Phụ nữ Thủ đô “chuyển mình” mạnh mẽ trong kinh tế tập thể

Từ làng nghề truyền thống đến thị trường quốc tế

Không còn bó buộc trong tư duy sản xuất nhỏ lẻ, manh mún, phụ nữ Hà Nội ngày nay đã chủ động nắm bắt xu thế thị trường để làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.

Từng trăn trở khi nghề làm nón truyền thống đứng trước nguy cơ mai một bởi sự cạnh tranh của mũ vải, mũ công nghiệp, năm 2023, chị Tạ Thu Hương đã quyết định “lội ngược dòng” bằng cách thành lập Hợp tác xã (HTX) Mây tre nón lá Tạ Thu Hương ở xã Thanh Oai.

Ngay từ ban đầu, thay vì tập trung vào thị trường trong nước, HTX đã nắm bắt xu thế của thị trường nước ngoài và chủ động tìm kiếm đầu ra cho sản phẩm.

Kết quả là những chiếc nón lá làng Chuông đã vượt đại dương, có mặt tại nhiều quốc gia trên thế giới như Đức, Anh, Hàn Quốc, Nga, Nhật Bản, Trung Quốc, Lào… Từ đó, hiệu quả kinh tế từ nghề làm nón cũng tăng gấp 6-7 lần so với trước kia.

Chị Tạ Thu Hương và gian hàng giới thiệu nón làng Chuông tại Hội chợ giới thiệu sản phẩm khởi nghiệp - OCOP

Hiện nay, HTX đã có 6 sản phẩm OCOP 4 sao được Nhà nước công nhận, bao gồm: Nón lá trên lụa, nón lá trắng kỹ đẹp tự nhiên, nón giấy bóng, nón quai thao, nón thái, nón lá già kỹ đẹp. Đồng thời, HTX đã tạo việc làm thường xuyên cho nhiều lao động địa phương và biến cơ sở sản xuất thành điểm du lịch trải nghiệm hấp dẫn.

Sự thành công này, theo đánh giá, ngoài việc mô hình HTX được cho là rất phù hợp với phụ nữ nhờ tính kết dính cộng đồng, sự kiên trì và khả năng đổi mới sáng tạo vốn có của phái đẹp còn có vai trò đồng hành của các cấp Hội LHPN Hà Nội.

Thực hiện Đề án “Hỗ trợ hợp tác xã do phụ nữ tham gia quản lý, tạo việc làm cho lao động nữ đến năm 2030”, Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) thành phố Hà Nội đã trở thành chỗ dựa tin cậy cả về tư duy làm kinh tế lẫn nguồn lực để chị em hội viên làm chủ các mô hình KTTT.

Phó Chủ tịch Thường trực Hội LHPN Hà Nội Phạm Thị Thanh Hương cho biết, từ năm 2022 đến nay, Hội đã hỗ trợ thành lập 40 HTX (đạt 200% chỉ tiêu) và nhiều tổ hợp tác, thu hút hàng trăm thành viên và tạo việc làm cho hơn 600 lao động nữ.

Bên cạnh đó, để các HTX hoạt động thực sự hiệu quả, không dừng lại ở việc vận động thành lập, Hội còn đi sâu vào hỗ trợ thực chất từ nâng cao nâng lực, kết nối giao thương đến hỗ trợ pháp lý và đăng ký thương hiệu.

Thời gian qua, Hà Nội có nhiều mô hình HTX do phụ nữ xây dựng, phát triển

Theo thống kê, cho đến nay, Hội đã tổ chức hơn 100 lớp tập huấn về khởi nghiệp, quản trị kinh doanh, ứng dụng chuyển đổi số và thương mại điện tử; duy trì 133 điểm kết nối tiêu thụ, vận hành trang Fanpage “Chợ nhà mình”, tổ chức các tuần lễ vàng giới thiệu sản phẩm và hỗ trợ 2.500 lượt nữ chủ doanh nghiệp quảng bá hàng hóa.

Đặc biệt, các ban quản trị HTX được tập huấn quản trị kinh doanh, kỹ năng bán hàng, xây dựng thương hiệu, ứng dụng chuyển đổi số và thương mại điện tử, đồng thời được hỗ trợ quảng bá, kết nối tiêu thụ sản phẩm trong và ngoài thành phố.

Phó Chủ tịch Thường trực Hội LHPN thành phố Hà Nội Phạm Thị Thanh Hương chia sẻ, nhờ sự đồng hành của Hội, nhiều HTX đã mở rộng sản xuất, thu hút thêm thành viên, phát triển sản phẩm giá trị cao và khẳng định thương hiệu trên thị trường.

Những mô hình này không chỉ nâng cao quyền năng kinh tế, kỹ năng nghề nghiệp cho phụ nữ Thủ đô mà còn góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế tập thể và thị trường sản phẩm chất lượng của thành phố, tạo việc làm cho nhiều lao động, đặc biệt là lao động nữ.

Tháng 4/2025, Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố Hà Nội tổ chức 2 lớp tập huấn nâng cao năng lực về hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế tập thể

Phó Chủ tịch Liên minh HTX thành phố Hà Nội Nguyễn Tiến Phong cho biết, thành phố Hà Nội hiện có trên 2.700 HTX đang hoạt động, trong đó gần 28% phụ nữ tham gia trong ban giám đốc hoặc giữ vai trò quản lý chính.

