Tăng tốc kết nối, chia sẻ dữ liệu, gỡ điểm nghẽn chuyển đổi số

Chủ trì cuộc họp có các đồng chí: Nguyễn Duy Ngọc, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Uỷ ban Kiểm tra Trung ương, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo; Nguyễn Chí Dũng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ, Ủy viên Ban Chỉ đạo.

Tham dự cuộc họp có các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng các Bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; đại diện lãnh đạo các đơn vị, tập đoàn, doanh nghiệp…

Quang cảnh cuộc họp.

Nhìn thẳng thực trạng, thúc đẩy chia sẻ – kết nối trong toàn hệ thống chính trị

Báo cáo tại cuộc họp, đồng chí Ngô Hải Phan, Cục trưởng Cục Chuyển đổi số - Cơ yếu, Văn phòng Trung ương Đảng, Tổ phó Thường trực Tổ Giúp việc Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cho biết: Thực hiện Kế hoạch số 02-KH/BCĐTW, đến nay đã có 8/22 nhiệm vụ xây dựng dữ liệu hoàn thành, 11 nhiệm vụ đang triển khai, và 2 nhiệm vụ đã quá hạn. Cùng với đó, nhiều văn bản quan trọng đã được Chính phủ và Thủ tướng ban hành, tạo hành lang pháp lý thúc đẩy mạnh mẽ công tác dữ liệu – như Nghị định 194/2025/NĐ‑CP về dữ liệu quốc gia, Nghị định 118/2025/NĐ‑CP về thủ tục hành chính một cửa, Nghị quyết 214/NQ‑CP về tạo lập dữ liệu phục vụ chuyển đổi số toàn diện...

Hiện có 12 cơ sở dữ liệu (CSDL) trọng yếu được xác định cần hoàn thành và đưa vào vận hành trong năm 2025, trong đó 11 CSDL thuộc các bộ, ngành trung ương và CSDL đảng viên. Tuy nhiên, chỉ 4 CSDL đã bắt đầu xây dựng (hộ tịch điện tử, đất đai, tài chính, hóa chất) nhưng vẫn chưa đảm bảo đầy đủ các tiêu chí: “đúng, đủ, sạch, sống, thống nhất, dùng chung”. 8 CSDL còn lại chưa được xây dựng.

Theo Nghị quyết 71/NQ‑CP, có 116 CSDL cần triển khai, trong đó 105 phải hoàn thành trong năm 2025. Tính đến nay: 32 CSDL đã xây dựng và có khả năng kết nối liên thông; 29 CSDL chỉ dùng nội bộ ngành; 45 CSDL đang xây dựng hoặc chưa triển khai, bắt buộc hoàn thành trong năm 2025; 10 CSDL còn lại sẽ hoàn thành trong năm 2026.

Đồng chí Ngô Hải Phan, Cục trưởng Cục Chuyển đổi số - Cơ yếu, Văn phòng Trung ương Đảng, Tổ phó Thường trực Tổ Giúp việc Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số báo cáo tại cuộc họp.

Cùng với đó, việc chia sẻ, kết nối dữ liệu phục vụ thủ tục hành chính và dịch vụ công đang được tập trung rà soát. Đã xác định 1.053 thủ tục hành chính có thể thay thế hồ sơ giấy bằng dữ liệu điện tử, với 52 loại giấy tờ liên quan. Các lĩnh vực được ưu tiên gồm: đăng ký doanh nghiệp, tàu biển và thuyền viên, dân cư, kết cấu hạ tầng giao thông (hàng không, đường bộ). Kinh phí triển khai là thách thức lớn. Nhiều đơn vị chưa lập danh mục cụ thể, đăng ký chậm hoặc chưa tách riêng kinh phí cho dữ liệu.

Báo cáo thẳng thắn chỉ ra dù chính sách và định hướng đã rõ ràng, song việc triển khai vẫn bị chậm do nhiều nguyên nhân: Một số bộ, ngành chưa thực sự coi dữ liệu là tài sản quốc gia, thiếu kế hoạch hành động cụ thể, chưa sát sao trong chỉ đạo thực hiện; dữ liệu còn phân tán, chồng chéo, nhiều nơi vẫn yêu cầu nộp hồ sơ giấy dù đã có dữ liệu trong hệ thống; sự phối hợp giữa các đơn vị chuyên môn và chuyển đổi số còn chưa nhịp nhàng; an toàn thông tin chưa được bảo đảm đầy đủ. Nhiều hệ thống chưa đạt cấp độ bảo mật tối thiểu, nguy cơ rò rỉ dữ liệu cao; kinh phí phân bổ chậm, chưa rõ ràng. Một số bộ, ngành không có danh mục đầu tư cụ thể, địa phương chưa có định hướng rõ ràng về sử dụng ngân sách...

