Vấn nạn quấy rối tình dục nơi công cộng: Bạn trẻ đừng im lặng!

Điều tớ không muốn…

Mặc dù nhận được sự quan tâm cũng như nỗ lực giải quyết từ các bên liên quan như các cơ quan Nhà nước, trường học, các tổ chức xã hội và cộng đồng nhưng các vụ quấy rối, xâm hại tình dục vẫn diễn ra phổ biến với tính chất ngày càng phức tạp. Đặc biệt, trong thời điểm dịch bệnh COVID-19 diễn ra, vấn nạn quấy rối tình dục trên không gian mạng gia tăng mạnh mẽ hơn.

TS Phạm Văn Tư - Phó Trưởng khoa Công tác xã hội, trường Đại học Sư phạm Hà Nội, phát biểu đề dẫn tọa đàm

Tại buổi tọa đàm “Điều tớ không muốn” tổ chức tại trường Đại học Sư phạm Hà Nội, các diễn giả, và thầy cô và sinh viên tham dự đã cùng nhau trao đổi để hiểu rõ hơn về thực trạng quấy rối, xâm hại tình dục, nơi công cộng và trên môi trường mạng; Cùng nhau đưa ra những sáng kiến nhằm giải quyết thực trạng trên, qua đó góp phần kiến tạo thành phố an toàn và thân thiện, môi trường mạng văn minh.

Phát biểu khai mạc chương trình, TS Phạm Văn Tư - Phó Trưởng khoa Công tác xã hội, trường Đại học Sư phạm Hà Nội khẳng định: “Buổi tọa đàm là một hoạt động vô cùng ý nghĩa. Nhận thức đúng và đủ về hành vi quấy rối trên không gian công cộng hữu hình và vô hình sẽ giúp các bạn trẻ có những hành vi ứng xử phù hợp và biện pháp bảo vệ bản thân trước tình huống này”.

Sinh viên trường Đại học Sư phạm Hà Nội tham dự tọa đàm thanh niên "Điều tớ không muốn"

Trao đổi tại tọa đàm, ông Trần Quang Thọ, đại diện Viện MSD - United Way Việt Nam, cho biết: “Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến nạn quấy rối, xâm hại tình dục nơi công cộng và trên môi trường mạng. Tuy nhiên, nguyên nhân sâu xa chính là những định kiến giới, bất bình đẳng giới. Nhiều người cho đó là chuyện bình thường khiến các nạn nhân không thể lên tiếng, người chứng kiến thì im lặng, thờ ơ. Đó là cách dung dưỡng cho các hành vi xấu tiếp diễn và leo thang. Chuyện quấy rối không thể là chuyện bình thường, không có bất kỳ nguỵ biện nào hợp lý cho việc quấy rối, xâm hại và không thể dung thứ”.

Thực trạng đáng báo động

Báo cáo Khảo sát An toàn của em gái ở nơi công cộng và trên phương tiện công cộng của Tổ chức Plan International Việt Nam thực hiện năm 2014, 31% trong số 1.128 các em gái được hỏi đã từng bị quấy rối tình dục khi đi xe buýt; Chỉ có 13% em gái và 8% em trai cho rằng các em gái luôn luôn cảm thấy an toàn nơi công cộng.

Khảo sát của Câu lạc bộ Thủ lĩnh của sự thay đổi trường Đại học Giao thông vận tải Hà Nội vào tháng 10/2021 với 100 sinh viên: 75% những người được hỏi đã từng bị quấy rối, xâm hại, trong đó có đến 58,3% thủ phạm là những người đàn ông xa lạ. Những năm gần đây, khi mà chỉ cần chiếc điện thoại thông minh là đã có thể tiếp cận internet dễ dàng và nhanh chóng thì phụ nữ, trẻ em gái và nhóm LGBT còn đứng trước nguy cơ là nạn nhân của quấy rối trên môi trường mạng.

TS Nguyễn Lê Hoài Anh, Phó Trưởng bộ môn cơ sở Công tác xã hội thuộc khoa Công tác xã hội, trường Đại học Sư phạm Hà Nội, chia sẻ những vấn đề xung quanh nạn quấy rối ở nơi công cộng và trên không gian mạng

Nhận định về điều này, TS Nguyễn Lê Hoài Anh, Phó Trưởng bộ môn cơ sở Công tác xã hội thuộc khoa Công tác xã hội, trường Đại học Sư phạm Hà Nội, cho biết: “Những con số đáng báo động được thống kê để nói về tình trạng quấy rối và xâm hại tình dục còn rất ít và chỉ phản ánh một phần tình trạng đang diễn ra liên quan đến vấn đề này. Hiện nay, những hình thức quấy rối nơi công cộng và đặc biệt trên không gian mạng rất đa dạng, khó đoán; Ranh giới giữa lời nói, hành động thể hiện tình cảm bình thường với hành vi quấy rối cũng rất mong manh”.

Ngay trong tọa đàm, qua chia sẻ của các bạn sinh viên có thể thấy, tỷ lệ các bạn gái là nạn nhân của nạn quấy rối tình dục nơi công cộng và trên không gian mạng rất lớn. Bạn Giáp Đình Ngự Bình, sinh viên K70, khoa Công tác xã hội, chia sẻ: “Vấn đề quấy rối hiện rất phổ biến trong trường học và nơi công cộng với những hành vi mà bạn trẻ hay gặp như tin nhắn, bị động chạm vào cơ thể…”.

