Thiếu nhi chung tay đẩy lùi biến đổi khí hậu

“Xanh” từ mái trường: Nơi bắt đầu hành trình chống biến đổi khí hậu

Trong cuộc sống hiện tại, mỗi sáng ra đường, đập vào mắt chúng ta là làn sương mờ phủ kín do khói bụi, cái nóng hầm hập do khói xe và do nhan nhản cục nóng điều hoà phả ra… Cùng với đó, ở những vùng miền núi là cảnh lũ lụt xảy ra xảy ra liên miên khiến nhiều trẻ em mất nhà cửa, cha mẹ…

Học sinh trường Tiểu học Lê Văn Tám hào hứng trồng cây xanh trong khuôn viên trường, gieo mầm cho tương lai bền vững

Trước bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng diễn biến phức tạp và ảnh hưởng sâu sắc đến trẻ em, đối tượng dễ bị tổn thương nhất, việc giáo dục bảo vệ môi trường từ sớm trở thành một yêu cầu cấp thiết. Không cần những chiến dịch rầm rộ, đôi khi, một sự thay đổi bền vững bắt đầu từ những điều rất nhỏ, như cách một ngôi trường dạy trẻ em yêu cây, tiết kiệm nước hay tái chế rác thải.

Một trong những điểm sáng tại Hà Nội chính là mô hình “Xây dựng Trường học xanh - Vì một Hà Nội xanh” mà Trường Tiểu học Lê Văn Tám, quận Hai Bà Trưng đang triển khai hiệu quả.

Từ cổng trường bước vào, người ta có thể dễ dàng cảm nhận được không khí trong lành và không gian xanh mướt mà nhà trường đã kỳ công gây dựng. Cây xanh được trồng dọc các hành lang, ban công và trong cả các lớp học. Mỗi lớp có một vườn cây nhỏ do chính các em học sinh thay phiên nhau chăm sóc, như một phần công việc hằng ngày. Đây không chỉ là cách để tạo môi trường học tập thân thiện mà còn là bài học sống động về trách nhiệm và tình yêu với thiên nhiên.

Các em được học và chủ động thể hiện quan điểm về thiên nhiên và ý thức bảo vệ môi trường

Nguyễn Khánh Hà, học sinh lớp 3A3, vừa tưới cho cây sen đá bé xíu đặt ngoài hành lang lớp, vừa hồ hởi nói: “Cây này là do em trồng từ đầu năm học. Em đặt tên là Bé Mầm. Mỗi ngày em đều tưới nước, lau lá và kể chuyện cho cây nghe. Cô giáo bảo nếu mình chăm cây tốt, là mình cũng đang giúp Trái đất khỏe mạnh hơn".

Điều đáng nói hơn là tinh thần giáo dục môi trường đã được nhà trường lồng ghép một cách linh hoạt và sáng tạo vào từng môn học. Trong các giờ Tự nhiên và Xã hội, Giáo dục công dân, các em được học về vòng đời của rác thải, tác hại của túi nylon, tầm quan trọng của rừng và sự biến đổi của thời tiết. Những bài giảng không khô khan mà gắn liền với thực tiễn, đi kèm với các hoạt động trải nghiệm như phân loại rác, tái chế chai nhựa thành chậu cây, làm đồ thủ công từ vật liệu bỏ đi.

Cô giáo Nguyễn Thị Xuân Hòa, giáo viên lớp 2A2 cho biết: “Các con rất thích những giờ học có cây xanh, có hoạt động tay chân. Khi được tự tay trồng cây, tưới nước, các con hiểu sâu sắc hơn về trách nhiệm giữ gìn môi trường, chứ không chỉ là nghe lý thuyết".

Không dừng lại ở đó, nhà trường tổ chức các cuộc thi sáng tạo về môi trường như: thiết kế poster cổ động sống xanh, trình diễn thời trang tái chế, hay thi kể chuyện, làm thơ với chủ đề thiên nhiên. Đây là cách tiếp cận hiệu quả giúp trẻ em hiểu rằng các em không chỉ là người chứng kiến mà còn có thể trở thành những “người hùng nhí” trong cuộc chiến chống lại biến đổi khí hậu.

