Tag

Thiền sư Huyền Quang hạnh nguyện cống hiến tài năng, trí tuệ cho đạo và đời

Văn hóa 03/03/2024 07:18
aa
TTTĐ - Đệ Tam tổ Huyền Quang (1254-1334) với Phật giáo Trúc Lâm là chủ đề cuộc tọa đàm do Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội tổ chức chiều 2/3, tại chùa Ngọa Vân Yên Tử (Đông Triều, Quảng Ninh).
Lễ Thượng lương Cung Trúc Lâm Yên Tử Thiền viện Trúc Lâm Phú Yên khánh thành giai đoạn 1 Quảng Ninh: Gắn biển công trình tại Yên Tử mừng kỷ niệm ngày thành lập tỉnh

Tại tọa đàm, các đại biểu đã trao đổi các khía cạnh về tiểu sử, hành trạng của Thiền sư Huyền Quang - vị tổ sư đời thứ ba của Phật phái Trúc Lâm Yên Tử; tư tưởng thiền học và vai trò của Thiền sư với Phật giáo Trúc Lâm thời Trần; vị trí của cụm di tích Phật giáo Ngọa Vân trong hệ thống di tích Phật giáo Yên Tử.

Thiền sư Huyền Quang hạnh nguyện cống hiến tài năng, trí tuệ cho đạo và đời
Tọa đàm “Đệ Tam tổ Huyền Quang (1254-1334) với Phật giáo Trúc Lâm” do Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội tổ chức

Nói về cuộc đời và đạo nghiệp của Đệ tam tổ Huyền Quang, Thượng tọa Thích Đạo Hiển, Phó Viện trưởng Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội cho hay, Thiền sư Huyền Quang thế danh là Lý Đạo Tái. Căn cứ bộ Tam Tổ thực lục, Thiền sư “Tổ tướng mạo kỳ dị, có chí khí của một bậc trác việt, được cha mẹ hết lòng yêu thương, dạy dỗ, học một biết mười”. Lý Đạo Tái được phân bổ làm quan trong Viện Nội hàn, đến năm 51 tuổi mới xuất gia sau nhiều lần xin với triều đình.

Huyền Quang có nhiều tâm sự tương đối u uẩn, giải thích cho nhiều điều đã được văn chương đề cập đến, lên bổng xuống trầm, tu rồi mà không yên. Trong thời gian trụ trì và hoằng đạo ở chùa Vân Yên (nay là chùa Hoa Yên, núi Yên Tử), Huyền Quang bị vua dùng mĩ nhân kế để thử dục vọng nhưng không thành.

Sách Tam Tổ thực lục đã dành nhiều trang kể lại nỗi hàm oan của Thiền sư liên quan đến cô cung nữ Điểm Bích. Vua thấy hạnh pháp của Thiền sư cao siêu nên sau đó đến tạ lỗi và phạt Điểm Bích làm tì nữ quét dọn một ngôi chùa trong nội điện cung Cảnh Linh.

Thiền sư Huyền Quang hạnh nguyện cống hiến tài năng, trí tuệ cho đạo và đời
Nơi lưu giữ xá lị Phật Hoàng Trần Nhân Tông tại Ngọa Vân

Cuộc đời của Trúc Lâm Đệ Tam tổ - Thiền sư Huyền Quang là một cuộc đời trọn vẹn với hạnh nguyện cống hiến hết tài năng và trí tuệ cho đạo và đời. Thuở trai trẻ làm quan trong triều thì hết lòng phụng sự triều đình, rồi từ quan xuất gia tu Phật, cùng với Trúc Lâm Sơ tổ và Nhị tổ Pháp Loa đi khắp mọi nẻo đường nỗ lực hoằng dương Phật pháp Trúc Lâm.

