Cơ hội khi Việt Nam tham gia Hiệp định thương mại thế hệ mới

Tham dự buổi diễn đàn có TS Phạm Văn Tân, Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Liên hiệp các Hội khoa học và Kỹ thuật Việt Nam; TS Phan Tùng Mậu, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam cùng với nguyên Bộ trưởng Bộ Thương mại Trương Đình Tuyển; PGS.TS Phạm Kim Chung, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương và nhiều nhà khoa học.

Phát biểu tại diễn đàn, PGS.TS Kim Chung, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cho hay, hiện tại Việt Nam đang nằm trong bối cảnh hội nhập, phát triển trên 3 trục đó là: Công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước: Chuyển sang nền kinh tế thị trường; Hội nhập với nền kinh tế thế giới.

Hội nhập kinh tế quốc tế đã mang lại động lực và điều kiện cho Việt Nam phát triển nhanh và bền vững, góp phần đưa nước ta trở thành một nước công nghiệp hóa theo hướng hiện đại vào năm 2020, nâng cao đời sống, tinh thần của người dân, khẳng định vị trí của Việt Nam trong khu vực và thế giới. Đến nay, bốn nghị quyết chuyên sâu về Hội nhập kinh tế quốc tế đã được ban hành; trong đó, Nghị quyết số 22/NQ – TW của Bộ Chính trị ngày 10/4/2013 mở rộng định hướng hội nhập sang nhiều lĩnh vực, song vẫn nhấn mạnh “Hội nhập kinh tế quốc tế là trọng tâm của quá trình hội nhập quốc tế”.

Theo TS Kim Chung, với phạm vi và độ sâu của các cam kết trong các Hiệp định thương mại tự do thế giới tiếp tục gia tăng so với cao kết trong WTO và các thỏa ước Hội nhập kinh tế quốc tế truyền thống khác nhưng những thách thức từ Hội nhập kinh tế quốc tế sẽ đan xen với các cơ hội và ở cách phức tạp hưởng ảnh hưởng đáng kể đến quá trình ổn định và phát triển kinh tế, xã hội ở Việt Nam như: Cơ hội mở rộng thị trường, gia tăng xuất khẩu; Cơ hội tiếp cận nguồn vốn đầu tư; Cơ hội tiếp cận công nghệ, kỹ năng quản lý nước ngoài; Cơ hội thúc đẩy cải cách thể chế trong nước theo định hướng thị trường; Giúp thay đổi tư duy và nâng cao chất lượng hoạch định chính sách của Việt Nam.

Tuy nhiên, bên cạnh những cơ hội sẽ có những thách thức khi Việt Nam Hội nhập kinh tế quốc tế như: Thách thức cải thiện khả năng cạnh tranh; thách thức về duy trì sự đồng thuận xã hội; thách thức về mục tiêu chính sách; thách thức về khả năng tận dung cơ hội: Thách thức pháp lý và thách thức điều hành ngân sách.

TS Kim Chung nhấn mạnh: "Đẩy mạnh hội nhập kinh tế quốc tế sâu rộng và có hiệu quả, việc tham gia và kết thúc đàm phán một số FTA thế hệ mới (TPP, EVFTA, RCEP,..) là bước tiếp theo trong quá trình hội nhập của Việt Nam. Quá trình hội nhập kinh tế quốc tế góp phần mang lại lợi ích đáng kể cho nền kinh tế, cộng đồng doanh nghiệp và người dân. Tuy vậy, với phạm vi và độ sâu các cam kết trong các FTA thế hệ mới tiếp tục gia tăng so với các cam kết trong WTO và các thỏa ước hội nhập kinh tế quốc tế truyền thống khác. Theo đó, cơ hội và thách thức từ hội nhập kinh tế quốc tế sẽ đan xen nhau một cách phức tạp hơn, ảnh hưởng đến quá trình ổn định và phát triển kinh tế - xã hội ở Việt Nam".

Bên cạnh đó, GS. TS khoa học Lê Du Phong, nguyên Hiệu trưởng Trường Đại học kinh tế Quốc dân bày tỏ, nếu tham gia Hiệp định sẽ tạo ra cho chúng ta nhiều cơ hội thâm nhập các thị trường lớn trên thế giới. Tuy nhiên, trình độ nền kinh tế nước ta vẫn đang thấp kém, trình độ các doanh nghiệp đang cạnh tranh đây là vấn đề rất lo lắng. Đặc biệt, trình độ công nghệ các doanh nghiệp chúng ta còn hạn chế. Chất lượng nguồn nhân lực và lo lắng về thể chế kinh tế (luật, chính sách, bộ máy)… là những thách thức lớn.

"Việt Nam tận dụng được cơ hội và vượt qua được các thách thức thì sẽ gặt hái được nhiều thành công khi tham gia các Hiệp định thương mại thế hệ mới. Còn ngược lại sẽ rơi vào tình trạng tụt hậu không sao có thể cứu vãn được", ông Phong nói.