Học sinh chăm sóc khu vườn trường – nơi học tập và trải nghiệm ý thức bảo vệ môi trường hàng ngày

Mô hình “Trường học xanh” tại Trường Tiểu học Lê Văn Tám cũng đã lan tỏa tới phụ huynh. Những buổi họp phụ huynh không chỉ là báo cáo kết quả học tập mà còn là dịp tuyên truyền lối sống bền vững, khuyến khích cha mẹ giảm sử dụng đồ nhựa dùng một lần, tiết kiệm điện nước trong sinh hoạt gia đình.

Sự kết hợp giữa nhà trường, học sinh, phụ huynh đã tạo nên một “tam giác xanh”, bền vững và hiệu quả. Trong đó, học sinh chính là trung tâm, vừa là người tiếp nhận tri thức, vừa là tác nhân tạo ra thay đổi tích cực từ trong chính gia đình mình.

Trường học không rác thải

Để giáo dục học sinh bảo vệ môi trường xanh, sạch, đẹp, Trường Tiểu học Trần Nhật Duật (Hoàn Kiếm) đã thí điểm triển khai chương trình “Trường học không rác thải” từ tháng 2 đến tháng 4. Sự kiện nhằm nâng cao nhận thức cho cán bộ, giáo viên, nhân viên và học sinh về tình trạng ô nhiễm rác thải, tác hại của tình trạng ô nhiễm đối với môi trường và sức khỏe con người, từ đó góp phần làm thay đổi nhận thức, hành vi trong sinh hoạt hằng ngày.

Học sinh trường Tiểu học Trần Nhật Duật trình diễn thời trang với thông điệp bảo vệ môi trường

Theo cô Nguyễn Diệu Ánh, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Trần Nhật Duật, giữa những thách thức về môi trường, biến đổi khí hậu, rác thải nhựa và lối sống tiêu dùng quá mức, nhà trường đã lựa chọn một hướng đi xây dựng một ngôi trường không rác thải.

Sau 2 tháng triển khai thí điểm, kết quả cho thấy, 100% học sinh biết phân biệt và bỏ rác đúng thùng; các học sinh lớp 1, lớp 2 ăn hết phần ăn trưa và bắt đầu hình thành ý thức tiết kiệm; nhiều lớp học đã duy trì thói quen ăn gọn gàng, ngăn nắp. Đáng chú ý, thông qua hoạt động này, các học sinh đã dần ý thức được giá trị của thực phẩm, công sức của người lao động và trách nhiệm của bản thân trong việc hạn chế lãng phí, bảo vệ môi trường.

“Chương trình “Trường học không rác thải” không chỉ đơn thuần là hoạt động bảo vệ môi trường, mà còn là hành trình giáo dục về ý thức sống xanh, lối sống văn minh và tinh thần trách nhiệm với cộng đồng. Từ những ngày đầu lên ý tưởng, triển khai kế hoạch, cho đến những giờ phút thực hiện, từng hành động nhỏ như: Phân loại rác, tái sử dụng, hạn chế túi nilon, tiết kiệm thực phẩm… tất cả đều ghi dấu sự vào cuộc bền bỉ và tâm huyết của tập thể nhà trường”, cô Nguyễn Diệu Ánh cho biết.

Ban Giám hiệu trường Tiểu học Trần Nhật Duật khen thưởng học sinh đoạt giải cuộc thi làm sản phẩm tái chế

Để triển khai chương trình, nhà trường đã xây dựng kế hoạch sát với thực tế đơn vị, với nhiều sáng kiến, sáng tạo. Các tổ chuyên môn cùng tập thể giáo viên nhà trường đã lồng ghép nội dung giáo dục môi trường trong các tiết học. Các thầy, cô giáo đã lồng ghép linh hoạt kiến thức về môi trường vào các môn học; tổ chức nhiều hoạt động trải nghiệm thiết thực như tái chế rác thải, chăm sóc cây xanh, tuyên truyền tiết kiệm điện, nước, thực phẩm....