nội gốc đã định cư ở nước ngoài nhưng luôn đau đáu nhớ và viết về quê hương), chúng tôi muốn nói lên một điều rằng, những giá trị mà người Hà Nội tạo dựng lên, thành "thương hiệu" của mình không phải dễ dàng gì.

Trong cuộc sống thường ngày, những nét đẹp ấy có thể chúng ta không để ý, bởi đó là phản xạ tự nhiên, là phẩm cách từ trong máu thịt của chúng ta rồi nhưng khi đặt cạnh những tính cách khác, con người khác, chúng ta sẽ thấy ngay sự khác biệt.

Đó là lí do tại sao người Việt luôn lấy giọng nói, cách ăn mặc hay cách ứng xử của người Hà Nội, đặc biệt là những người phụ nữ làm chuẩn mực. Đó là lí do khiến mỗi người chúng ta cần luôn trân trọng và tiếp nối những giá trị đó.

Trở lại câu chuyện của chị Hoài Thương, sau này, chị chiêm nghiệm rằng, không phải bỗng dưng mà mình được những người không quen biết quý mến đến vậy. Người bạn thân của chị sau khi học hết 4 năm đại học ở Hà Nội, chọn Đà Lạt làm nơi lập nghiệp nhưng luôn nhớ về những kỉ niệm nơi Thủ đô yêu dấu.

Kết thân với những người hàng xóm ở nơi sương mù, hoa và thông, chị mang cả nỗi tâm tình, nhớ nhung mảnh đất mình đã gắn bó 4 năm cùng những người bạn kể với họ. Trong câu chuyện đó luôn có chị. Nhà chị ở phố cổ, dù chật chội nhưng cuối tuần bố mẹ chị hay nhắc con mời bạn bè đến chơi.

Những người bạn đại học của chị luôn nhớ món bún chả, nước sấu hay đơn giản chỉ là bát canh rau muống dầm sấu mà mẹ chị làm khiến họ xuýt xoa vì quá ngon. Trong bữa ăn, gia đình chị luôn duy trì nề nếp về chào mời, cách gắp thức ăn, cách nhai, cách nói làm sao cho thật thanh lịch. Ngay cả việc ăn xong trước nhưng cũng không được đứng dậy chạy đi chơi mà chờ mọi người cùng ăn xong mới dọn mâm cũng được nhà chị duy trì.

Dù vậy, mọi người không cảm thấy căng thẳng mà vẫn rất vui vẻ, ấm áp. Đó là điều mà các bạn chị cảm nhận được từ nếp sống rất Hà Nội này.

Vào những ngày lễ tết, nếu bạn bè ở xa không về quê được, bao giờ bố mẹ chị cũng đón tiếp họ rất nhiệt tình, đãi bạn của các con những món ngon truyền thống của Hà Nội, tặng quà nếu họ về quê... Tất cả những điều đó chị học được từ bố mẹ và cũng tạo thành nếp sống, nếp nghĩ của mình.

Nghiệm ra rằng, nét đẹp đó là phải từ người mẹ trao truyền đến các con, chị Hoài Thương tâm sự: "Quả thực khi thấy được trân trọng thì mình lại thấy cần phải sống có trách nhiệm hơn". Dù cuộc sống nhiều thay đổi, xã hội hiện đại gấp gáp hơn, bận rộn hơn nhưng chị vẫn tâm niệm phải dạy con theo cách bố mẹ đã dạy mình khi xưa.

"Người phụ nữ là người giữ lửa hạnh phúc, giữ lửa nếp sống, giữ lửa văn hóa trong mỗi gia đình. Dù vậy, thế hệ mình là gạch nối giữa truyền thống và hiện đại nên mình sẽ vẫn phải học hỏi và tìm cách để dạy con sao cho hài hòa nhất", chị Hoài Thương khẳng định.

Tin rằng, có những bà mẹ như chị Hoài Thương, các cô gái trẻ của Hà Nội ngày nay sẽ lĩnh hội được tinh hoa văn hóa ứng xử của thế hệ đi trước, kết hợp với những chuẩn mực của ứng xử ngày nay để tiếp tục hình thành nên những người Hà Nội mà ai ai cũng tự hào.