Để tiêu thụ sản phẩm không còn là nỗi lo của hợp tác xã

Theo số liệu của Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Hà Nội, hiện tỷ lệ nông sản tiêu thụ qua chuỗi giá trị trên địa bàn TP còn khá thấp, chỉ chiếm hơn 10%. Đáng nói, một phần lớn nông dân còn mơ hồ hoặc hiểu chưa đúng về chuỗi giá trị dẫn đến liên kết với các tác nhân khác còn lỏng lẻo, thiếu bền vững...

Trăn trở với “đầu ra”

Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Mê Linh Nguyễn Thị Chinh cho biết: Toàn huyện Mê Linh hiện có gần 8.100ha đất sản xuất nông nghiệp, trong đó có 4.300ha lúa, còn lại là rau màu, hoa, cây ăn quả. Sản phẩm nông nghiệp của Mê Linh rất đa dạng về chủng loại; thế mạnh là 700ha rau (rau su hào trái vụ, rau gia vị, rau ăn lá, củ cải...); 800ha hoa, 300ha chuối.

Tuy nhiên, thị trường tiêu thụ của các sản phẩm nông nghiệp còn bấp bênh, phụ thuộc thương lái thu mua gom tại các chợ xung quanh địa bàn.

Đoàn công tác của Bộ NN&PTNT kiểm tra tình hình sản xuất rau vụ đông tại huyện Mê Linh

Đơn cử như Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Đông Cao (huyện Mê Linh). Vùng canh tác rau, củ, quả rộng hơn 200ha của hợp tác xã là một trong những vựa rau màu lớn nhất của Hà Nội.

Để phục vụ thành viên và nông dân, Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Đông Cao cũng như các hợp tác xã khác trên địa bàn Hà Nội thực hiện xây dựng đơn giá dịch vụ đủ chi công quản lý và chi phí khác. Nhờ đó, giá dịch vụ thấp hơn so với thị trường, mang lại lợi ích và hỗ trợ thành viên nhiều nhất.

Hoạt động của các hợp tác xã thời gian qua, theo đánh giá của Chi cục Phát triển nông thôn Hà Nội, còn tạo điều kiện gắn kết người dân với đồng ruộng, hạn chế việc bỏ ruộng, đảm bảo diện tích gieo trồng và nguồn cung nông sản, thực phẩm cho người tiêu dùng Thủ đô.

Ông Đàm Văn Đua - Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Đông Cao cho biết, đến nay, đơn vị đã có 18 sản phẩm được Hội đồng đánh giá, phân hạng sản phẩm OCOP của TP Hà Nội cấp sao. Trong đó, củ cải trắng được cấp chứng nhận 4 sao OCOP, còn lại là các sản phẩm 3 sao.

Dù chủng loại rau, củ, quả tương đối đa dạng, tuy nhiên, giá trị kinh tế từ sản phẩm OCOP của hợp tác xã chưa tương xứng. Nguyên nhân là rau, củ, quả của hợp tác xã chủ yếu xuất bán thô, chưa có sản phẩm qua chế biến sâu; một số chuỗi liên kết chưa thực sự ổn định, bền vững…

“Hiện đơn vị đang tổ chức gần 10 khâu dịch vụ phục vụ các thành viên. Trong đó có bảo vệ hoa màu, dự thính dự báo sâu bệnh, công tác khuyến nông, liên kết tiêu thụ sản phẩm cho thành viên…

Với lượng rau, củ, quả khoảng 40.000 tấn mỗi năm, hợp tác xã mong muốn được kết nối với các tổ chức, doanh nghiệp đưa sản phẩm vào hệ thống bán lẻ, chuỗi siêu thị tại Hà Nội và các tỉnh, thành lân cận nhằm hạn chế tối đa câu chuyện "được mùa mất giá", hoặc bị tư thương ép giá”, ông Đàm Văn Đua bày tỏ.

Cũng nằm trên địa bàn huyện Mê Linh, hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp Việt Doanh đang canh tác hơn 54ha diện tích cây ăn quả (ổi, bưởi, thanh long...) đều được sản xuất theo quy trình VietGAP.