Các đại biểu tham dự cuộc họp.

Tại cuộc họp, Thường trực Tổ giúp việc đã đề xuất tập trung khẩn trương ban hành các thông tư quy định trách nhiệm tạo lập, cập nhật, khai thác, kết nối, chia sẻ dữ liệu, đảm bảo “đúng, đủ, sạch, sống, thống nhất, dùng chung”, đồng bộ về Trung tâm Dữ liệu quốc gia. Hoàn thiện khung pháp lý, ban hành các thông tư, hướng dẫn liên quan đến trách nhiệm tạo lập, chia sẻ, cập nhật dữ liệu, áp dụng mã định danh trong quản lý và giao dịch số. Xây dựng hệ thống dữ liệu kết nối cho các bộ, ngành chưa có nền tảng, đảm bảo tuân thủ khung kiến trúc số quốc gia và khung quản trị dữ liệu. Tăng tốc hoàn thành các CSDL trọng yếu trong năm 2025, ưu tiên các lĩnh vực liên quan đến người dân và doanh nghiệp; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm thành phần hồ sơ khi đã có dữ liệu trong hệ thống, tiến tới loại bỏ hoàn toàn giấy tờ trong dịch vụ công trực tuyến toàn trình. Tập trung hoàn thiện thể chế, vận hành nền tảng dùng chung, nâng cao trách nhiệm người đứng đầu...

Tập trung cao độ hoàn thiện thể chế, hạ tầng và nhân lực cho dữ liệu số

Thảo luận tại cuộc họp, các đại biểu đã tập trung phân tích, chỉ rõ những vướng mắc trong cách thực hiện nhiệm vụ được giao; những vướng mắc trong cơ chế, chính sách hiện hành; đồng thời đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm đảm bảo việc tạo lập, kết nối, chia sẻ dữ liệu hiệu quả, đúng tiến độ. Các đại biểu cho rằng, đối với các bộ, ngành chưa hình thành nền tảng dùng chung trong xây dựng CSDL, cần khẩn trương xây dựng và đưa vào vận hành đảm bảo các yêu cầu: Vận hành xuyên suốt từ Trung ương tới địa phương; có khả năng kết nối với các nền tảng khác trong hệ thống chính trị; tuân thủ Khung Kiến trúc tổng thể quốc gia số, Khung Kiến trúc dữ liệu quốc gia, Khung quản trị, quản lý dữ liệu và Từ điển dữ liệu dùng chung và tuân thủ Quy định số 05-QĐ/BCĐTW ngày 27/8/2025 của Ban Chỉ đạo Trung ương. Các bộ, ngành, địa phương hoàn thành việc lựa chọn, thống nhất Hệ thống thông tin giải quyết thủ tục hành chính của bộ, ngành, địa phương mình...

Đồng chí Nguyễn Thị Thu Hà, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam phát biểu tại cuộc họp.

Phát biểu tổng hợp ý kiến tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng đề nghị các Bộ trưởng, ngay sau cuộc họp, tập trung chỉ đạo thực hiện một số nhiệm vụ trọng tâm nhằm thúc đẩy quá trình xây dựng và khai thác dữ liệu phục vụ chuyển đổi số quốc gia.

Thứ nhất, khẩn trương tổ chức triển khai các nhiệm vụ được giao, đặc biệt là các nhiệm vụ liên quan đến dữ liệu, đảm bảo tiến độ và chất lượng.

Thứ hai, tăng cường phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành trong việc thực hiện các nhiệm vụ liên quan, tránh chồng chéo, đùn đẩy trách nhiệm.

Thứ ba, xây dựng tiến độ chi tiết cho từng nhiệm vụ của bộ, ngành mình; phân công công việc cụ thể, rõ ràng; bố trí đủ cán bộ có năng lực để triển khai. Bộ Công an, Bộ Khoa học và Công nghệ cần phối hợp cùng các tập đoàn công nghệ nhanh chóng hoàn thiện Khung kiến trúc dữ liệu ngành, triển khai dữ liệu dùng chung, đảm bảo kết cấu chia sẻ dữ liệu trong toàn hệ thống chính trị. Về thể chế và pháp lý, Phó Thủ tướng nhấn mạnh: Cần khẩn trương hoàn thành và trình Chính phủ ban hành Nghị định về kết cấu chia sẻ dữ liệu bắt buộc trong hệ thống chính trị, Quyết định của Thủ tướng về Khung kiến trúc dữ liệu quốc gia, Khung quản trị và quản lý dữ liệu quốc gia. Đây là nền tảng pháp lý hết sức quan trọng, nhằm chấm dứt tình trạng thiếu chuẩn hóa, bảo đảm mọi cơ sở dữ liệu đều được kết nối, chia sẻ bắt buộc và thông suốt.

