Cuộc “bắt tay” giữa Bầu Đức và tỷ phú Trần Bá Dương có bất ngờ

Ngày 23/7, Công ty Cổ phần Nông nghiệp Quốc tế Hoàng Anh Gia Lai (HAGL Agrico, mã CK: HNG) đã thông báo đến cổ đông về việc dừng thực hiện thủ tục phát hành 741.446.105 cổ phiếu cho Công ty Cổ phần Nông nghiệp Trường Hải (Thagrico).

Trước đó, Đại hội cổ đông thường niên của HAGL Agrico tổ chức ngày 4/6 đã thông qua việc Thagrico sẽ đầu tư sở hữu 550 triệu cổ phiếu phát hành hoán đổi khoản nợ 5.500 tỷ đồng và 191 triệu cổ phiếu phát hành riêng lẻ. Nguồn tiền thu được để thanh toán các khoản phải trả ngắn hạn, dài hạn.

Tuy nhiên, ngày 2/7, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã có công văn gửi HAGL Agrico về việc dừng xem xét hồ sơ đăng ký chào bán và phát hành cổ phiếu riêng lẻ do đã quá thời hạn bổ sung hồ sơ theo quy định. Đến ngày 12/7, công ty tiếp tục nhận được công văn của Thagrico về quyết định dừng đầu tư sở hữu cổ phiếu HNG.

Ông Đoàn Nguyên Đức (trái ảnh) và ông Trần Bá Dương. (Ảnh: HAGL Agrico)

Có 3 lý do mà doanh nghiệp tỷ phú Trần Bá Dương quyết định dừng đầu tư vào HAGL Agrico.

Thứ nhất, nhằm hỗ trợ HAGL Agrico trả nợ vay ngân hàng BIDV và các ngân hàng khác, Thagrico đã nhận chuyển nhượng 3 công ty con của HAGL Agrico (bao gồm Cao su Đông Dương, Đông Pênh và Cao su Trung Nguyên) vào năm 2019, với tổng diện tích 22,462 ha tại Campuchia và Gia Lai với tổng số tiền 7.623 tỷ đồng. Mặc dù đã hoàn tất việc thanh toán, nhưng đến nay đã quá 2 năm, phía Thagrico vẫn chưa nhận được giấy tờ đất của các công ty trên, do các giấy tờ này đang bị giữ lại ở ngân hàng.

Đến cuối năm 2020 và đầu năm 2021, Thagrico tiếp tục nhận chuyển nhượng 4 công ty bao gồm An Đông Mia, Cao su Hoàng Anh Quang Minh, Hoàng Anh Đắk Lắk và Bò sữa Tây Nguyên với tổng diện tích 20.744 ha. Tuy nhiên, giấy tờ đất các đơn vị này đang thế chấp để đảm bảo cho các khoản nợ của Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai (mã CK: HAG) tại BIDV.

Trong khi đó, Thagrico đã đầu tư xây dựng hạ tầng, trồng mới cây ăn trái trên diện tích của các công ty đã nhận chuyển nhượng trên, nhưng hiện tại vẫn chưa có giấy tờ đất. Do đó, công ty không huy động được nguồn vốn để tiếp tục đầu tư cho các dự án này.

Thứ hai, trong điều kiện khó khăn của HAGL Agrico và phương án phát hành cổ phiếu chưa được thực hiện, Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai đã liên tục bán cổ phiếu HAGL Agrico với số lượng lớn. Hiện tại, tỷ lệ sở hữu của nhóm cổ đông Hoàng Anh Gia Lai tại HAGL Agrico chỉ còn 16,3% và dự kiến giảm xuống tiếp 11,4%.

Trong khi đó, theo phương án phát hành đã được thông qua, sau khi Thagrico đầu tư 741 triệu cổ phiếu, nhóm Hoàng Anh Gia Lai phải duy trì tỷ lệ sở hữu 25,2% tại HAGL Agrico. Điều này đã làm giá cổ phiếu HNG tụt xuống dưới mệnh giá.

Thứ ba, những diễn biến ngày càng phức tạp của dịch Covid-19 đang gây ra rất nhiều khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh của Thagrico; ảnh hưởng trực tiếp đến chuỗi cung ứng vật tư nông nghiệp cho các nông trường tại Lào và Campuchia và hoạt động xuất khẩu trái cây. Khó khăn này buộc Thagrico phải điều chỉnh lại kế hoạch đầu tư và sản xuất kinh doanh trong điều kiện mới.

Được biết, HAGL Agrico ban đầu là công ty nông nghiệp bị chi phối bởi Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai của ông Đoàn Nguyên Đức (Bầu Đức). Tuy nhiên, công ty liên tục gặp khó khăn trong kinh doanh, thua lỗ và đối mặt với nhiều khoản nợ lớn.

Sau đó, các doanh nghiệp thuộc Thaco của tỷ phú Trần Bá Dương liên tục đầu tư, nâng sở hữu tại HAGL Agrico. Hồi đầu năm nay, sau cuộc Đại hội đồng cổ đông, ông Trần Bá Dương đã được bầu làm Chủ tịch Hội đồng quản trị HAGL Agrico thay ông Đoàn Nguyên Đức, người xuống giữ chức Phó Chủ tịch công ty.