Lùm xùm quanh việc bán tàu biển của Ngân hàng TMCP Hàng hải Việt Nam
Tàu VTB ACE của MSB được rất nhiều khách hàng tìm mua khi chào bán |
Khách hàng phải vay lãi cao để thực hiện HĐMB
Cuối tháng 2/2022, qua trang web của Ngân hàng TMCP Hàng hải Việt Nam (MSB), Công ty Phú Thành được biết MSB đang chào bán tài sản là tàu biển VTB ACE theo thông báo số 1067/2022/TB-TGDD12 ngày 23/2/2022 với giá 63 tỷ đồng. Thời hạn thanh toán là 15 ngày kể từ ngày ký hợp đồng mua bán (HĐMB); Thời hạn nhận bàn giao tài sản tối đa trong vòng 7 ngày kể từ ngày ký HĐMB. Hình thức chào bán cạnh tranh, ưu tiên người trả giá mua cao nhất, thời hạn thanh toán tiền mua sớm nhất. Thời hạn nhận hồ sơ đăng ký mua tài sản là 11h ngày 22/3/2022, thời hạn dự kiến mở niêm phong 14h ngày 22/3/2022.
Công ty Phú Thành đã gửi MSB bản chào giá vào ngày 17/3/2022 và chính thức trả giá mua tàu VTB ACE là 100 tỷ đồng, cao hơn 37 tỷ so với giá chào bán của MSB.
Ngày 25/3/2022, Công ty Phú Thành đã nhận được email đính kèm Công văn số 1937/2022/CV/TGĐ12 ngày 25/3/2022. Theo đó, MSB đã chấp thuận bán tàu VTB ACE cho Công ty Phú Thành.
Đến 10h ngày 26/3/2022, Công ty Phú Thành tiếp tục nhận được email của MSB với nội dung: “MSB đồng ý thời gian thanh toán đến 17h ngày 28/3/2022 và việc ký kết HĐMB tàu VTB ACE sẽ được hai bên thực hiện trong vòng 5 ngày, kể từ ngày Công ty Phú Thành chuyển tiền”.
Cũng trong ngày 26/3/2022, Công ty Phú Thành nhận được công văn 1937/2022/CV-TGĐ12 kèm điều kiện “việc thanh toán tiền mua tàu chậm nhất là 17h ngày 28/3/2022. MSB sẽ được quyền thu toàn bộ số tiền mua tàu trả trước, hủy cam kết bán tàu nếu Công ty Phú Thành vì bất cứ lý do gì không thực hiện việc ký kết HĐMB, nhận bàn giao tàu theo các điều kiện trên đây”.
Có thể nói, MSB đã đặt ra điều kiện khó thực hiện đối với Công ty Phú Thành trong việc huy động số tiền 100 tỷ đồng để nộp vào tài khoản MSB trong vòng 2 ngày. Trong khi đó, ngày 26 và 27/3/2022 lại là thứ 7, Chủ nhật. Tuy nhiên, Công ty Phú Thành vẫn chấp nhận và thực hiện theo yêu cầu của MSB.
Tàu VTB ACE của MSB neo đậu tại cảng Vũng Áng |
Ngày 28/3/2022, Công ty Phú Thành đã chấp nhận huy động đi vay bên ngoài với lãi cao để chuyển vào tài khoản của MSB số tiền 100 tỷ đồng.
Sau ngày chuyển tiền, Công ty Phú Thành liên tục liên hệ với MSB, hẹn lịch làm việc để chuẩn bị cho việc ký kết HĐMB tàu theo quy định. Tuy nhiên, MSB không phản hồi. Đến ngày 1/4/2022, MSB gửi công văn số 2168/2022/CV-TGĐ12 thông báo “dừng việc bán tàu VTB ACE, hoàn trả tiền mua tàu cho Công ty Phú Thành”.