Từ chia sẻ từ một sinh viên tham gia tọa đàm cũng chỉ ra, kẻ quấy rối có thể là những người thân xung quanh các em gái và phụ nữ. Là người thân trong gia đình, những lời tố cáo của nạn nhân với phụ huynh bị lờ đi và cho rằng đó chỉ là cử chỉ thể hiện sự quý mến, thân thiết...

Vấn nạn quấy rối tình dục đã và đang gây bức xúc trong dư luận nhưng số lượng nạn nhân bị quấy rối, xâm hại tình dục vẫn tăng lên hàng ngày. Để thay đổi định kiến, những hành vi quấy rối, bạo lực trên cơ sở giới là điều không dễ; Đặc biệt, chính những định kiến thường mang đến xu hướng đổ lỗi cho nạn nhân.

Trên không gian mạng, những hành vi quấy rối thông thường có thể là bình luận khiếm nhã về ngoại hình phụ nữ, gạ gẫm, tán tỉnh, chia sẻ hay gửi những hình ảnh, clip nhạy cảm, bị tung tin sai sự thật… Internet là thế giới ảo nhưng có thể để lại tổn thương, những hậu quả thật với nạn nhân.

Xây dựng không gian công cộng an toàn, văn minh và vai trò của người trẻ

Các diễn giả và khách mời tham gia tọa đàm thanh niên "Điều tớ không muốn"

Không chỉ là giảng viên khoa Công tác xã hội mà còn là người có nhiều năm nghiên cứu, quan sát và tư vấn trong lĩnh vực xã hội, TS Nguyễn Lê Hoài Anh chia sẻ: “Khi bị quấy rối, mọi người thường có tâm lý sợ hãi và im lặng. Nạn nhân lo sợ khi thổ lộ ra sẽ bị mọi người đổ lỗi, đánh giá, bàn tán hoặc thậm chí bị trả thù bởi người quấy rối.

Im lặng chỉ làm danh sách nạn nhân gia tăng. Nếu chúng ta tiếp tục im lặng, mọi người xung quanh sẽ là những nạn nhân tiếp theo của vấn nạn quấy rối. Bên cạnh đó, nhiều bạn trẻ cũng thiếu kỹ năng để ứng phó trước vấn đề quấy rối, không biết nhiều thông tin địa điểm để lên án... Vì vậy, các bạn trẻ nên tìm hiểu và học hỏi thêm nhiều kiến thức và chuẩn bị đầy đủ hành trang để bảo vệ bản thân”.

Chia sẻ về vấn đề làm sao để đẩy lùi nạn quấy rối, bạn Giáp Đình Ngự Bình nêu quan điểm: “Thuộc thế hệ thanh niên thời đại mới, các bạn trẻ cần phải lên tiếng trước những hành vi quấy rối, kêu gọi mọi người cùng chung tay và đưa nạn quấy rối tình dục nơi công cộng vào các đề tài nghiên cứu để vấn đề được giải quyết triệt để”.

Anh Nguyễn Việt Anh - thành viên nhóm Vlog 1977 chia sẻ tại tọa đàm

Là nhà sáng tạo nội dung tích cực trong các chiến dịch cộng đồng, anh Nguyễn Việt Anh - thành viên nhóm Vlog 1977 chia sẻ: “Mình nghĩ thế hệ thanh niên sẽ cố gắng và hành động quyết liệt chống nạn quấy rối tình dục qua các hoạt động và sản phẩm truyền thông bổ ích. Mình mong rằng mỗi sản phẩm của mình xây dựng sẽ góp phần ngăn chặn những hành vi xấu. Mình cũng muốn gửi thông điệp đến mọi người hãy trân trọng giá trị của bản thân, yêu thương bản thân, có như vậy khi gặp tình trạng quấy rối các bạn mới đưa ra những phương pháp giải quyết đúng đắn nhất”.

“Các sinh viên khoa Công tác xã hội, trường Đại học Sư phạm Hà Nội đã được học rất nhiều kiến thức khi chúng tôi lồng ghép đa dạng nội dung vào chương trình đào tạo. Bên cạnh đó, chúng tôi còn tổ chức rất nhiều cuộc thi để giúp các em có kiến thức về nạn quấy rối, xâm phạm tình dục nói riêng và về vấn đề giới nói chung.

Chúng tôi luôn cố gắng tạo ra một môi trường văn minh, an toàn nhất để các bạn phát triển và học tập; Đồng thời, tiếp tục triển khai xây dựng “Trường học an toàn”, truyền thông nâng cao nhận thức và kĩ năng cho các bạn sinh viên.

Bất cứ ai trong chúng ta cũng đều có thể trở thành những người tiên phong dẫn dắt sự thay đổi. Khi chúng ta đồng lòng lên tiếng, đoàn kết hợp tác và nỗ lực hành động, mọi hành vi quấy rối phụ nữ, em gái dù ở đâu, dù dưới hình thức nào đều sẽ phải chấm dứt”, TS Nguyễn Lê Hoài Anh khẳng định.