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng phát biểu tại cuộc họp.

Thứ tư, về hạ tầng kỹ thuật, Bộ Công an cùng các bộ, ngành cần hoàn thành việc kết nối đồng bộ và chính thức 59 cơ sở dữ liệu mới vào Trung tâm Dữ liệu quốc gia, nâng tổng số lên 175 cơ sở dữ liệu. Trong đó, cần lựa chọn ít nhất 43 cơ sở dữ liệu có khả năng hoàn thành ngay trong năm nay. Các địa phương cần chủ động bố trí kinh phí, bổ sung thiết bị đầu cuối tích hợp chức năng OCR, trợ lý ảo, để đẩy nhanh quá trình số hóa hồ sơ. Phấn đấu đến ngày 31/12, tối thiểu 30% hồ sơ được số hóa. Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Tài chính tiếp tục hướng dẫn các bộ, ngành, cơ quan, địa phương hoàn thành các thủ tục đăng ký vốn cho cơ sở dữ liệu.

Thứ năm, về ứng dụng dữ liệu vào cải cách thủ tục hành chính, cần đẩy mạnh việc tích hợp dữ liệu giấy tờ công dân và tổ chức vào VNEID, chuẩn hóa các biểu mẫu điện tử để thay thế giấy tờ bản cứng. Mục tiêu là giảm nhanh số thủ tục hành chính có thể thực hiện trực tuyến, giảm mạnh yêu cầu nộp hồ sơ bản giấy, coi đây là thước đo thực chất trong cải cách hành chính.

Thứ sáu, về an toàn thông tin và bảo mật dữ liệu, Ban Cơ yếu Chính phủ cần sớm ban hành Quy chuẩn kỹ thuật về thiết bị bảo mật, chữ ký số, dữ liệu; tổ chức đánh giá an toàn định kỳ đối với các cơ sở dữ liệu quốc gia và chuyên ngành. Đồng thời, phải nhanh chóng khắc phục lỗ hổng kỹ thuật, đảm bảo an toàn cho toàn hệ thống. An toàn dữ liệu không chỉ là yêu cầu bắt buộc, mà còn phải trở thành hành động thường xuyên, liên tục.

Thứ bảy, về nhân lực, các bộ, ngành, địa phương cần bố trí ngay đội ngũ cán bộ chuyên trách về công nghệ thông tin và chuyển đổi số, tránh tình trạng thiếu hụt, suy kiệt nguồn lực. Bộ Nội vụ phối hợp cùng Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Công an nghiên cứu, ban hành Chương trình đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng số thống nhất, tập trung vào kỹ năng quản trị và khai thác dữ liệu. Đồng thời, phát huy hiệu quả lực lượng Tổ công nghệ số cộng đồng, các tổ chức đoàn thể để hỗ trợ người dân tiếp cận và sử dụng hiệu quả các dịch vụ công trực tuyến.

Các đại biểu tham dự cuộc họp.

Dữ liệu và dịch vụ công phải song hành, không để tắc nghẽn

Phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp, đồng chí Nguyễn Duy Ngọc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo nhấn mạnh: Việc triển khai chính quyền hai cấp từ ngày 1/7 đã được các cơ quan Trung ương ban hành văn bản phân cấp, phân quyền, xác định rõ nhiệm vụ của cấp tỉnh và cấp xã. Tuy nhiên, thống kê cho thấy hiện còn nhiều thủ tục đang gặp vướng mắc do chưa làm rõ trách nhiệm xử lý và chưa đồng bộ về dữ liệu phục vụ giải quyết thủ tục.

Đồng chí Nguyễn Duy Ngọc chỉ rõ, đối tượng thụ hưởng theo Kế hoạch số 02-KH/BCĐTW về chuyển đổi số trong hệ thống chính trị chính là các cơ quan trong trục Đảng – Chính phủ – Quốc hội – Mặt trận Tổ quốc. Tuy nhiên, thực tế cho thấy việc cung cấp dịch vụ công trực tuyến vẫn chưa đạt kỳ vọng. Nhiều thủ tục thiếu dữ liệu đầy đủ, thiếu mẫu biểu thống nhất. Việc “tắc nghẽn” ở khâu dịch vụ công đang là nguyên nhân trực tiếp cản trở chia sẻ và kết nối dữ liệu.

“Chúng ta không giải quyết được ở cơ quan Trung ương thì địa phương sẽ không thể thực hiện được”, đồng chí nhấn mạnh, đồng thời yêu cầu phải xác định rõ dữ liệu và dịch vụ công là hai trụ cột song hành. Nếu dịch vụ công không số hóa, thì dữ liệu sẽ không hình thành, không thể khai thác.