Ngài biên soạn kinh sách, xây dựng đạo tràng, đào tạo tăng tài, đăng đàn thuyết pháp, xây dựng chùa chiền, viết vịnh đề thơ... Hơn hết, ngài đã làm cho dòng chảy Phật pháp Trúc Lâm lưu truyền mãi mãi trong dân gian, để nhiều đời sau, dù không còn ghi nhận sự truyền thừa chính thức nhưng tinh thần, trí tuệ, tư tưởng và giá trị của Phật giáo Trúc Lâm vẫn còn mãi trong lòng dân tộc.

Trong tham luận “Thiền sư Huyền Quang - Đệ tam tổ Phật giáo Trúc Lâm qua văn bia xứ Bắc”, Tiến sỹ Nguyễn Văn Phong, Viện Trần Nhân Tông, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết, trong quá trình khảo sát, nghiên cứu 12 văn bia ở 4 chốn tổ Trúc Lâm cho thấy, 10 văn bia niên đại từ năm 1604 - 1720 tôn vinh Huyền Quang là Đệ Tam tổ, 2 văn bia ở chùa Đại Bi ngay trong tên đã ghi rõ Huyền Quang là Trúc Lâm Đệ Tam tổ. Những văn bia này được soạn khắc từ đời Trần, thời Lê trung hưng. Năm nay, Viện Trần Nhân Tông sẽ tổ chức hội thảo về Đệ Tam tổ, qua đó, đào sâu nghiên cứu, sưu tập thêm tư liệu về Thiền sư.

Thiền sư Huyền Quang hạnh nguyện cống hiến tài năng, trí tuệ cho đạo và đời
Ngọa Vân ẩn hiện trong mây

Nghiên cứu về "Huyền Quang: Từ đời thực bước vào Phật điện và thần điện Việt", bà Đinh Thị Thùy Hiên, giảng viên Khoa Lịch sử, trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội, cho biết, Huyền Quang hiện được biết đến rộng rãi với tư cách Đệ tam tổ của Thiền phái Trúc Lâm.

Trước tác mà ông để lại, các dòng ghi chép về nhân vật Lý Đạo Tái - thiền sư Huyền Quang trong sách sử, sách truyền đăng, bia ký… sự hiện diện của tháp mộ Đăng Minh trong khuôn viên chùa Côn Sơn Thiên Tư Phúc, các pho tượng và bài vị Đệ Tam tổ Huyền Quang trong bộ tượng, bộ bài vị Tam tổ ở một số ngôi chùa cổ nổi tiếng… từ lâu đã thu hút mạnh mẽ học giả từ nhiều lĩnh vực, cả trong lẫn ngoài Giáo hội Phật giáo.

Những kết quả nghiên cứu đã đem lại nhận thức phong phú và sâu sắc về một nhân vật lịch sử tài năng xuất chúng, có nhiều đóng góp cho đất nước thời kỳ nhà Trần cai trị; về một vị thiền sư có ảnh hưởng lớn trong lịch sử Phật giáo Đại Việt.

Thiền sư Huyền Quang hạnh nguyện cống hiến tài năng, trí tuệ cho đạo và đời
Toàn cảnh di tích Ngọa Vân

Ảnh hưởng của Đệ Tam tổ Thiền phái Trúc Lâm để lại rất lớn. Huyền Quang hiện diện trên Phật điện ở vị trí Tổ thứ ba của Thiền phái. Một điều hầu như chưa được quan tâm nhiều là từ đời thực ông còn bước vào thần điện, là một vị thần trong tín ngưỡng dân gian Việt.

Các đại biểu cũng bàn về những uẩn khúc trong cuộc đời, những câu chuyện về Thiền sư Huyền Quang; tư tưởng Phật giáo và vai trò của thiền sư với Thiền phái Trúc Lâm Yên Tử thời Trần; Đệ tam tổ Trúc Lâm và văn hóa tôn giáo Việt Nam trong dòng chảy văn hóa dân tộc; Thiền sư Huyền Quang và những giá trị tư tưởng nhân sinh quan Phật giáo; hệ thống chùa tháp Phật giáo Trúc Lâm trên dãy Yên Yử và dấu ấn của Tam tổ Huyền Quang; các nghiên cứu khảo cổ ở cụm di tích Ngọa Vân về Phật giáo, cũng như việc quản lý, bảo tồn và phát huy giá trị các di tích của nhà Trần tại Đông Triều.

