Xây dựng thành phố thông minh lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm

Đó là nhận định của ông Trần Ngọc Linh, chuyên gia Cục Phát triển Đô thị, Bộ Xây dựng tại hội thảo với chủ đề “Xây dựng thành phố thông minh lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm” diễn ra chiều 29/11, trong khuôn khổ hội nghị "Thành phố thông minh Việt Nam - Châu Á 2023".

48 địa phương triển khai phát triển đô thị thông minh

Ông Trần Ngọc Linh cho biết, thời gian qua, Bộ Xây dựng đã phối hợp với các bộ, ngành, địa phương duy trì sự kết nối thường xuyên trong triển khai các chương trình, kế hoạch nghiên cứu về phát triển đô thị thông minh. Đến nay, cả nước đã có có 48 tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương đã hoặc đang triển khai xây dựng đề án phát triển đô thị thông minh.

Các diễn giả tham gia hội thảo

Bên cạnh đó, một số địa phương đã giao cho các đô thị trực thuộc triển khai phát triển đô thị thông minh ở cấp độ thành phố, thị xã, quận để thực hiện thí điểm trước khi triển khai nhân rộng ở quy mô toàn tỉnh.

Tuy vậy, theo đại diện Cục Phát triển đô thị, việc phát triển đô thị thông minh tại Việt Nam đang đối mặt với nhiều khó khăn, tồn tại như: Các địa phương chủ yếu mới đang triển khai ở những bước cơ bản, chủ yếu xoay quanh việc ứng dụng công nghệ và các tiện ích phục vụ cho đô thị thông minh, những nội dung liên quan đến quy hoạch thông minh và quản lý xây dựng phát triển đô thị thông minh còn gặp nhiều khó khăn trong thực hiện, do hạn chế về nguồn lực và dữ liệu cho đô thị thông minh.

Song song đó, cơ chế nguồn lực cho phát triển đô thị thông minh còn thiếu; chưa có hình thức liên kết, kết nối khối doanh nghiệp, kinh tế tư nhân trong phát triển đô thị thông minh nên việc phát huy nguồn lực từ xã hội còn riêng rẽ, chưa đồng bộ, hệ thống hóa.

Ngoài ra, tính kết nối, cơ chế chia sẻ kinh nghiệm giữa các đô thị đang tiến hành xây dựng đô thị thông minh còn chưa cao.

Phó Chánh Văn phòng UBND TP Hà Nội Cù Ngọc Trang chia sẻ tại hội thảo

Tại Hà Nội, Phó Chánh Văn phòng UBND TP Hà Nội Cù Ngọc Trang cho biết, năm nay TP Hà Nội đã triển khai nhiều chương trình, kế hoạch về chuyển đổi số; đặc biệt là sự tiên phong của lãnh đạo UBND TP với tư duy rất quyết đoán và quyết liệt đã giúp quá trình chuyển đổi số có chuyển biến tích cực.

Tuy nhiên, với dư địa phát triển, nhu cầu thiết yếu của người dân thì tiến trình chuyển đổi số của Hà Nội vẫn còn khiêm tốn so với các tỉnh, thành khác. Trong năm qua, tiến trình chuyển đổi số của Hà Nội gặp một số khó khăn thách thức, nguyên nhân có cả chủ quan và khách quan.

Theo Phó Chánh Văn phòng UBND TP Hà Nội, khó khăn ảnh hưởng đến tiến trình chuyển đổi số của TP Hà Nội là nhận thức và sự quyết tâm tại một số cơ sở còn chưa quyết liệt. Ngoài ra, sự tham gia của người dân và doanh nghiệp, nếu được ủng hộ thì tiến trình sẽ được diễn ra nhanh hơn và thực chất hơn. Bên cạnh đó, vấn đề dữ liệu còn chưa tập trung, chưa được chia sẻ kết nối…

Ông Cù Ngọc Trang cho biết, trung bình một năm Hà Nội phát sinh 4 triệu hồ sơ thủ tục hành chính, gấp nhiều lần so với các tỉnh thành khác; xử lý khoảng hơn 1.800 thủ tục hành chính. Hà Nội đang quyết tâm thực hiện mục tiêu cung cấp dịch vụ công trực tuyến để giảm thiểu việc đi lại của người dân và tăng cường minh bạch, phòng ngừa tham nhũng.

