Xây dựng kho dự trữ xăng dầu là cần thiết nhưng phải tính toán phù hợp

Hoang tàn bên trong dự án Tổng kho xăng dầu nghìn tỷ

Tổng kho xăng dầu Phú Xuân - Nhà Bè được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1030/QĐ-TTg ngày 13/7/2017 về Quy hoạch phát triển hệ thống dự trữ dầu thô và các sản phẩm xăng dầu của Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2035. Tổng kho này có sức chứa 450.000 m3, do Công ty Cổ phần Kho cảng Xăng dầu hàng không miền Nam đầu tư xây dựng, kinh phí dự toán lên đến 12.000 tỷ đồng.

Với mục tiêu góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, khi Tổng kho xăng dầu Phú Xuân - Nhà Bè được đưa vào sử dụng sẽ giúp tăng dự trữ thương mại khoảng 16 ngày tiêu thụ khu vực phía Nam và 45 ngày tiêu thụ cho TP HCM. Tuy nhiên, gần 3 năm nay khi tổng kho đã thi công được khoảng 70% cầu cảng, các vật tư, thiết bị chuẩn bị cho việc xây dựng và vận hành kho chứa 230.000 m3 (đạt 80%) thì dự án phải dừng thi công vì ảnh hưởng dịch COVID-19 và thiếu hụt nguồn vốn.

Cảnh hoang tàn của Tổng kho xăng dầu Phú Xuân - Nhà Bè

Theo ghi nhận của phóng viên, bên trong công trình cỏ mọc um tùm, cầu cảng dở dang, sắt thép, máy móc hoen rỉ, bồn chứa bỏ hoang; Nhiều nguyên vật liệu, thiết bị đã có dấu hiệu xuống cấp sau thời gian dài dừng hoạt động.

Ông Trần Sỹ Huân, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Kho cảng Xăng dầu hàng không miền Nam cho biết, nếu được giải quyết sớm về nguồn vốn, tổng kho và cảng sẽ được thi công đưa vào sử dụng trước tháng 12/2023 với sức chứa 230.000m3, dự kiến đến 6/2024 sẽ hoàn thành toàn bộ tổng kho chứa 450.000m3.

Nếu được giải quyết sớm về nguồn vốn, tổng kho và cảng Phú Xuân - Nhà Bè sẽ được thi công đưa vào sử dụng trước tháng 12/2023 với sức chứa 230.000m3

Để tháo gỡ khó khăn, doanh nghiệp đã có văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam và Chi nhánh Ngân hàng Nhà nước Việt Nam tại TP HCM để sớm có cơ chế, chính sách hỗ trợ, tháo gỡ vướng mắc cho đơn vị trong việc tiếp cận nguồn vốn tín dụng ở các ngân hàng thương mại; Qua đó giúp đơn vị thực hiện hoàn chỉnh các hạng mục công trình còn dở dang của Tổng kho Phú Xuân - Nhà Bè để sớm đưa vào sử dụng.

Quy hoạch Tổng kho xăng dầu Phú Xuân - Nhà Bè được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt

Trước kiến nghị trên, ngày 16/11 vừa qua, Văn phòng Chính phủ đã có văn bản gửi Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về việc đề nghị khẩn cấp tháo gỡ vướng mắc cho Tổng kho xăng dầu Phú Xuân - Nhà Bè; Đồng thời có báo cáo Thủ tướng Chính phủ kết quả xử lý.

Trao đổi với phóng viên, ông Trần Sỹ Huân, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Kho cảng Xăng dầu Hàng không Miền Nam cho biết, ông đã làm việc với đại diện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam - Chi nhánh TP HCM và các bên liên quan, hiện đang chờ phản hồi từ các đơn vị này.

Chuyên gia nói gì?

Nói về việc nguồn cung xăng dầu khan hiếm vừa qua và tầm quan trọng của việc xây dựng các tổng kho xăng dầu dự trữ để phòng ngừa rủi ro, trao đổi với phóng viên báo Tuổi trẻ Thủ đô, chuyên gia kinh tế - PGS.TS Ngô Trí Long (nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) cho biết: Trước bối cảnh nguồn cung năng lượng bị khủng hoảng, thâm hụt, Chính phủ cũng đã yêu cầu xây dựng các kho dự trữ. Nhưng để phòng ngừa rủi ro về giá có rất nhiều yếu tố, ví dụ đối với doanh nghiệp phải phòng ngừa bằng công cụ Hedging (thuật ngữ chỉ các công cụ, giải pháp phòng ngừa rủi ro). Còn đối với quốc gia hay ngay từ doanh nghiệp cũng phải có quy định về lượng dự trữ xăng dầu cụ thể.

“Bất kỳ quốc gia nào cũng như vậy, muốn đảm bảo an ninh năng lượng phải có dự trữ. Dự trữ đến mức độ nào và tuỳ thuộc vào năng lực, tiềm năng của từng nước mà xây dựng kho chứa làm sao cho hợp lý... Cái thứ hai là trong bối cảnh tình hình nguồn cung khó khăn, khan hiếm như vừa qua thì có tác dụng nhưng thực tế nếu anh dự trữ không hợp lý thì cũng sẽ không có hiệu quả”, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long phân tích.

Cỏ mọc um tùm bên trong khu đất kho cảng

Cũng theo chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long, dự trữ cần phải tính toán quy mô là bao nhiêu, vốn đầu tư là bao nhiêu, dự trữ mức độ nào và bao nhiêu là cần thiết...

Liên quan Tổng kho xăng dầu Phú Xuân - Nhà Bè bị bỏ hoang vì thiếu kinh phí và tầm quan trọng của việc xây dựng các kho dự trữ, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long nhận định, dự trữ là cần thiết, là tất yếu đối với vấn đề đảm bảo an ninh năng lượng. Các vấn đề đặt ra là có nâng dự trữ bắt buộc đối với doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu hay không, bao nhiêu ngày, quốc gia là bao nhiêu ngày, phải tính toán cụ thể. Với quốc gia quy mô tiêu dùng hàng năm trên 20 triệu tấn thì lượng dự trữ xăng dầu của Nhà nước bao nhiêu là hợp lý trên cơ sở phân bổ dự trữ quốc gia, dự trữ doanh nghiệp? Do đó cần phải tính toán dự trữ bao nhiêu, quy mô bao nhiêu là hợp lý với lượng tiêu dùng của Việt Nam.

“Việc dự trữ, xây dựng các tổng kho dự trữ xăng dầu nhằm đảm bảo an ninh năng lượng là rất cần thiết, nhưng phải tính toán cho phù hợp với nhu cầu sử dụng của các doanh nghiệp, của quốc gia”, chuyên gia kinh tế - PGS.TS Ngô Trí Long nhấn mạnh.

Một số hình ảnh phóng viên ghi nhận tại Tổng kho xăng dầu Phú Xuân - Nhà Bè:

Cầu cảng được đầu tư bài bản nhưng nay để hoan rỉ

Máy móc, thiết bị nằm trơ trọi bấy lâu

Nhiều trang thiết bị, vật tư nằm chờ vốn để tái khởi động

Khu nhà điều hành tạm hàng ngày im vắng vì không có công nhân thi công