Theo Hòa thượng Thích Thanh Quyết, Phó Chủ tịch Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Viện trưởng Học viện Phật giáo Việt Nam tại Hà Nội, Ban Tổ chức sẽ cùng với các nhà khoa học, chuyên gia tiếp tục hoàn thiện các báo cáo và những phát biểu, biên tập thành cuốn kỷ yếu, lưu lại những cống hiến của Đệ Tam tổ Huyền Quang đối với sự phát triển của Phật giáo Việt Nam.

Thiền sư Huyền Quang hạnh nguyện cống hiến tài năng, trí tuệ cho đạo và đời
Đêm thơ Huyền Quang với chủ đề “Ngọa vân cư”
Thiền sư Huyền Quang hạnh nguyện cống hiến tài năng, trí tuệ cho đạo và đời
Đêm thơ Huyền Quang

Di tích Ngọa Vân là điểm đến tâm linh quan trọng. Ngọa Vân - Bảo Đài sơn không chỉ là điểm nhấn vẻ đẹp mênh mang huyền diệu của cánh cung Đông Triều, mà còn linh thiêng bởi đây là nơi “Vua hóa Phật”, nơi kết thúc trọn vẹn cuộc đời vì đạo thuyết pháp độ tăng, vì đời xây dựng và bảo vệ đất nước của Phật hoàng Trần Nhân Tông.

Trong khuôn khổ tọa đàm, tối cùng ngày tại thiền đường Trúc Lâm diễn ra đêm thơ Huyền Quang với chủ đề “Ngoạ vân cư”.

Đọc thêm

Cụm di tích Từ Lương Xâm đón nhận Bằng Di tích quốc gia đặc biệt Văn hóa

Cụm di tích Từ Lương Xâm đón nhận Bằng Di tích quốc gia đặc biệt

TTTĐ - Tối 12/2, Khu Di tích Từ Lương Xâm, phường Nam Hải, quận Hải An, thành phố Hải Phòng, long trọng tổ chức Lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Khu vực Từ Lương Xâm - căn cứ bản doanh của Ngô Quyền năm 938 và Khai mạc Lễ hội truyền thống Từ Lương Xâm năm 2025, kỷ niệm 1087 năm chiến thắng Bạch Đằng, 1081 năm ngày mất của Đức vương Ngô Quyền.
Lễ hội đình Tường Phiêu được đón nhận Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia Văn hóa

Lễ hội đình Tường Phiêu được đón nhận Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia

TTTĐ - Ngày 12/2, huyện Phúc Thọ long trọng tổ chức Lễ đón nhận Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia Lễ hội truyền thống đình Tường Phiêu. Đây là Di sản văn hoá phi vật thể quốc gia thứ hai của huyện Phúc Thọ được vinh danh, sau Lễ hội truyền thống đền Hát Môn.
Cửa hàng UNIQLO thứ 28 chính thức ra mắt tại TTTM Vincom Mega Mall Thảo Điền vào ngày 14/3 Thời trang - Làm đẹp

Cửa hàng UNIQLO thứ 28 chính thức ra mắt tại TTTM Vincom Mega Mall Thảo Điền vào ngày 14/3

TTTĐ - UNIQLO, thương hiệu bán lẻ thời trang toàn cầu đến từ Nhật Bản, công bố chính thức khai trương cửa hàng UNIQLO Vincom Thảo Điền tại Trung tâm thương mại (TTTM) Vincom Mega Mall Thảo Điền (TP Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh) vào ngày 14 tháng 3 tới đây.
Thiêng liêng những "điểm tựa tinh thần" vùng biên giới Văn hóa