"Thách thức lớn nhất là người dân phải tham gia vào dịch vụ công trực tuyến. Muốn vậy, người dân phải có kỹ năng số và cũng mong muốn tham gia vào dịch vụ công. Vừa qua, Hà Nội đã miễn lệ phí một số dịch vụ công cho người dân. Tới đây, Hà Nội sẽ để cán bộ công chức đảng viên gương mẫu trong việc thực hiện dịch vụ công trực tuyến; đồng thời tuyên truyền cho người xung quanh về các tiện ích khi thực hiện dịch vụ công trực tuyến", ông Cù Ngọc Trang nhận định.

Ngoài ra, Hà Nội đang xây dựng vị trí việc làm cho bộ phận cán bộ một cửa, làm sao tạo hình ảnh thân thiện của cán bộ với người dân; xây dựng hệ thống giải quyết thủ tục hành chính phải thông minh, tiện ích cho người dân, tránh rườm rà. Bên cạnh đó, thành phố tái cấu trúc và đơn giản hóa thủ tục hành chính. Việc tái sử dụng các kết quả thủ tục hành chính để làm sao giảm thiểu thủ tục, tạo thuận tiện cho người dân. Hà Nội đang xây dựng kho dữ liệu cá nhân, tổ chức để khi giải quyết thủ tục hành chính người dân có thể lấy kết quả thủ tục đã được số hóa để giải quyết các thủ tục hành chính khác. Đồng thời, thành phố tập trung giải quyết điểm nghẽn trong việc chia sẻ dữ liệu với các bộ, ngành.

Chia sẻ một số công việc sắp tới, ông Cù Ngọc Trang cho biết, thành phố sẽ triển khai nền tảng công dân số, công chức số trên địa bàn; thí điểm tiếp dân trực tuyến...

Bắt đầu từ công tác quy hoạch

Tại hội thảo, ông Trần Thiện Chính - Phó Viện trưởng Viện Khoa học kỹ thuật Bưu điện nhận định, để Hà Nội chuyển đổi số toàn diện khả thi và hiệu quả, người đứng đầu các cấp phải nhận thức đúng và có quyết tâm thực hiện. Ngoài ra, các chế độ chính sách, tiêu chuẩn quy chuẩn để triển khai việc chuyển đổi số. Quan trọng nhất là nền tảng kỹ thuật số để biến ý chí và hành động thành hiện thực.

Ông Trần Thiện Chính - Phó Viện trưởng Viện Khoa học kỹ thuật Bưu điện chia sẻ tại hội thảo

Trên cơ sở phân tích nguyên nhân của những khó khăn trên, ông Trần Ngọc Linh, chuyên gia Cục Phát triển Đô thị, Bộ Xây dựng đề nghị các địa phương thời gian tới tập trung vào một số nhóm nhiệm vụ, trong đó có việc đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức về phát triển đô thị thông minh bền vững; phát triển đô thị thông minh bắt đầu từ công tác quy hoạch.

Đồng thời, các địa phương xây dựng phát triển kết cấu hạ tầng và các công trình kiến trúc đô thị theo đồ án quy hoạch được duyệt một cách thông minh; hướng tới vận hành đô thị thông minh thông qua cung cấp các tiện ích thông minh để đảm bảo chất lượng, hiệu quả, an toàn.

“Phát triển đô thị thông minh không chỉ là trách nhiệm của cơ quan trung ương mà còn cần sự hợp tác, chủ động của các chính quyền đô thị, đối tác và cần phải được cụ thể hóa trên cơ sở các kế hoạch thực hiện, hợp tác cùng thúc đẩy”, đại diện Cục Phát triển đô thị nhấn mạnh.

Trong khuôn khổ hội thảo, một số diễn giả đã chia sẻ về hợp tác chính quyền đô thị và doanh nghiệp trong việc kiến tạo và khai thác dữ liệu số - thúc đẩy đổi mới sáng tạo sản phẩm mới, dịch vụ mới phục vụ người dân, doanh nghiệp; hình thành hệ sinh thái chính quyền số, lấy sự phục vụ người dân và doanh nghiệp làm trung tâm để xây dựng đô thị thông minh; tích hợp và chia sẻ dữ liệu để phát triển thành phố thông minh; hệ thống điều hành khu đô thị thông minh…