Trong giai đoạn 2021 - 2024, khoảng 15-18% HTX thành lập mới do phụ nữ khởi xướng hoặc đồng sáng lập. Theo ông, đây là nguồn lực đặc biệt quan trọng, góp phần duy trì sinh kế, tạo việc làm và lan tỏa giá trị cộng đồng trong tiến trình xây dựng Nông thôn mới và phát triển kinh tế đô thị xanh.

Gỡ khó để tiếp tục vươn xa

Dù đạt được nhiều thành tựu, các HTX do phụ nữ làm chủ vẫn đối mặt với những thách thức không nhỏ như thiếu vốn đầu tư, khó khăn trong tiếp cận công nghệ cao và áp lực cạnh tranh gay gắt.

Chia sẻ về giải pháp hỗ trợ phát triển các HTX do nữ tham gia quản lý trong tình hình mới tại hội thảo “Chia sẻ kinh nghiệm hỗ trợ phụ nữ phát triển kinh tế tập thể” do Trung ương Hội LHPN Việt Nam phối hợp với Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và Kinh tế tập thể, Bộ Tài chính tổ chức, bà Nguyễn Thị Phương Thúy, Cục Phát triển doanh nghiệp tư nhân và Kinh tế tập thể, Bộ Tài chính nêu các giải pháp cụ thể như cần đẩy mạnh công tác đào tạo và bồi dưỡng năng lực quản lý thông qua việc tổ chức các lớp tập huấn chuyên đề về quản trị HTX, kỹ năng lãnh đạo, quản lý tài chính, marketing và ứng dụng chuyển đổi số.

Cùng với đó, cần tăng cường hỗ trợ tiếp cận vốn và tài chính từ các nguồn tín dụng ưu đãi, tín dụng chính sách nhằm giúp các HTX do phụ nữ quản lý nâng cao năng lực sản xuất, mở rộng thị trường và phát triển bền vững; có chính sách hỗ trợ thiết thực như đào tạo kỹ năng quản lý, tiếp cận vốn, công nghệ và thị trường.

Phó Chủ tịch Thường trực Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố Hà Nội Phạm Thị Thanh Hương thăm gian hàng của phụ nữ trong khuôn khô Hội nghị tổng kết Đề án "Đẩy mạnh vai trò của Hội phụ nữ các cấp trong xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh đến năm 2025"

Kinh tế tập thể phát triển đúng hướng không chỉ giúp phụ nữ thoát nghèo mà còn khơi dậy tinh thần đổi mới trong sản xuất, góp phần xây dựng Nông thôn mới bền vững.

Ông Nguyễn Tiến Định, Trưởng phòng Kinh tế hợp tác và Trang trại (Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn, Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đề xuất, cần xây dựng chương trình đào tạo chuyên sâu về quản trị, thương mại điện tử, ngoại ngữ và marketing số; đồng thời mở rộng quỹ tín dụng ưu đãi dành cho HTX nữ, thúc đẩy liên kết giữa HTX - doanh nghiệp - chính quyền và các cấp Hội LHPN, hướng tới mục tiêu phát triển xanh và bền vững.

PGS.TS Phạm Thị Tố Oanh, Trưởng ban Chính sách và Phát triển Hợp tác xã, Liên minh HTX Việt Nam khẳng định, việc đưa sản phẩm HTX lên sàn thương mại điện tử, xây dựng nhận diện thương hiệu, tổ chức hội nghị trực tuyến hay tạo kênh tương tác số với khách hàng không còn là lựa chọn mà là yêu cầu bắt buộc trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy không ít HTX vẫn gặp khó khăn trong khâu tiếp cận công nghệ và thiếu hụt nhân lực chuyên trách cho hoạt động truyền thông.

Hội Liên hiệp Phụ nữ thành phố Hà Nội biểu dương các điển hình hợp tác xã do phụ nữ tham gia quản lý, tạo việc làm cho lao động nữ

Để phát huy vai trò của phụ nữ trong phát triển mô hình HTX nông nghiệp hữu cơ gắn với xây dựng Nông thôn mới, chị Bùi Thị Nguyệt, thành viên sáng lập HTX Nông nghiệp Hữu cơ Đông Sơn đề xuất các Sở, ngành và các cấp Hội Phụ nữ thành phố cần tăng cường đào tạo, bồi dưỡng kiến thức quản lý HTX, chuyển đổi số; hỗ trợ kết nối thị trường, xây dựng thương hiệu, quảng bá sản phẩm; đặc biệt là tăng cường hỗ trợ tiếp cận nguồn vốn ưu đãi dài hạn. Đồng thời, cần đẩy mạnh liên kết "4 nhà" và hỗ trợ nâng cấp hạ tầng sản xuất để nâng cao hiệu quả chuỗi giá trị...

Có thể thấy, hiệu quả từ các mô hình kinh tế tập thể do phụ nữ làm chủ tại Hà Nội là không thể phủ nhận. Với sự năng động của các nữ lãnh đạo cùng bệ đỡ chính sách từ Hội LHPN thành phố, khu vực kinh tế này hứa hẹn sẽ tiếp tục bứt phá, không chỉ nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ mà còn góp phần quan trọng vào sự phát triển bền vững của Thủ đô.

Ánh Dương