Thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội gắn với bảo tồn văn hóa truyền thống vùng dân tộc thiểu số

100% xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số đạt chuẩn Nông thôn mới

Đồng chí Nguyễn Sỹ Trường, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo TP Hà Nội cho biết: Công tác dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo giữ vai trò quan trọng trong phát triển bền vững của Thủ đô. Thời gian qua, Sở Dân tộc và Tôn giáo TP Hà Nội đã nghiên cứu, tham mưu UBND TP ban hành các cơ chế, chính sách vượt trội để hỗ trợ phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số, góp phần thúc đẩy tiến trình phát triển chung của Thủ đô.

Điển hình như ở xã Ba Vì, sau 5 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030; giai đoạn I: Từ 2021 đến 2025 (Chương trình Mục tiêu quốc gia 1719), xã Ba Vì đã đạt nhiều kết quả quan trọng.

Đồng chí Nguyễn Sỹ Trường, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo cùng đoàn công tác tham quan mô hình phát triển kinh tế tại xã Yên Xuân

Hiện, xã không còn hộ nghèo theo chuẩn TP, 100% hộ dân được sử dụng nước sạch, tỷ lệ lao động qua đào tạo đạt 75 - 80%, thu nhập bình quân đầu người tăng 20% so với trước năm 2021. Đặc biệt, nhận thức và hành động của người dân có nhiều chuyển biến tích cực, mạnh dạn phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo, góp phần xây dựng nông thôn mới.

Hay như ở hai xã có đông đồng bào dân tộc thiểu số là Đông Xuân và Phú Mãn (thuộc huyện Quốc Oai trước sáp nhập), TP đã đầu tư hơn 241 tỷ đồng xây dựng kết cấu hạ tầng và nâng cao đời sống của đồng bào dân tộc thiểu số. Các dự án trải rộng từ nâng cấp trường học, trạm y tế, giao thông, đến nông nghiệp, sản xuất, văn hóa và môi trường đã góp phần cải thiện rõ rệt hệ thống giao thông, thúc đẩy tiêu thụ nông sản, khai thác du lịch sinh thái và nâng cao đời sống Nhân dân.

Đáng chú ý, đến nay, 100% xã vùng đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn TP Hà Nội đạt chuẩn Nông thôn mới và đang tiếp tục xây dựng Nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu…

Đoàn công tác Sở Dân tộc và Tôn giáo Hà Nội thăm mô hình kinh tế tại xã Yên Xuân

Đặc biệt, theo báo cáo của UBND TP Hà Nội, chỉ tiêu giảm nghèo của Thủ đô đã về đích trước một năm so với kế hoạch đề ra trong giai đoạn 2022 - 2025. Kết quả rà soát hộ nghèo, cận nghèo cuối năm 2024 cho thấy, Hà Nội không còn hộ nghèo và chỉ còn 9.928 hộ cận nghèo chiếm 0,43% số hộ dân trên địa bàn.

Cùng với những kết quả tích cực về hạ tầng, kinh tế, công tác bảo tồn, phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp của các dân tộc của Hà Nội đã đạt nhiều kết quả. Hiện nay, phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa" đã được các cấp, ngành, Mặt trận Tổ quốc và các tổ chức đoàn thể phối hợp triển khai thực hiện sâu rộng, lan tỏa tích cực.

Các địa phương đã tổ chức nhiều hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ, thi đấu các môn thể thao truyền thống tại các xã, thôn; đồng thời, xây dựng và triển khai thực hiện đề án bảo tồn khôi phục và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống của đồng bào dân tộc thiểu số.

Đoàn công tác Sở Dân tộc và Tôn giáo Hà Nội thăm mô hình kinh tế tại xã Yên Bài

Hiện nay, 100% thôn có nhà sinh hoạt cộng đồng; tỷ lệ thôn có đội văn hóa, văn nghệ (câu lạc bộ) truyền thống hoạt động thường xuyên có chất lượng 79,6%.

Cùng với đó, công tác giáo dục - đào tạo, chăm sóc sức khỏe Nhân dân tiếp tục được TP quan tâm. An ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số luôn ổn định.

Đồng bào tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, Nhà nước và chính quyền các cấp ra sức thi đua, phát triển kinh tế, đảm bảo quốc phòng - an ninh, chung tay xây dựng và củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa tốt đẹp của các dân tộc thiểu số

Nhằm xây dựng chính sách đột phá, rút ngắn khoảng cách phát triển giữa khu vực dân tộc thiểu số với các địa bàn khác của Thủ đô, thời gian gần đây, Sở Dân tộc và Tôn giáo TP Hà Nội đã tổ chức nhiều đoàn công tác làm việc với các địa phương để đánh giá tình hình phát triển kinh tế - xã hội và công tác quản lý Nhà nước về dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo trên địa bàn sau khi địa phương thực hiện mô hình chính quyền 2 cấp. Tại các buổi làm việc, nhiều giải pháp, kiến nghị về cơ chế hỗ trợ đầu tư hạ tầng, phát triển du lịch cộng đồng và bảo tồn văn hóa truyền thống đã được đưa ra…

Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo Hà Nội Nguyễn Sỹ Trường thăm không gian bảo tồn văn hóa Mường

Đơn cử, tại buổi làm việc với xã Suối Hai, Trưởng phòng Văn hóa - Xã hội xã Suối Hai Bùi Huy Giáp cho biết: Nhờ sự quan tâm, chỉ đạo sát sao của TP và các sở ngành, xã đã tích cực triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, đạt nhiều kết quả trong thời gian qua.