Đồng chí Nguyễn Duy Ngọc, Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp.

Liên quan đến các cơ sở dữ liệu trọng điểm, đồng chí yêu cầu phải ưu tiên cao độ cho 11 cơ sở dữ liệu quốc gia then chốt, coi đây là nhiệm vụ trung tâm trong giai đoạn nước rút từ nay đến hết năm 2025. Các cơ quan, đơn vị được giao nhiệm vụ chủ trì hoặc tham gia xây dựng các cơ sở dữ liệu này cần nghiêm túc rà soát tiến độ, năng lực triển khai và sớm có phương án khắc phục các điểm nghẽn hiện hữu.

Đồng chí nhấn mạnh: “Dữ liệu là nền tảng, là tài nguyên mới của thời đại số, nhưng nếu không tạo lập, không kết nối, không chia sẻ thì sẽ không thể phát huy được giá trị thực tiễn”. Đồng thời yêu cầu không thể chậm trễ hơn nữa trong việc rà soát, phát triển cơ sở dữ liệu đưa vào cuộc sống để phục vụ cải cách hành chính – bước đi chung của toàn thế giới. Trong bối cảnh chuẩn bị cho Đại hội của 40 Đảng bộ trực thuộc Trung ương, việc phát triển dữ liệu càng trở nên cấp thiết, đóng vai trò vô cùng quan trọng...

Trên cơ sở kế hoạch và lộ trình đã đặt ra, đồng chí Nguyễn Duy Ngọc cho biết, hiện đã xác định rõ 4 nhóm dữ liệu: nhóm dùng được – tức là đúng, đủ, sạch, sống; nhóm đang làm nhưng bị chậm; nhóm chưa làm và quá chậm; nhóm đã làm nhưng không dùng được.

Đồng chí Nguyễn Duy Ngọc nêu rõ, 7 vấn đề mà Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Chí Dũng đã chỉ đạo cần được đưa vào kết luận để tổ chức thực hiện. Về mặt pháp lý, khung kiến trúc, danh mục và thủ tục duyệt dự án, giải ngân đã được thông suốt. Không còn ý kiến băn khoăn từ các cục kỹ thuật, tài chính, hay các tập đoàn công nghệ. Tất cả đã thống nhất và đi đến đồng thuận.

Đồng chí Phạm Thị Thanh Trà, Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Nội vụ phát biểu tại cuộc họp.

Về triển khai, các bộ, ngành, địa phương được phân công cần căn cứ vào 4 nhóm dữ liệu đã rà soát để triển khai quyết liệt theo đúng lộ trình. Khoảng cách về tiến độ cần được rút ngắn, người đứng đầu phải có trách nhiệm tìm mọi cách để đẩy nhanh tiến độ.

Bộ Khoa học và Công nghệ tiếp tục nhận trách nhiệm điều tiết các tập đoàn công nghệ đã đăng ký đóng góp cho quá trình chuyển đổi số, phân bổ phù hợp về các bộ, ngành, địa phương theo yêu cầu, mục tiêu và tiêu chuẩn cụ thể – tránh lãng phí, thất thoát và chậm trễ.

Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo có trách nhiệm tổng hợp, thông báo, đề xuất, đôn đốc. Các cơ quan được giao chủ trì về bảo quản, lưu trữ dữ liệu, giải pháp bảo mật, hạ tầng kỹ thuật, đào tạo nguồn nhân lực phải chủ động triển khai và đề xuất thực hiện. Đồng chí nhấn mạnh: “Vừa làm vừa hoàn thiện, nhưng không vì thế mà xây lên rồi để dữ liệu không đúng, không đủ, không sạch, không sống. Nếu để hỏng, trách nhiệm sẽ rất phức tạp. Xây không phải cho xong, mà phải giữ; giữ là để dùng, dùng phải liên tục”.

Đồng chí Nguyễn Duy Ngọc cũng lưu ý, cuối tháng 9, Bộ trưởng Bộ Nội vụ sẽ thực hiện nhiệm vụ báo cáo Chính phủ và Bộ Chính trị về kết quả triển khai chính quyền địa phương hai cấp. Đây là nội dung gắn bó chặt chẽ với kết quả triển khai dữ liệu, chuyển đổi số mà cuộc họp lần này đã bàn thảo. Do đó, bất kỳ đồng chí hay cơ quan nào không hoàn thành nhóm thủ tục đã được phân cấp, phân quyền và giao nhiệm vụ thì chắc chắn phải chịu trách nhiệm./.

Thu Hà - Đinh Phương