Lý do MSB cho rằng đây là trường hợp bất khả kháng “do tàu VTB ACE đang được MSB cho thuê dài hạn và MSB đã gặp vướng mắc không thể thanh lý trước hạn hợp đồng thuê tàu, hoàn trả các chi phí sửa chữa, đầu tư và nhận bàn giao lại tàu với bên thuê. Việc này sẽ dẫn đến con tàu có thể không đáp ứng được điều kiện khai thác quốc tế và các điều kiện bán tàu khác đã đề xuất...”.
Điều này khác hoàn toàn với Thông báo số 1937/2022/CV-TGĐ12 của MSB: “Tàu sẽ được MSB bàn giao cho Công ty Phú Thành trong trạng thái nổi tại bất cứ cầu cảng nào thuận tiện, an toàn, có khả năng ra vào bình thường ở Việt Nam theo nguyên trạng về tình trạng kỹ thuật và các hồ sơ hiện có kèm theo”.
Hơn nữa, tại Điều 24 khoản 1 điểm f của Hợp đồng thuê tàu trần số 03/2021/MSB-LT/VTBACE được ký ngày 14/9/2021 giữa MSB với bên thuê tàu đã quy định rõ các trường hợp chấm dứt hợp đồng: “Bên cho thuê có quyền đơn phương chấm dứt hợp đồng này bằng việc gửi thông báo bằng văn bản cho bên thuê ít nhất 30 ngày trước thời điểm chấm dứt”.
"Trong trường hợp này, khi MSB đã phát hành Thông báo bán tàu số 1067/2022/TB-TGĐ12 ngày 23/2/2022, MSB phải gửi thông báo chấm dứt hợp đồng và yêu cầu bàn giao tàu cho bên thuê. MSB không thể đồng ý bán tàu cho chúng tôi, “ôm” toàn bộ 100 tỷ đồng rồi đến ngày hai bên ký HĐMB thì tuyên bố đơn phương chấm dứt, rồi đổ lỗi cho rằng đây là sự việc “bất khả kháng”, người đại diện Công ty Phú Thành nhận định.
Có dấu hiệu tiêu cực trong việc bán tàu?
Trong một diễn biến khác, người đại diện Công ty Phú Thành cho biết: “Trong thời gian chờ đợi ký hợp đồng mua tàu VTB ACE với MSB, lúc 8h32 ngày 30/3/2022, ông Viết (đại diện Công ty TNHH Vận tải biển Long Tân - bên thuê tàu VTB ACE) đã gọi điện tới Công ty Phú Thành.
Đến 10h10 cùng ngày, ông Viết đã đến trụ sở Công ty Phú Thành đề nghị chúng tôi rút đơn mua tàu VTB ACE. Ông Viết sẽ đưa cho chúng tôi 5 tỷ đồng và có thể hơn nữa miễn là Công ty Phú Thành rút đơn để công ty của ông Viết mua với giá 63 tỷ 500 triệu đồng. Tuy nhiên, chúng tôi không đồng ý với đề nghị của ông Viết.
Ông Viết, cán bộ Công ty Long Tân đến trụ sở Công ty Phú Thành (Ảnh do Công ty Phú Thành cung cấp) |
Sau đó, Công ty Phú Thành đã có nhiều văn bản gửi MSB không đồng ý việc MSB đơn phương chấm dứt việc bán tàu VTB ACE.
Tại buổi làm việc ngày 14/4/2022, đại diện Công ty Phú Thành cùng ông Nguyễn Hoàng An - Phó Chủ tịch HĐQT MSB, ông Nguyễn Hoàng Linh - Tổng Giám đốc MSB đã thống nhất phương án: MSB sẽ ký HĐMB và bàn giao tàu VTB ACE cho Công ty Phú Thành trong thời gian sớm nhất. Thậm chí, đại diện MSB hứa sẽ bàn giao tàu cho Công ty Phú Thành vào ngày 30/4/2022. Tuy nhiên đến nay, MSB vẫn chưa gửi HĐMB và chưa thông báo kế hoạch cụ thể bàn giao tàu VTB ACE cho Công ty Phú Thành.