Cụ thể, hệ thống điện, đường, trường học, trạm y tế… được đầu tư đồng bộ, tạo động lực khai thác tiềm năng, lợi thế địa phương. Nhiều mô hình kinh tế được hình thành, an sinh xã hội được bảo đảm, đời sống đồng bào dân tộc từng bước nâng cao. Đến nay, xã Suối Hai và vùng đồng bào dân tộc thiểu số không còn hộ nghèo, nhiều hộ cận nghèo đã tiếp cận mô hình sản xuất mới, thu nhập bình quân ngày càng tăng, khoảng cách mức sống dần được thu hẹp. Cùng với phát triển kinh tế, hệ thống chính trị cơ sở được củng cố, an ninh trật tự giữ vững, các giá trị văn hóa dân tộc tiếp tục được bảo tồn, phát huy.

Hay như tại buổi làm việc với xã Yên Xuân, đoàn công tác của Sở đã được nghe báo cáo về công tác quản lý Nhà nước về lĩnh vực dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo tại địa phương. Trong 9 tháng năm 2025, xã Yên Xuân đã triển khai đồng bộ các nhiệm vụ và đạt được kết quả trên các mặt kinh tế, xã hội nói chung, công tác dân tộc, tôn giáo và tín ngưỡng nói riêng, nhất là việc giữ vững ổn định tình hình trên địa bàn, Nhân dân các dân tộc đoàn kết, gắn bó; hoạt động tín ngưỡng, tôn giáo ổn định, không phát sinh các vấn đề phức tạp... Xã có 6.382 hộ với 26.975 nhân khẩu, trong đó có 3.938 hộ dân tộc thiểu số, chiếm 61,7%. Xã không còn hộ nghèo, hộ cận nghèo dân tộc thiểu số là 30 hộ.

Đồng bào dân tộc thiểu số ở xã Mỹ Đức phát triển kinh tế từ cây sen

Thực hiện các dự án thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025, xã Yên Xuân được đưa vào kế hoạch đầu tư 46 dự án, tổng mức đầu tư là 899.250 triệu đồng.

Kết quả giải ngân hết năm 2024 là 455.763 triệu đồng; vốn cấp năm 2025 là 163.315 triệu đồng. Đến nay, xã đã hoàn thành và quyết toán 18 dự án; hoàn thành chờ quyết toán 7 dự án; đang thi công 11 dự án; đang chờ bố trí vốn 10 dự án. Ngoài 46 dự án đầu tư công, giai đoạn 2021 - 2025 trên địa bàn xã còn triển khai 3 dự án nguồn vốn sự nghiệp đã hoàn thành, đang hoàn thiện công tác bàn giao đưa vào sử dụng.

Qua các buổi làm việc, lãnh đạo Sở Dân tộc và Tôn giáo nhận thấy, các địa phương đã huy động nguồn lực, xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, kết nối với các vùng phát triển; phát triển toàn diện giáo dục, đào tạo, y tế, văn hóa; cải thiện rõ rệt đời sống của Nhân dân; nâng cao số lượng, chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động là người dân tộc thiểu số; giữ gìn, phát huy bản sắc văn hỏa tốt đẹp của các dân tộc thiểu số đi đôi với xóa bỏ phong tục tập quán lạc hậu.

Hoạt động tín ngưỡng văn hóa của đồng bào dân tộc Mường tại xã Ba Vì (Hà Nội)

Các địa phương đã thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em; xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, cùng cố, tăng cường khối đại đoàn hết các dân tộc, nâng cao niềm tin của đồng bào các dân tộc đối với Đảng và Nhà nước. Các mục tiêu đề ra trong chiến lược công tác dân tộc giai đoạn 2021 - 2030 trên địa bản xã đã đạt và vượt.

Đồng chí Nguyễn Sỹ Trường, Giám đốc Sở Dân tộc và Tôn giáo TP Hà Nội khẳng định: Công tác dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo giữ vai trò quan trọng trong phát triển bền vững của Thủ đô. Thời gian tới, Sở Dân tộc và Tôn giáo sẽ tiếp tục nghiên cứu, tham mưu UBND TP ban hành các cơ chế, chính sách vượt trội để hỗ trợ phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số, góp phần thúc đẩy tiến trình phát triển chung của Thủ đô.

Ngọc Hà