Đổi mới tổ chức, hoạt động của Mặt trận các cấp ở địa phương trong giai đoạn hiện nay

Tiến sĩ Tạ Văn Sỹ, Giám đốc Trung tâm Trung tâm bồi dưỡng cán bộ và nghiên cứu khoa học (BDCB&NCKH) MTTQ Việt Nam; Nguyễn Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội chủ trì buổi tọa đàm.

Quang cảnh buổi tọa đàm

Gợi ý nội dung buổi tọa đàm, Giám đốc Trung tâm BDCB&NCKH MTTQ Việt Nam Tạ Văn Sỹ cho rằng: Việc đổi mới tổ chức bộ máy và cán bộ, về tên gọi có 2 phương án: Thứ nhất, bỏ chữ “Tổ quốc" ở Mặt trận địa phương và phương án 2: Có chữ "Tổ quốc" ở Mặt trận địa phương.

Về thành viên mặt trận, đề xuất đối mới “Mặt trận Tổ quốc Việt Nam là tổ chức liên minh chính trị, liên hiệp tự nguyện của tổ chức chính trị, các tổ chức chính trị - xã hội, tổ chức xã hội”. Như vậy, Mặt trận chỉ có thành viên tổ chức, không có thành viên cá nhân, không có đoàn viên, hội viên.

Đáng chú ý, trong đổi mới về nội dung, phương thức hoạt động, đề xuất đổi mới phương thức hoạt động của Mặt trận trên 2 khía cạnh: Thứ nhất, đổi mới chức năng, nhiệm vụ, trong thời gian tới, “Đoàn kết và dân chủ” là hai chủ đề lớn bao trùm toàn bộ công tác hệ thống mặt trận. Ủy ban MTTQ các cấp tập trung vào chức năng chính trị, giảm dần chức năng xã hội. Các chức năng xã hội giao cho các tổ chức thành viên chủ trì thực hiện.

Thứ hai, đổi mới nội dung, phương thức hoạt động và cơ chế quản lý tài chính: Phương án 1: Mặt trận hoạt động như hiện nay nhưng kinh phí cấp và quản lý theo ngành dọc của Hệ thống mặt trận, do Quốc hội quyết định trực tiếp. Phương án 2: Mặt trận hoạt động theo hình thức khoán công việc kèm theo kinh phí, thông qua việc lập kế hoạch, chương trình, đề án; Không thực hiện cấp kinh phí theo biên chế.

Kinh phí hoạt động của Mặt trận có được từ các nguồn: Do ngân sách cấp theo đặt hàng; Do các tổ chức, cá nhân tài trợ; Do kinh doanh (nếu có).

Theo đồng chí Tạ Văn Sỹ, với phương thức hoạt động này, Mặt trận lấy sản phẩm làm thước đo hiệu quả hoạt động, tránh trùng lặp, chồng chéo; Tránh được bệnh “hành chính hóa”, “công chức hóa” như hiện nay. Đồng thời, làm cho Mặt trận tự vươn lên để ngang tầm với vị trí và vai trò của mình trong hệ thống chính trị hiện nay.

Đại biểu phát biểu tại buổi tọa đàm

Phát biểu tại buổi tọa đàm, ông Phạm Ngọc Thảo, Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn dân chủ pháp luật của Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội cho rằng cần nghiên cứu kỹ tên gọi, ví dụ Ủy ban MTTQ các tỉnh, thành phố không cần có chữ “Việt Nam” mà trực tiếp gọi là Ủy ban MTTQ TP tỉnh, thành phố đó. Thứ hai, không nên bỏ thành viên cá nhân trong tổ chức mặt trận nhưng vấn đề phải phát huy được vai trò của cá nhân.

Theo PGS.TS Bùi Thị An, Chủ tịch Hội nữ tri thức TP Hà Nội, các vùng miền khác nhau thì phương thức hoạt động phải linh hoạt cho phù hợp với đặc điểm địa lý, dân cư. Việc thay đổi phương thức phải trên cơ sở gần dân, gắn với dân, lắng nghe tâm tư nguyện vọng của dân, lan tỏa những quan điểm đúng để người dân đồng thuận theo các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước; Tăng cường tổ chức kiểm tra đột xuất để kịp thời phát hiện thực trạng tại cơ sở; Giám sát phải thường xuyên, định kỳ, sau giám sát phải có báo cáo kết quả xử lý.

Đại diện Ủy ban MTTQ Việt Nam quận Ba Đình kiến nghị cần giảm tải lượng văn bản, giấy tờ; Tăng cường triển khai nhiệm vụ qua hệ thống công nghệ thông tin; Thống nhất về số lượng biên chế giữa các cấp và có chế độ chính sách thỏa đáng đối với cán bộ Mặt trận vì phụ cấp kiêm nhiệm các chức danh hiện nay rất thấp.

Trên cơ sở các ý kiến tại buổi tọa đàm, Phó Chủ tịch Thường trực Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội Nguyễn Anh Tuấn đề nghị các đại biểu tiếp tục đóng góp ý kiến để MTTQ TP tổng hợp gửi lại trung tâm; Thông qua trao đổi tọa đàm, trên cơ sở các ý kiến phản ảnh của các đại biểu, các ban cần tổng hợp, nắm bắt các khó khăn, tồn tại của mặt trận cơ sở để có những thay đổi, điều chỉnh cho hiệu quả, thiết thực.

Kết luận buổi tọa đàm, Tiến sĩ Tạ Văn Sỹ đánh giá cáo các ý kiến phát biểu tại buổi tọa đàm và khẳng định, trung tâm sẽ tiếp thu để nghiên cứu, báo cáo Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam nhằm có những điều chỉnh phù hợp trong thời gian tới.