Hà Nội cần làm gì để xây dựng thành phố thông minh?

Cần những cơ chế đặc thù, vượt trội

Hội nghị TP thông minh Việt Nam - Châu Á 2023 vừa diễn ra thành công tại TP Hà Nội.

Với chủ đề “Khai thác dữ liệu - Xây dựng TP thông minh, phát triển bền vững”, Hội nghị là diễn đàn để chia sẻ các quan điểm, tầm nhìn về phát triển TP thông minh của các diễn giả, lãnh đạo các TP trong khu vực và các tỉnh, TP trong nước.

Đồng thời, là dịp tôn vinh, khích lệ các tỉnh, TP, các khu bất động sản, bất động sản công nghiệp, các doanh nghiệp công nghệ với những giải pháp giúp các TP, đô thị thông minh hơn, mang lại tiện ích cho người dân.

Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh và các đại biểu tham quan triển lãm bên lề Hội nghị thành phố thông minh Việt Nam -Châu A 2023

Phát biểu tại đây, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết: Mô hình TP thông minh bền vững mà Thủ đô hướng tới sẽ mang lại môi trường sống thực sự chất lượng, tiện ích, an toàn, thân thiện cho mọi người dân; xây dựng chính quyền phục vụ vì sự phát triển của tổ chức, doanh nghiệp; với nền kinh tế năng động, trong đó kinh tế số chiếm tỷ trọng ngày càng lớn; lực lượng lao động có khát vọng vươn lên, không ngừng sáng tạo và cống hiến, góp phần tạo nên xã hội thịnh vượng và toàn bộ người dân được sống, học tập, lao động trong môi trường an toàn, hạnh phúc.

Mục tiêu là vậy nhưng theo báo cáo từ Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội, TP Hà Nội đang cần giải quyết rất nhiều bài toán liên quan đến dữ liệu số. Cụ thể, dữ liệu thì vừa thiếu, vừa thừa; khai thác dữ liệu khó khăn, chưa có chuẩn kết nối, độ chính xác chưa cao, mô hình thông tin, chiến lược dữ liệu cũng cần được chú trọng đầu tư bài bản hơn. Đây chính là nhiệm vụ cấp thiết trong thời gian tới, trước khi triển khai các giải pháp về phân tích, hỗ trợ quản lý điều hành và xa hơn là khai thác dữ liệu để tạo ra những giá trị kinh tế xã hội mới...

Vậy để hiện thực hóa mục tiêu, Hà Nội cần làm gì? Ông Trương Gia Bình, Chủ tịch Hội đồng sáng lập VINASA cho rằng Hà Nội cần có cơ chế đặc thù, vượt trội để thu hút tài năng Việt Nam cũng như thế giới và cộng đồng Việt kiều để cùng nhau gánh vác sứ mệnh vẻ vang đó.

Hà Nội không chỉ xây dựng TP thông minh cho chính mình, mà còn phải đi đầu cả về phần cứng, phần mềm, nhân lực, đi đầu trong chuyển đổi xanh; tạo ra cơ hội để tất cả công ty công nghệ thông tin việt nam và thế giới có nhiều cơ hội phát triển, lấy thành quả ở Hà Nội để mở ra các cơ hội khác.

Nêu rõ những vấn đề cốt lõi để xây dựng đô thị thông minh và không có hình mẫu nào có thể áp dụng hoàn toàn giống nhau. Mỗi địa phương, mỗi đô thị có quy mô, điều kiện kinh tế, văn hóa - xã hội khác nhau; bài toán, vấn đề cần giải quyết khác nhau; lĩnh vực thế mạnh cần ưu tiên thúc đẩy cũng khác nhau. Vì vậy cần, ông Nguyễn Huy Dũng, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông tham khảo và vận dụng cho phù hợp”.

Hà Nội có nhiều luồn lực xây dựng TP thông minh

Huy động hiệu quả các nguồn lực sẵn có

Theo PGS.TS. Nguyễn Thường Lạng, Giảng viên cao cấp - Viện Thương mại và Kinh tế quốc tế, Trường Đại học Kinh tế quốc dân: TP Hà Nội đã có chủ trương và hành động thực hiện xây dựng TP thông minh như ban hành Nghị quyết và kế hoạch chuyển đổi số từ năm 2022 và giữa năm 2023 để xây dựng Hà Nội thành TP thông minh đến năm 2025, định hướng đến năm 2030 với các nhiệm vụ và chỉ tiêu cụ thể. Đó là bước tiến quan trọng và lạc quan trong việc thực hiện xây dựng TP thông minh theo tiêu chuẩn chung của khu vực và thế giới.

