Gia tăng cơ hội và quyền lợi cho người tham gia

Đóng BHXH đủ 15 năm trở lên được hưởng lương hưu

Theo quy định của Luật BHXH năm 2024 (có hiệu lực từ 1/7/2025), việc hưởng lương hưu hằng tháng và tiền trợ cấp hưu trí của người tham gia đóng BHXH sẽ có sự điều chỉnh. Cụ thể, số năm đóng BHXH hưởng lương hưu của người tham gia có sự khác biệt trong 2 giai đoạn trước và sau ngày 1/7.

Trong đó: Giai đoạn trước ngày 1/7/2025 (từ ngày 1/1/2025 đến 30/6/2025): Đối với người tham gia BHXH bắt buộc: Căn cứ theo Điều 54 Luật BHXH 2014 sửa đổi tại Điểm a Khoản 1 Điều 219 Bộ luật Lao động 2019, về điều kiện hưởng lương hưu đối với người tham gia BHXH bắt buộc áp dụng đến hết ngày 30/6/2025 là phải đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định và khi nghỉ việc đã đóng BHXH từ đủ 20 năm trở lên kể cả nam và nữ.

Theo đó, trước ngày 1/7/2025, điều kiện về tuổi nghỉ hưu được quy định tại Điều 4 Nghị định 135/2020/NĐ-CP: Kể từ ngày 1/1/2021, tuổi nghỉ hưu của người lao động trong điều kiện bình thường là đủ 60 tuổi 3 tháng đối với lao động nam và đủ 55 tuổi 4 tháng đối với lao động nữ.

Sau đó, cứ mỗi năm, tuổi nghỉ hưu lại tăng thêm 3 tháng đối với lao động nam, cho đến khi đủ 62 tuổi vào năm 2028 và tăng thêm 4 tháng đối với lao động nữ, cho đến khi đủ 60 tuổi vào năm 2035.

Theo quy định trên, tuổi nghỉ hưu năm 2025 trong điều kiện lao động bình thường của lao động nam là 61 tuổi 3 tháng và lao động nữ là 56 tuổi 8 tháng.

Việc điều chỉnh Luật BHXH năm 2024 sẽ góp phần gia tăng cơ hội và quyền lợi cho người tham gia.

Về điều kiện thời gian đóng BHXH, người lao động khi nghỉ việc phải có thời gian tham gia BHXH tối thiểu là 20 năm mới đủ điều kiện để hưởng lương hưu.

Khi đó, lao động nam nghỉ hưu với 20 năm đóng BHXH sẽ được hưởng mức lương hưu bằng 45% bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH, lao động nữ nghỉ hưu với 20 năm đóng BHXH sẽ được hưởng mức lương hưu bằng 55% bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH.

Trường hợp lao động nữ là cán bộ, công chức cấp xã hoặc là người hoạt động không chuyên trách ở xã, phường, thị trấn hưởng lương hưu thì cần đáp ứng đủ tuổi về hưu và có từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm đóng BHXH. Như vậy, trước ngày 1/7/2025 trong điều kiện làm việc bình thường, người tham gia đóng BHXH từ đủ 20 năm thì được hưởng lương hưu.

Giai đoạn sau ngày 1/7/2025 (từ 1/7/2025 đến 31/12/2025): Theo Luật BHXH năm 2024, điều kiện về tuổi nghỉ hưu vẫn không thay đổi. Cụ thể, theo hướng dẫn tại Điều 4 Nghị định 135/2020/NĐ-CP, tuổi nghỉ hưu trong điều kiện lao động bình thường của lao động nam là 61 tuổi 3 tháng và lao động nữ là 56 tuổi 8 tháng.

Tuy nhiên, về điều kiện thời gian đóng BHXH có sự thay đổi. Từ ngày 1/7/2025, theo quy định mới tại Luật BHXH năm 2024, người lao động đóng BHXH từ đủ 15 năm trở nên sẽ được hưởng lương hưu khi đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định.

Mức lương hưu hằng tháng với người tham gia BHXH bắt buộc

Cùng với sự thay đổi về điều kiện hưởng lương hưu, mức hưởng lương hưu hằng tháng và một lần cho đối tượng tham gia BHXH bắt buộc cũng có sự thay đổi, được quy định tại Điều 99 và Điều 100 Luật BHXH năm 2024.

Cụ thể, theo quy định tại Điều 99 Luật BHXH 2024, mức hưởng lương hưu hằng tháng đối với người tham gia BHXH bắt buộc như sau:Lao động nữ: Mức lương hưu tương đương 45% mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng BHXH (quy định tại Điều 104 của Luật này) đối với 15 năm đóng BHXH. Sau đó, mỗi năm đóng thêm được tính 2%, với mức hưởng tối đa là 75%.

Lao động nam: Mức hưởng 45% mức bình quân thu nhập, áp dụng cho 20 năm đóng BHXH. Mỗi năm đóng bổ sung được tính thêm 2%, với giới hạn tối đa là 75%.Trường hợp lao động nam có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm đến dưới 20 năm, mức lương hưu hằng tháng được tính là 40% mức bình quân thu nhập, tương ứng 15 năm đóng BHXH. Mỗi năm đóng thêm được tính 1%.

Đối với người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu nhưng có thời gian đóng BHXH theo điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên, nếu tổng thời gian đóng BHXH tại Việt Nam dưới 15 năm, thì mỗi năm đóng được tính 2,25% mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng BHXH theo Điều 104 của Luật này.

Mức trợ cấp một lần khi nghỉ hưu

Luật BHXH 2024 cũng quy định: Lao động nam có thời gian đóng BHXH vượt quá 35 năm, lao động nữ có thời gian đóng BHXH vượt quá 30 năm thì khi nghỉ hưu, ngoài lương hưu, còn được nhận trợ cấp một lần, với mức hưởng được quy định tại Điều 100 Luật BHXH 2024 như sau:

Mức trợ cấp một lần cho mỗi năm đóng vượt quá số năm quy định tại khoản 1 Điều này được tính bằng 0,5 lần mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng BHXH theo quy định tại Điều 104 của Luật này. Khoản trợ cấp này áp dụng cho số năm đóng vượt quá tuổi nghỉ hưu theo quy định pháp luật.

Trường hợp người lao động đủ điều kiện hưởng lương hưu theo quy định tại Điều 98 của Luật này nhưng vẫn tiếp tục tham gia BHXH, thì mức trợ cấp sẽ là 2 lần mức bình quân thu nhập làm căn cứ đóng BHXH theo Điều 104.

Khoản trợ cấp này tính cho mỗi năm đóng BHXH vượt quá số năm quy định tại trên bắt đầu từ thời điểm đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định pháp luật đến thời điểm chính thức nghỉ hưu.

Như vậy, với việc điều chỉnh Luật BHXH năm 2024 sẽ góp phần gia tăng cơ hội và quyền lợi cho người tham gia.

Ngọc Hà