Việt Nam nỗ lực chấm dứt bệnh lao vào năm 2030

Gánh nặng bệnh lao tại Việt Nam còn cao

Phát biểu khai mạc lễ kỷ niệm, TS Đinh Văn Lượng, Giám đốc Bệnh viện Phổi Trung ương, Trưởng ban điều hành Chương trình Chống lao quốc gia cho biết: Việt Nam là nước có gánh nặng bệnh lao và bệnh lao kháng đa thuốc đứng thứ 11 trong 30 nước có số người mắc bệnh, gánh nặng bệnh lao cao nhất trên toàn cầu.

Tổ chức Y tế thế giới ước tính mỗi năm Việt Nam có thêm 172.000 người mới mắc lao và khoảng 13.000 người tử vong do lao, cao hơn số người tử vong vì tai nạn giao thông.

Bộ trưởng Bộ Y Tế Đào Hồng Lan cùng đại diện các đối tác ký tên thể hiện cam kết chấm dứt bệnh lao tại Việt Nam

Mỗi năm, nước ta có khoảng 9.200 ca bệnh nhân lao đa kháng thuốc mới mắc, chiếm 4,5% trong nhóm bệnh nhân lao mới và 15% trong nhóm đã từng điều trị. So với miền Bắc và miền Trung thì dịch tễ lao tại miền Nam còn nặng nề hơn rất nhiều; đặc biệt tại các tỉnh khu vực Tây Nam Bộ với khoảng 400-500 ca trên 100.000 dân.

Trong năm 2023, Chương trình Chống lao quốc gia đã phát hiện 106.086 trường hợp mắc lao các thể, tăng 2.282 bệnh nhân, tương đương tăng 2,2% so với cùng kỳ năm 2022 và tăng 27.151 (34,4%) so với cùng kỳ năm 2021 - năm chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của dịch bệnh COVID-19.

Trong đó phát hiện lao kháng đa thuốc năm 2023 là 3.775 bệnh nhân, cao hơn các năm 2020, 2021, 2022 lần lượt là 7,8%, 45,8% và 9,5%.

"Dịch tễ bệnh lao tại Việt Nam vẫn còn rất nặng nề, tốc độ giảm quá chậm và kinh phí đầu tư cho công tác chống lao còn rất thấp. Chúng ta đang phải đối mặt nguy cơ bệnh lao bùng phát trong cộng đồng", TS.BS Đinh Văn Lượng đánh giá.

Phát hiện bệnh lao từ mạng lưới y tế cơ sở

TS Đinh Văn Lượng cho biết: "Để có thể tiếp cận và ghi nhận được 40% số bệnh nhân chưa được phát hiện, cũng như đảm bảo tất cả các nhóm dễ bị tổn thương, nguy cơ cao và cộng đồng nói chung đều có thể tiếp cận được các dịch vụ chẩn đoán và điều trị bệnh Lao có chất lượng.

Chương trình Chống lao Quốc gia cần sự ủng hộ của lãnh đạo các cấp, các ban, ngành, đoàn thể và toàn xã hội để đảm bảo nguồn tài chính bền vững; triển khai đồng bộ các can thiệp cải tiến, đưa đến chất lượng chẩn đoán và điều trị thân thiện, nhanh chóng, ưu tiên phát hiện bệnh bằng việc kết hợp nhiều biện pháp, bao gồm thụ động, chủ động, tích cực, phối hợp y tế công - tư; mở rộng tiếp cận chẩn đoán lao ở các cơ sở y tế đa khoa và chuyên khoa ngoài hệ thống chuyên khoa lao".

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan phát biểu chỉ đạo tại Lễ kỷ niệm Ngày Thế giới phòng chống lao.

Phát biểu tại buổi lễ, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan nhấn mạnh: "Lao thực sự là vấn đề ảnh hưởng đến kinh tế từng gia đình nói riêng và đất nước nói chung. Đầu tư cho chấm dứt bệnh lao là đầu tư cho phát triển bền vững. Chấm dứt bệnh lao ở Việt Nam nghĩa là giảm nguy cơ tử vong cho hơn 13.000 người một năm hiện nay và hàng trăm ngàn gia đình không phải lo lắng vì có người mắc lao".

Với chủ đề Ngày Thế giới phòng, chống Lao năm 2024 là "Đúng, Việt Nam có thể chấm dứt bệnh lao", theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, điều này khẳng định Việt Nam cam kết cùng thế giới chấm dứt bệnh lao trên toàn cầu.

"Đây là mục tiêu rất tham vọng nhưng hết sức có ý nghĩa vì cứu sống hàng chục ngàn người dân Việt Nam mỗi năm; đồng thời vừa là động lực lớn với các nước trên thế giới về mô hình tốt đã đạt được những kết quả rất đáng khích lệ trong công tác phòng, chống lao nhiều năm gần đây", Bộ trưởng Đào Hồng Lan cho biết.

Để đạt được cam kết chấm dứt bệnh lao năm 2035, ngành Y tế Việt Nam đã nhận được sự cam kết mạnh mẽ của Chính phủ, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị hỗ trợ công tác phòng chống lao…

Tại buổi lễ, Bộ trưởng Y tế Đào Hồng Lan đã nhấn mạnh đến công tác phát hiện bệnh lao từ cơ sở.

Với cuốn tài liệu "Hướng dẫn triển khai hoạt động phát hiện chủ động, tích cực bệnh lao, lao tiềm ẩn và một số bệnh hô hấp tại cộng đồng và cơ sở y tế - Tăng cường vai trò của các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh" do Chương trình Chống lao quốc gia xây dựng sẽ giúp nâng cao năng lực cho cán bộ y tế cơ sở, giúp phát hiện sớm bệnh lao ngay tại địa phương. Làm sao để đưa cuốn sách này tới hơn 11.000 trạm y tế xã, các trung tâm y tế huyện và tới tận cộng đồng.

Bên cạnh đó, chúng ta cần huy động sự hưởng ứng của cả cộng đồng với công tác phòng chống lao; tăng cường tiếp cận của người dân với các dịch vụ y tế, chủ động tham gia tìm kiếm dịch vụ khám và điều trị bệnh lao; vượt qua mọi rào cản từ cả phía người bệnh cũng như thầy thuốc và xã hội.

Ngoài ra, Việt Nam chú trọng vận động đầu tư đa nguồn cho công tác phòng chống lao bao gồm ngân sách Nhà nước, ngân sách địa phương, tài trợ quốc tế, bảo hiểm y tế, xã hội hoá…