Thiêng liêng những "điểm tựa tinh thần" vùng biên giới

TTTĐ - Giữa bầu trời biên giới bao la của Lào Cai, những ngôi đền linh thiêng không chỉ là cột mốc về văn hóa mà còn là điểm tựa tinh thần cho người dân đất Việt trăm ngả đổ về, thành kính tưởng nhớ những vị thần hộ quốc, cầu mong non sông thái hòa, Việt Nam thịnh vượng.
Lộ diện tài năng nghệ thuật trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam Nghệ thuật

Lộ diện tài năng nghệ thuật trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam

TTTĐ - Vòng chung khảo của Ams' Got Talent - sự kiện tìm kiếm tài năng của trường THPT Chuyên Hà Nội- Amsterdam với chủ đề "Aerial - Rạng quang" đã đem đến cho khán giả những trải nghiệm nghệ thuật thú vị.
Trang trọng lễ bái yết các vua Trần Nghệ thuật

Trang trọng lễ bái yết các vua Trần

TTTĐ - Tối 10/2 (tức 13 tháng Giêng Âm lịch), tại Di tích Quốc gia đặc biệt đền Trần (xã Tiến Đức, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình), Ban Tổ chức Lễ hội đền Thái Bình đã trang trọng tổ chức dâng hương bái yết các vua Trần.
Niềm tự hào linh khí 800 năm Văn hóa

Niềm tự hào linh khí 800 năm

TTTĐ - Nhắc tới nhà Trần là nhắc tới một trong những triều đại rực rỡ bậc nhất của lịch sử Việt Nam. Cùng với di sản văn hóa đồ sộ về Phật giáo, thi văn; việc mở mang bờ cõi, phát triển non sông, vua tôi nhà Trần còn đưa nghệ thuật quân sự, tình đoàn kết thành đỉnh cao của giá trị quốc gia, ghi dấu những chiến công lẫy lừng trong sự nghiệp chống giặc ngoại xâm, bảo vệ đất nước. Lễ hội đền Trần Thái Bình 2025 diễn ra tại Di tích Quốc gia đặc biệt Khu lăng mộ và đền thờ các vị vua triều Trần, xã Tiến Đức, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình chính vì thế mang những ý nghĩa vô cùng đặc biệt với người Thái Bình nói riêng và Nhân dân đất Việt nói chung.
Linh thiêng, hoành tráng khai hội đền Trần Thái Bình 2025 Nghệ thuật

Linh thiêng, hoành tráng khai hội đền Trần Thái Bình 2025

TTTĐ - Với công nghệ 3D mapping, chương trình nghệ thuật “Rạng rỡ Thái Bình, miền Thánh Mẫu - đất Thánh nhân, dấu thiêng Phật pháp, phát tích Vương triều Trần” mở đầu cho Lễ hội đền Trần Thái Bình 2025” đã tôn vinh công lao của các vị vua triều Trần.
Khai mạc lễ hội đền Trần tỉnh Thái Bình năm 2025 Nghệ thuật

Khai mạc lễ hội đền Trần tỉnh Thái Bình năm 2025

TTTĐ - Lễ hội đền Trần Thái Bình năm 2025 được tổ chức nhằm tiếp tục khẳng định giá trị di sản văn hoá nhà Trần ở Thái Bình; thể hiện đạo lý “uống nước nhớ nguồn", tưởng nhớ và tri ân công lao to lớn của các bậc tiền nhân trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước; cổ vũ, động viên cán bộ, đảng viên, các tầng lớp Nhân dân trong tỉnh thi đua học tập, rèn luyện, lao động sản xuất, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội năm 2025, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XX.
Độc đáo lễ rước bộ và cấp thủy tại đền Trần Thái Bình Nghệ thuật

Độc đáo lễ rước bộ và cấp thủy tại đền Trần Thái Bình

TTTĐ - Chiều 10/2, tại Di tích Quốc gia đặc biệt Khu lăng mộ và đền thờ các vị vua triều Trần, xã Tiến Đức, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình, lễ rước thủy và rước bộ đã được tiến hành, thu hút đông đảo người dân và du khách tham dự.
Xem thêm