Quy định rõ mô hình quản lý, vận hành Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội

Kết hợp hiệu quả sức mạnh Nhà nước - Doanh nghiệp - Trường/Viện

Theo ông Trần Đắc Trung, Phó Trưởng Ban Quản lý Khu công nghệ cao và khu công nghiệp TP Hà Nội: Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội là doanh nghiệp theo mô hình công ty cổ phần (trong đó vốn Nhà nước chiếm cổ phần chi phối) do UBND TP Hà Nội thành lập theo quy định của pháp luật.

Trung tâm hoạt động theo mô hình công ty mẹ - công ty con, được phép thành lập chi nhánh và văn phòng đại diện; được cấp vốn điều lệ từ ngân sách TP, đồng thời được huy động vốn góp, tài trợ và các nguồn vốn hợp pháp khác để thực hiện chức năng, nhiệm vụ thúc đẩy phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo của Hà Nội.

Quang cảnh hội nghị

Trong đó, Công ty mẹ là Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội thực hiện tham mưu, thiết kế, thi hành và giám sát thực hiện cơ chế, chính sách, giải pháp phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; làm đầu mối kết nối, điều phối các tổ chức, đơn vị trong và ngoài nước; kết nối, huy động nguồn lực; điều phối vườn ươm công nghệ, doanh nghiệp khởi nghiệp.

Công ty con là Vườn ươm công nghệ và doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo Hà Nội thực hiện ươm tạo công nghệ, doanh nghiệp khoa học và công nghệ, phát triển ý tưởng sáng tạo, hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp tiếp cận vốn đầu tư, không gian làm việc, phòng thí nghiệm, dịch vụ tư vấn và thương mại hóa sản phẩm công nghệ; hoạt động theo mô hình liên kết, hợp tác với các tổ chức, đối tác để cung cấp dịch vụ hỗ trợ toàn diện cho doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới sáng tạo.

Trung tâm hoạt động theo mô hình công ty cổ phần có vốn Nhà nước chi phối, kết hợp hiệu quả sức mạnh Nhà nước - Doanh nghiệp - Trường/Viện; đảm bảo cơ chế quản trị minh bạch, hiệu quả và linh hoạt.

UBND TP giữ vai trò giám sát, định hướng chính sách; doanh nghiệp (CTCP Tập đoàn Công nghệ CMC) quản trị, hoạch định chiến lược, tổ chức khai thác vận hành hạ tầng; Trường/Viện (Đại học Bách khoa Hà Nội) nghiên cứu, đào tạo, chuyển giao công nghệ và phát triển nhân lực.

Ông Trần Đắc Trung, Phó Trưởng Ban Quản lý Khu công nghệ cao và khu công nghiệp TP Hà Nội làm rõ các ý kiến đại biểu nêu

Dự kiến vốn điều lệ của Trung tâm 100 tỷ đồng, gồm 70% từ ngân sách TP, 30% huy động từ các cổ đông.

Tổng nhu cầu UBND TP Hà Nội cần bố trí ngân sách đầu tư hạ tầng khoa học công nghệ giai đoạn 2026 - 2030 dự kiến 2.496 tỷ đồng.

Cần làm rõ các chính sách đặc thù, ưu đãi

Tại Hội nghị, các ý kiến chuyên gia, nhà khoa học nhấn mạnh đây là mô hình rất mới, cần làm rõ hơn phương thức đầu tư, mô hình tổ chức, quản lý và vận hành của Trung tâm.

Ths. Nguyễn Hoàng Hải - Phó Chủ tịch Hiệp hội vận tải hành khách công cộng TP Hà Nội cho rằng: Đề án thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội là bước cụ thể hóa việc thực hiện các chính sách đặc thù theo Luật Thủ đô, góp phần nâng cao hiệu quả thực thi luật.

Về mô hình tổ chức, theo ông Hải, việc lựa chọn mô hình công ty cổ phần có vốn Nhà nước chi phối là phù hợp xu thế hiện đại, cho phép vận hành linh hoạt, huy động nguồn lực xã hội hóa, trong khi vẫn bảo đảm định hướng chiến lược của Nhà nước.

Tuy nhiên, cần lưu ý vai trò kiểm soát của Nhà nước và tính minh bạch trong quản trị doanh nghiệp, quy định chi tiết để tránh hình thức hóa vai trò điều phối hệ sinh thái. Bên cạnh đó, việc vận hành nhiều đơn vị chuyên môn (quỹ, sàn giao dịch, vườn ươm...) đòi hỏi nhân lực chất lượng rất cao, khó đạt được ngay từ đầu nếu không có kế hoạch nhân sự cụ thể.

TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm góp ý vào dự thảo

TS.KTS Đào Ngọc Nghiêm, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam quan tâm tới 7 nhóm chính sách ưu đãi với 42 chính sách đặc thù tại dự thảo. Theo ông, đây là những ưu đãi đặc thù có tác động lớn đến hoạt động nhằm thúc đẩy việc đổi mới trong khoa học công nghệ. Tuy nhiên cần rà soát kỹ để tránh hiện tượng lạm quyền, tùy tiện.

Đơn cử như chính sách được miễn thuế thu nhập cá nhân trong thời hạn 5 năm với thu nhập từ lương, tiền công của các chuyên gia, nhà khoa học, người có tài năng đặc biệt.

Đây là ưu đãi nên có, song cần xem lại thời hạn 5 năm hay chỉ là 3 năm để phù hợp với chính sách về khởi nghiệp sáng tạo có kiểm soát (quy định chỉ 3 năm). Về đối tượng người có tài năng đặc biệt rất khó xác định và cấp nào công nhận trong khi chưa có tiêu chí về tài năng đặc biệt.

Hay về ưu đãi đất đai, mặt bằng: Dự thảo nêu miễn tiền thuế đất 10 năm và giảm 50% thời gian còn lại là quá dài so với các ưu đãi với chuyên ngành khác (được thể hiện trong sửa đổi Luật Đất đai đang được Quốc hội lấy ý kiến về thẩm quyền quyết định và thời hạn cho phép). Ngoài ra cần nêu yêu cầu “đúng mục đích và phù hợp với quy hoạch”.

Chuyên gia góp ý vào dự thảo

TS. Nguyễn Tiến Dĩnh, nguyên Thứ trưởng Bộ Nội vụ cho rằng một số chức năng, nhiệm vụ nêu trong đề án như tham mưu chính sách, điều phối, đào tạo nhân lực, thành lập và vận hành Quỹ đổi mới sáng tạo vốn thuộc thẩm quyền cơ quan quản lý Nhà nước hoặc đơn vị sự nghiệp công lập. Do đó, cần làm rõ cơ chế pháp lý khi để doanh nghiệp cổ phần thực hiện các nhiệm vụ này.

Ông Dĩnh cũng đặt vấn đề: UBND TP sẽ giao cho ai đại diện phần vốn Nhà nước tại Trung tâm - Ban Quản lý Khu công nghệ cao, thuê chuyên gia hay doanh nghiệp tư nhân như CMC.

Đồng thời, cần xác định rõ quyền hạn của Hội đồng quản trị và Tổng Giám đốc trong điều hành, bảo đảm mục tiêu ban đầu khi thành lập.

Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội Phạm Anh Tuấn kết luận hội nghị

Phát biểu kết luận hội nghị, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ TP Hà Nội Phạm Anh Tuấn đánh giá cao công tác chuẩn bị của cơ quan soạn thảo.

Ông khẳng định việc thông qua đề án là cơ sở pháp lý cụ thể hóa các chủ trương của Đảng, Nhà nước và TP về phát triển khoa học, công nghệ, đặc biệt là thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW và Luật Thủ đô (sửa đổi) 2024 cho phép Hà Nội áp dụng cơ chế đặc thù về đổi mới sáng tạo.

Cơ quan soạn thảo cần tiếp tục nghiên cứu, làm rõ: Mô hình và phương pháp vận hành; cơ chế tài chính và chính sách ưu đãi; cơ chế phối hợp giữa các thành phần tham gia; mục tiêu, lộ trình thực hiện đề án.

“Việc xây dựng Trung tâm Đổi mới sáng tạo Hà Nội không chỉ nhằm khắc phục hạn chế hiện tại mà còn tạo dựng môi trường thuận lợi để thu hút nhân tài, hỗ trợ khởi nghiệp, thúc đẩy thương mại hóa công nghệ, góp phần nâng cao sức cạnh tranh của Thủ đô.

Tuy nhiên, để mô hình này phát huy hiệu quả, đòi hỏi quy định rõ ràng, minh bạch về cơ cấu tổ chức, quyền hạn và trách nhiệm của từng chủ thể tham gia, đồng thời đảm bảo giám sát chặt chẽ việc sử dụng nguồn lực công và duy trì định hướng chiến lược dài hạn”, Phó Chủ tịch Ủy ban MTTQ TP Hà Nội nhấn mạnh.

Hạnh Nguyên