Phát triển hệ thống lương thực thực phẩm bền vững khu vực Đồng bằng sông Cửu Long

Chủ trì buổi đối thoại có ông Lê Đức Thịnh, Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn); Ông Nguyễn Song Hà, Trợ lý Trưởng đại diện tổ chức FAO tại Việt Nam và bà Trương Tuyết Mai, Phó Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia Quốc gia.

Cùng tham dự buổi đối thoại theo hình thức trực tuyến còn có các đại biểu, đại diện các bộ, ngành, 13 tỉnh, thành phố thuộc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, một số tỉnh thành đại diện cho các vùng trên cả nước...

Đây là hoạt động nằm trong chuỗi sự kiện đối thoại cấp quốc gia và khu vực để Việt Nam tham dự Hội nghị thượng đỉnh về hệ thống lương thực thực phẩm của Liên hợp quốc diễn ra vào tháng 9/2021.

Đại diện tổ chức FAO tại Việt Nam trình bày tham luận tại buổi đối thoại

Mục đích của đối thoại là tạo điều kiện cho các bên liên quan chia sẻ và đóng góp ý kiến về thực trạng, phương hướng, giải pháp và sáng kiến nhằm thúc đẩy quan hệ hợp tác giữa các tác nhân trong hệ thống lương thực, thực phẩm, góp phần xây dựng hệ thống lương thực thực phẩm bền vững và bao trùm của Đồng bằng sông Cửu Long nói riêng và của Việt Nam nói chung.

Phát biểu khai mạc tại buổi đối thoại, ông Lê Đức Thịnh, Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn cho biết: Đồng bằng sông Cửu Long là một trong những vùng sản xuất, chế biến và cung ứng lương thực, thực phẩm chiến lược của cả nước, phục vụ nhu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu.

Bên cạnh đó, Đồng bằng sông Cửu Long cũng đối mặt với những thách thức nghiêm trọng của biến đổi khí hậu, thiên tai, khai thác cạn kiện tài nguyên (đất, nước và hệ sinh vật), thiếu gắn kết trong sản xuất thương mại và kể cả quan hệ quốc tế trong quản lý lưu vực.

Cũng theo ông Lê Đức Thịnh, quan hệ giữa các tác nhân trong hệ thống lương thực thực phẩm ở Đồng bằng sông Cửu Long phản ánh toàn diện bức tranh về quan hệ sản xuất, tiêu dùng và thương mại của cả nước; Cùng với đó, góp phần củng cố và xây dựng mối quan hệ liên kết hợp tác minh bạch, hiệu quả giữa các tác nhân vừa là nền móng, vừa là trụ cột để xây dựng hệ thống lương thực, thực phẩm bền vững trên mọi phương diện.

Ông Lê Đức Thịnh, Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn phát biểu tại buổi đối thoại

Thông tin về hệ thống, lương thực thực phẩm minh bạch, trách nhiệm, bền vững và vai trò của các tác nhân liên quan, ông Nguyễn Song Hà, Trợ lý Trưởng đại diện tổ chức FAO tại Việt Nam cho biết: Hệ thống lương thực thực phẩm là trụ cột trong chương trình chiến lược của FAO trong giai đoạn 5 năm tới. Những nỗ lực của FAO sẽ hướng tới hỗ trợ các quốc gia thành viên đạt được các mục tiêu sản xuất tốt hơn, dinh dưỡng tốt hơn, môi trường tốt hơn và cuộc sống tốt hơn.

Ông Hà khẳng định: “FAO sẽ đồng hành cùng Việt Nam trong những năm tới, thông qua các chương trình hỗ trợ kỹ thuật và tư vấn chính sách giúp Việt Nam thưc hiện mục tiêu xây dựng một hệ thống lương thực thực phẩm bền vững và bao trùm”.

Trong khuôn khổ buổi đối thoại, từ đầu cầu trực tuyến tỉnh Cà Mau, ông Nguyễn Bá Thuấn, Chi Cục trưởng Chi Cục Phát triển nông thôn tỉnh Cà Mau đã chia sẻ về hiệu quả của mô hình hợp tác doanh nghiệp và nông dân trong phát triển mô hình tôm - lúa hữu cơ. Đây là mô hình hợp tác chuyển đổi nông nghiệp hữu cơ từ thực tiễn của tỉnh Cà Mau.

Theo ông Thuấn, toàn tỉnh có diện tích nuôi tôm là 284,970ha, tổng diện tích gieo trồng lúa 112.729ha và với đặc điểm là tỉnh có điều kiện tự nhiên đa dạng phong phú, đất đai phần lớn nhiễm phèn, mặn nhưng lại có lợi thế nhiều dinh dưỡng, giàu chất hữu cơ, nhiều khoáng vi lượng. Nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp chủ yếu là nước mưa (sản xuất trồng trọt, chăn nuôi và nuôi thủy sản nước ngọt); Nguồn nước biển vào nuôi thủy sản mặn, lợ chất lượng nước tốt không bị ô nhiễm đã hình thành vùng sinh thái mặn đặc trưng sản xuất một vụ lúa trên đất nuôi tôm khoảng 40.000ha, tập trung chủ yếu tại huyện Trần Văn Thời, Thới Bình, U Minh và thành phố Cà Mau. Đây được xem là vùng chuyên canh tiềm năng của tỉnh, rất phù hợp để sản xuất theo các tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, tiêu chuẩn hữu cơ Việt Nam mang lại giá trị kinh tế, chất lượng tôm, lúa gạo rất tốt (tôm màu sắc tươi đẹp, ngon; gạo thơm, dẻo, ngọt cơm...).

Toàn cảnh buổi đối thoại

Thời gian qua, tỉnh luôn quan tâm, quy hoạch sản xuất và đầu tư hạ tầng phục vụ sản xuất, phân chia các tiểu vùng ngăn mặn - giữ ngọt để chủ động trong sản xuất lúa - tôm; Xây dựng phương án phòng, chống thiên tai, hạn hán, xâm nhập mặn, mưa bão, triều cường cho vùng chuyên canh lúa - tôm nhằm hạn chế tối đa tác động của thiên tai...

“Thông qua việc liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản có vai trò rất quan trọng trong phát triển nông nghiệp, giúp nâng cao lợi ích của các tác nhân tham gia chuỗi giá trị, mạng lại hiệu quả kinh tế xã hội, đặc biệt là đối với nông dân”, ông Thuấn nhấn mạnh.

Hội nghị thượng đỉnh năm 2021 của Liên hợp quốc nhằm định hướng cho hệ thống lương thực thực phẩm được phát triển bền vững hơn, toàn diện hơn và có khả năng chống chịu tốt hơn, tạo ra tác động đa chiều để đạt được các mục tiêu phát triển bền vùng vào năm 2030.

Hội nghị tập trung vào năm mục tiêu hành động bao gồm: Đảm bảo quyền tiếp cận lương thực thực phẩm an toàn và cân bằng dinh dưỡng cho mọi người; Chuyển đổi xu thể tiêu dùng theo hướng lành mạnh và bền vững; Thúc đẩy sản xuất thân thiện với môi trường; Tăng cường bình đẳng trong chia sẻ giá trị và sinh kế và; Xây dựng khả năng chống chịu trước các tổn thương và cú sốc.