Hà Nội cũng đã có kế hoạch phát triển hệ thống giao thông thông minh được sự hỗ trợ của Ngân hàng Thế giới, đưa vào hoạt động hệ thống cảm biến thông báo nhiệt độ, bụi mịn, du lịch thông minh, chiếu sáng thông minh…

Về thuận lợi, theo PGS.TS. Nguyễn Thường Lạng, có nhiều quốc gia đã đi trước trong xây dựng TP thông minh nên Hà Nội có thể học hỏi, giải mã kinh nghiệm để áp dụng, phát huy các thực tiễn tốt từ các nước, đó là từ chiến lược phát triển, xây dựng hạ tầng công nghệ thông tin, mạng, trí tuệ nhân tạo, có nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ.

Ngoài ra, Hà Nội có giao lưu thông tin và tri thức quốc tế về TP thông minh, cập nhật nhanh chóng tiến bộ công nghệ và có nhiều tập đoàn công nghệ trong và ngoài nước có trụ sở tại Hà Nội…

Tuy nhiên, khó khăn của Hà Nội là việc xác định đúng mô hình TP thông minh hay rộng hơn là hệ sinh thái đô thị thông minh để xây dựng cơ sở dữ liệu lớn và xác định tính chất sở hữu về dữ liệu có phải tài sản thuộc sở hữu toàn dân hay sở hữu tư nhân và cá nhân.

Bên cạnh đó là vấn đề phát triển nền tảng trực tuyến TP thông minh, mô hình phân cấp quản lý phù hợp, việc bảo tồn giá trị văn hóa Thủ đô để chúng tỏa sáng trong đô thị thông minh một cách "thông minh" nhất, tạo dựng giá trị văn hóa đô thị thông minh đậm đà hương vị Thủ đô...

Hà Nội cần đẩy mạnh số hóa và chuyển đổi số để các hoạt động được vận động nhiều nhất trên không gian mạng

Đẩy mạnh số hóa và chuyển đổi số

PGS.TS. Nguyễn Thường Lạng cũng cho rằng, để xây dựng TP thông minh, Hà Nội cần huy động các nguồn lực về: Hoạch định chiến lược, chính sách, cơ chế phát triển TP thông minh; thực hiện tác nghiệp trong đô thị; công nghệ cao đủ để xây dựng nền tảng, quy trình và ứng dụng đô thị thông minh theo những yêu cầu được quy định trong Luật Thủ đô; tài chính để đầu tư nâng cấp thiết bị thông minh, giáo dục nhân lực hiệu quả theo hướng ngày càng hoàn thiện.

“Theo quan điểm cá nhân tôi, Hà Nội luôn có đủ các nguồn lực này, chỉ cần có cơ chế huy động và phát huy hiệu quả. Thành công huy động nguồn lực của Hà Nội sẽ là khung tham chiếu quan trọng cho các địa phương khác”- PGS.TS. Nguyễn Thường Lạng chia sẻ.

Cũng theo GS.TS. Nguyễn Thường Lạng, Hà Nội cần đồng bộ nhiều giải pháp quan trọng. Trong dài hạn, cần xác định mô hình đô thị thông minh tối ưu vừa mang đầy đủ tiêu chuẩn đô thị thông minh, kết hợp bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, truyền thống cao đẹp của Thủ đô.

Mô hình này phải phù hợp với chiến lược cải thiện đáng kể vị thế và phát triển Thủ đô trong tương lai. Đồng thời, coi trọng việc huy động đủ nguồn lực về công nghệ cao, tài chính mạnh, nhân lực trình độ cao với phương thức phù hợp để thực hiện mục tiêu đặt ra.

Trong ngắn hạn, Hà Nội cần đẩy mạnh số hóa và chuyển đổi số để các hoạt động được vận động nhiều nhất trên không gian mạng; xây dựng chính quyền đô thị thông minh, công dân Thủ đô số, doanh nghiệp số, hệ sinh thái số.

Những hoạt động này cần vận hành đồng bộ, có khả năng tích hợp với các nền tảng của các địa phương khác trong cả nước và cả với quốc tế; đồng thời cần xây dựng cơ sở dữ liệu khoa học, đầy đủ, tin cậy và an toán cũng như phương thức khai thác dữ liệu hiệu quả ...