Việc đơn phương chấm dứt HĐMB tàu của MSB đã gây thiệt hại nghiêm trọng cho Công ty Phú Thành cũng như các bên liên quan. Theo số liệu tạm tính, thiệt hại của Công ty Phú Thành và các đối tác khoảng 138 tỷ đồng; Riêng thiệt hại mà Công ty Phú Thành đã thanh toán các đối tác là 23.404.125.000 đồng.
MSB cho rằng bị vu khống?
Làm việc với phóng viên báo Tuổi trẻ Thủ đô, ông Bùi Đức Quang, Tổng Giám đốc Ngân hàng quản lý tín dụng MSB, cho biết: “Việc Công ty Phú Thành gửi đơn tố cáo chúng tôi đến các cơ quan chức năng và báo Tuổi trẻ Thủ đô là hoàn toàn vu khống. Chúng tôi sẽ có văn bản đề nghị cơ quan công an điều tra, xử lý về hành vi vu khống. Việc chúng tôi có văn bản chào bán tàu VTB ACE như đơn tố cáo là đúng nhưng sau đó MSB đã có văn bản dừng chào bán do chưa thu hồi được tàu.
Sau khi Công ty Phú Thành có văn bản đồng ý mua con tàu này với giá 100 tỷ đồng, chúng tôi thấy đủ điều kiện bán nên đã có văn bản 1937 đồng ý bán. MSB không thể ký HĐMB và bàn giao tàu cho Công ty Phú Thành vì sau khi có văn bản 1937, MSB đã mời Công ty Phú Thành lên làm việc về các điều khoản của hợp đồng chuyển nhượng như: Thời gian bàn giao, địa điểm bàn giao, các điều khoản phạt khi vi phạm hoặc các vấn đề liên quan đến vận hành tàu… thì công ty Phú Thành không lên làm việc để thống nhất.
Ngoài ra, trong quá trình trên, MSB tiến hành thỏa thuận với công ty thuê tàu (Công ty Long Tân - PV) về việc chấm dứt hợp đồng thuê tàu trước thời hạn, cũng như thanh toán các phát sinh về việc chấm dứt hợp đồng trước thời hạn nhưng các bên chưa đạt được thỏa thuận.
Đến thời điểm hiện tại, tàu VTB ACE vẫn thuộc sở hữu của MSB, chưa chuyển nhượng cho bất kỳ cá nhân, tổ chức nào. Hợp đồng thuê tàu ACE sẽ chấm dứt vào ngày 18/9/2022.”
Biên bản làm việc giữa phóng viên Báo Tuổi trẻ Thủ đô với ông Bùi Đức Quang |
Phân tích về vụ việc này, Luật sư Nguyễn Gia Tiệp, Đoàn luật sư thành phố Hải Phòng cho biết: “Theo diễn biến sự việc thì lý do “bất khả kháng” phía MSB đưa ra không phải là “sự kiện bất khả kháng” được quy định trong Bộ Luật dân sự 2015 và Luật Thương mại 2005. Ngay từ ngày 23/2/2022 khi phát hành Thông báo chào bán tài sản số 1067 và Văn bản số 1937, MSB đã tự đặt ra các quy định rất ngặt nghèo về thời gian nộp tiền, thời gian ký HĐMB (5 ngày), thời gian bàn giao tàu (7 ngày từ ngày ký HĐMB)… Nếu bên mua vi phạm bất cứ những quy định nào nêu trên sẽ không được quyền mua và bị mất toàn bộ tiền “đặt cọc”. Với những quy định này đương nhiên MSB phải là bên đã thu hồi được tàu về rồi mới đưa ra chào bán. Ngoài ra, theo quy định của Luật Dân sự, Luật Thương mại, Công ty Phú Thành có quyền “phạt cọc” và yêu cầu MSB bồi thường toàn bộ những thiệt hại ngoài hợp đồng nếu có đủ tài liệu chứng minh về những thiệt hại của mình là có thật, có chứng cứ”. |