Các sản phẩm quả của HTX đã có nhãn hiệu, truy xuất nguồn gốc xuất xứ nên vấn đề đầu ra không còn là nỗi lo. Đặc biệt, trái ổi của HTX đã có giá trị kinh tế rất cao, mỗi ngày cung cấp ra thị trường trung bình hơn 1 tấn ổi, thu về 20 triệu đồng.

Tuy nhiên, ông Đào Việt Dũng - Giám đốc Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp Việt Doanh bày tỏ: “Về lâu dài, để duy trì và nâng cao hơn nữa hiệu quả sản xuất, hợp tác xã mong muốn được liên kết cùng đơn vị, doanh nghiệp mở rộng quy mô sản xuất cũng như sản lượng tiêu thụ”.

Thu hoạch rau tại thôn Đông Cao, xã Tráng Việt (huyện Mê Linh)

Tăng cường sức mạnh chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ

Theo thống kê của Sở NN&PTNT Hà Nội, toàn thành phố đã hình thành 166 hợp tác xã sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGap, hữu cơ, HACCP; 68 hợp tác xã nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, 132 hợp tác xã nông nghiệp có các sản phẩm được chứng nhận đạt tiêu chuẩn OCOP (Chương trình mỗi xã một sản phẩm); gần 40% số hợp tác xã đã có liên kết sản xuất, tiêu thụ, trong đó có 84 hợp tác xã nông nghiệp có liên kết theo chuỗi giá trị, 10 hợp tác xã phát triển kinh tế tuần hoàn và ứng dụng chuyển đổi số...

Để thúc đẩy chuỗi liên kết sản xuất - tiêu thụ nông sản, chia sẻ tại Diễn đàn khuyến nông @ liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp, Giám đốc Công ty CP thực phẩm an toàn Tâm Thành Nguyễn Thị Vân Anh cho rằng: Nông sản để vào được siêu thị, cửa hàng thực phẩm sạch hay tiếp cận khách hàng yêu cầu cao đòi hỏi gắt gao tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm.

Ngoài giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất an toàn, doanh nghiệp còn kiểm tra, đánh giá thực tế cơ sở sản xuất về sản lượng, vùng trồng tiếp đến mới quyết định ký hợp đồng với nhà sản xuất. Do đó, nông dân, hợp tác xã cần đặc biệt lưu ý vấn đề sản xuất an toàn để sản phẩm đạt chất lượng đồng đều.

Cũng chia sẻ tại diễn đàn này Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Công nghệ sinh học Hòa Bình Nguyễn Ngọc Hưng nhấn mạnh: Doanh nghiệp rất muốn bắt tay với nông dân Mê Linh để sản xuất - tiêu thụ lúa theo cánh đồng mẫu lớn, song diện tích phải đảm bảo gọn vùng thiểu 20ha trở lên, canh tác cùng một giống lúa. Vì vậy, nông dân cần liên kết chặt chẽ hơn bằng việc thành lập hợp tác xã, tổ, nhóm sản xuất. Bà con chỉ cần làm tốt khâu canh tác, thu hoạch cho ra hạt thóc tươi đảm bảo chất lượng, việc còn lại là do doanh nghiệp đảm nhận.

Nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế tập thể, hợp tác xã nông nghiệp, Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Nguyễn Xuân Đại cho biết, từ năm 2022 đến nay, Sở tập trung triển khai và phối hợp các đơn vị liên quan hỗ trợ, tuyên truyền 50 mô hình hợp tác xã nông nghiệp hoạt động hiệu quả; hỗ trợ thành lập mới và củng cố gần 200 hợp tác xã nông nghiệp; hỗ trợ 130 hợp tác xã nông nghiệp trong hoạt động đánh giá, xác nhận về hoạt động sản xuất, chất lượng sản phẩm đạt các yêu cầu theo Chương trình OCOP, tham gia các chương trình hội chợ, triển lãm, hội nghị kết nối cung cầu.