“Năng lực cán bộ làm dự án vẫn hạn chế"

Chuẩn bị dự án chưa tốt

Tham gia đóng góp ý kiến, đại biểu Quốc hội Nguyễn Anh Trí (Đoàn ĐBQH TP Hà Nội) đánh giá, qua báo cáo cho thấy, Việt Nam tiếp tục được cộng đồng doanh nghiệp FDI đánh giá là điểm đến hấp dẫn đầu tư. Báo cáo có định hướng là tập trung thu hút đầu tư các dự án lớn, có chọn lọc, hướng tới dự án công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, có giá trị gia tăng.

Toàn cảnh phiên họp

Tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Anh Trí cũng đề nghị Chính phủ chủ động điều tiết, tạo điều kiện để các nhà đầu tư phát triển các dự án FDI về các tỉnh còn khó khăn, để thúc đẩy phát triển kinh tế ở những nơi còn khó khăn, đào tạo nguồn nhân lực, đặc biệt là về an sinh xã hội, giúp người nghèo, đồng bào các dân tộc tránh phải rời xa quê hương đi làm ăn.

Về vấn đề giải ngân vốn đầu tư công vẫn chậm, đại biểu Nguyễn Anh Trí chỉ ra một trong những nguyên nhân đó là: Chuẩn bị dự án chưa tốt nên hay phải điều chỉnh, dẫn đến tốn rất nhiều thời gian.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thanh Long phát biểu giải trình các vấn đề ĐBQH nêu tại phiên thảo luận

Một nguyên nhân khác được đại biểu Nguyễn Anh Trí khẳng định, đó là: Năng lực cán bộ làm dự án vẫn còn hạn chế.

“Một ý nữa là tâm lý né tránh, sợ trách nhiệm, sợ sai trong một số trường hợp và trong một bộ phận cán bộ, công chức chưa được khắc phục hiệu quả. Nói thật, trong trường hợp ấy, cần mạnh dạn thay người làm dự án. Tôi xin nói rằng, ai cũng biết làm dự án là rất khó” – đại biểu này nhấn mạnh.

Đại biểu Nguyễn Anh Trí (Đoàn ĐBQH TP Hà Nội)

Đại biểu nêu kiến nghị cần rà soát lại các dự án cấp huyện, bởi hiện nay, nhiều dự án đã chuyển về cho xã để làm. “Nhưng nếu cán bộ xã chưa có kinh nghiệm thì cần tổ chức các lớp tập huấn cho cán bộ xã làm dự án, vì phần này không hề nhỏ. Tôi biết rằng, sau khi chuyển sang mô hình chính quyền địa phương hai cấp, có nơi bị vướng, hoặc do quá bận rộn nên chưa quan tâm lắm” – ông nói.

Các đại biểu tham dự phiên họp

Phát biểu thảo luận, Phó Chủ tịch HĐND TP, Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội Phạm Thị Thanh Mai cho biết, đối với nội dung chi ngân sách Nhà nước, trong giai đoạn 2026 - 2030 dự kiến tỷ trọng chi đầu tư ngân sách Nhà nước chiếm khoảng 40% tổng chi ngân sách, trong đó chi đầu tư ngân sách Trung ương bảo đảm vai trò chủ đạo. Tỷ trọng trên là phù hợp với định hướng phát triển trong thời gian tới và để đạt mục tiêu tăng trưởng hai con số.

Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai cho rằng, cơ cấu chi đầu tư phát triển và chi thường xuyên đối với một số địa phương - đặc biệt là những địa phương khó có khả năng tự cân đối hoặc có điều tiết ngân sách về Trung ương, dù chúng ta vừa mới thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh để tạo không gian phát triển mới, cũng như tiến tới đánh giá, làm mới quy hoạch, thì trong một thời gian ngắn cũng không thể tự đảm bảo cân đối ngân sách.

Phó trưởng Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội đề nghị, toàn quốc nên cân đối riêng cho từng địa phương trong phân bổ kinh phí giai đoạn 2026 - 2030 để đảm bảo với một số tỉnh. Nhiệm vụ chi phải đảm bảo an sinh xã hội, giữ biên cương của Tổ quốc, bảo đảm trong nội địa có sự bình yên, phát triển và tăng trưởng kinh tế. Đồng thời, đại biểu cũng đề nghị, việc phân bổ ngân sách Nhà nước, nhất là chi đầu tư, cần tính toán theo kết quả đầu ra.

Ngoài ra, theo nữ đại biểu này, sau khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, thì cấp huyện bàn giao một số nhiệm vụ cho cấp xã. Do đó, cần có chủ trương sau khi sắp xếp, hợp nhất và đánh giá lại toàn diện, nếu có dự án sau khi giám sát đầu tư cho thấy không còn hiệu quả, không phù hợp với quy hoạch và điều kiện địa phương sau sắp xếp, thì mạnh dạn cho dừng, để tránh lãng phí và tiến hành thủ tục thanh quyết toán.

Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai, Phó Chủ tịch HĐND TP, Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội phát biểu

“Đặc biệt, cần coi trọng việc chống nợ đọng xây dựng cơ bản sau khi cấp huyện đã triển khai các công việc bàn giao về cấp tỉnh hoặc cấp xã để tiếp tục thực hiện” – đại biểu Phạm Thị Thanh Mai nhấn mạnh.

Tiếp tục tháo gỡ các vướng mắc về đầu tư công

Phát biểu giải trình, tiếp thu ý kiến của các đại biểu Quốc hội, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long cho biết, thời gian tới, Chính phủ tập trung chỉ đạo các bộ ngành, địa phương khẩn trương khắc phục những hạn chế, bất cập mà các đại biểu Quốc hội đa nêu tại phiên thảo luận; Quyết tâm phấn đấu hoàn thành tỉ lệ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025, đạt mục tiêu 100% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao (cao hơn bình quân các năm trước khoảng 5% đến 6%); Tiếp tục rà soát, hoàn thiện các quy định của pháp luật, đẩy mạnh hoạt động của các tổ công tác, đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng thi công, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc; Nâng cao chất lượng công tác chuẩn bị và triển khai đầu tư xây dựng, thực hiện nghiêm các quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đầu tư công và xử lý nghiêm các trường hợp làm ảnh hưởng đến giải ngân vốn đầu tư công.

Phó Thủ tướng cho biết thêm, Chính phủ đã trình Quốc hội tập trung sửa đổi các quy định của pháp luật liên quan để tháo gỡ các vướng mắc về đầu tư công, trong đó có quy định về tách giải phóng mặt bằng thành dự án độc lập; Đẩy mạnh chuyển đổi phương thức quản lý đầu tư công từ tiền kiểm sang hậu kiểm với ba nhóm chính: Phân cấp thẩm quyền giao điều chỉnh kế hoạch đầu tư công; Phân cấp thẩm quyền quyết định chủ trương đầu tư, quyết định đầu tư và phân cấp thẩm quyền kéo dài thời gian giải ngân, gia hạn thời gian bố trí vốn.

Thái Sơn