“Tính liên tục và sự thay đổi trong mô hình xã hội Bắc Âu - thích ứng với Kỷ nguyên số”

Dự buổi Tọa đàm có sự tham gia của các vị Đại sứ của bốn quốc gia Bắc Âu và bốn chuyên gia nổi tiếng gồm Ông Adam Lebech, Phó Giám đốc Tổng cục Số hóa của Đan Mạch, Bà Anna Sundstrom, Tổng thư ký, Trung tâm Quốc tế Olof Palme của Thụy Điển, Tiến sĩ Erkki Tuomioja, Nghị sĩ Quốc hội, nguyên Bộ trưởng Ngoại giao Phần Lan, và Tiến sĩ Silvija Seres, nhà toán học và đầu tư công nghệ của Na Uy. Các diễn giả chính từ phía Việt Nam là PGS.TS. Hồ Trọng Hoài, Viện trưởng Viện Chủ nghĩa xã hội khoa học và PGS.TS. Bùi Văn Huyền, Viện trưởng Viện Kinh tế, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh. Tham gia tọa đàm còn có 120 đại biểu là các nhà nghiên cứu, các cơ quan hoạch định chính sách, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, các bộ, ngành, hiệp hội doanh nghiệp và các tổ chức xã hội. Kế thừa thành công của Hội thảo “Mô hình Kinh tế Xã Hội Bắc Âu – Thành tựu và Bài học Kinh nghiệm” được tổ chức năm 2018, Tọa đàm năm nay đi sâu nghiên cứu quá trình chuyển đổi số ở khu vực Bắc Âu.

Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, PGS, TS Nguyễn Viết Thảo phát biểu

Phát biểu khai mạc buổi Tọa đàm, Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, PGS, TS Nguyễn Viết Thảo khẳng định rằng “Nhận thức được xu thế toàn cầu khi cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 nổ ra, Việt Nam đã và đang vận dụng công nghệ số vào tiến trình phát triển đất nước. Xây dựng chính phủ điện tử, thành phố thông minh là một trong những chiến lược hàng đầu mà Việt Nam đặt ra. Khi vận dụng được dữ liệu, tri thức từ trường không gian số sẽ đem lại cho Việt Nam rất nhiều cơ hội tiệm cận với trình độ phát triển của thế giới. Từ nhu cầu cấp bách của thời đại, chúng tôi đã phối hợp với các Đại sứ quán Bắc Âu tại Việt Nam đồng tổ chức Tọa đàm ngày hôm nay với mong muốn được giao lưu học thuật, trao đổi tri thức với các bạn. Tôi tin đây sẽ là cơ hội để Việt Nam chúng tôi tham khảo nhiều ý kiến đa chiều từ các bạn và vận dụng một cách sâu sắc hơn, linh hoạt hơn trong tiến trình phát triển của đất nước, phù hợp với đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước”.

Thay mặt cho bốn nước Bắc Âu, Đại sứ Phần Lan, Ngài Kari Kahiluoto phát biểu trong bài diễn văn khai mạc của mình “Tất cả các nước Bắc Âu đều phụ thuộc chặt chẽ vào tự do thương mại quốc tế và một hệ thống điều hành hoạt động hiệu quả. Chúng tôi cũng phải đối mặt với những vấn đề nội tại như tình trạng già hóa dân số và tuổi nghỉ hưu kéo dài. Tuy nhiên, các xã hội Bắc Âu cũng sở hữu nhiều điều kiện tiên quyết thuận lợi trong công cuộc tìm kiếm các giải pháp bền vững nhờ các thể chế hiện tại luôn được điều chỉnh không ngừng để thích ứng với những thách thức thời đại. Số hóa là một phần vô cùng quan trọng của quá trình này”.

Tất cả các quốc gia Bắc Âu đều đang trải qua quá trình triển khai các chiến lược quốc gia về số hóa. Các chính sách này đều tập trung vào xây dựng chính phủ điện tử, hỗ trợ tăng trưởng và đổi mới sáng tạo trong hoạt động kinh doanh, đảm bảo an ninh số. Dù vậy, mỗi quốc gia đều có những vấn đề khó khăn riêng và phải giải quyết các vấn đề đó theo cách của mình.

“Số hóa đem lại lợi ích nhưng cũng tiềm ẩn nhiều thách thức. Khu vực nhà nước và tư nhân đều phải có những thay đổi quan trọng liên quan tới các vấn đề như quản trị, dịch vụ, sản xuất và phân phối, đòi hỏi phải tăng cường tính hiệu quả, phải có cách tư duy mới, các trình độ năng lực mới, mô hình kinh doanh mới và chính sách mới. Lấy ví dụ về các hệ thống chăm sóc y tế và phúc lợi xã hội. Các hệ thống này đang trải qua một cuộc cánh mạng để thích ứng với bối cảnh số hóa. Xem xét lại vấn đề viện trợ phát triển cũng là một khía cạnh. Các giải pháp số có thể góp phần cải thiện tính hiệu quả và giúp tiếp cận tốt hơn tới những người có nhu cầu. Số hóa là một công cụ để đổi mới, đơn giản hóa và cải tiến. Tuy nhiên, cần phải giữ vững các nguyên tắc đạo đức đúng đắn và không được quên rằng, chính con người chứ không phải máy móc, sẽ đảm nhận vị trí “người cầm lái”. Điều này không chỉ đúng với Na Uy mà với cả xã hội Bắc Âu nói chung”, Đại sứ Na Uy, Bà Grete Løchen nói.

Thông qua các bài trình bày của mình, bốn diễn giả nổi tiếng đến từ Bắc Âu sẽ cung cấp cho các đại biểu tham dự bức tranh tổng quan về việc các cơ quan hữu quan trong khu vực đã thực hiện các chiến lược số của quốc gia và của cả khu vực như thế nào, cũng như về các chủ thể liên quan đóng vai trò quan trọng trong quá trình chuyển đổi số của khu vực Bắc Âu (gồm khu vực nhà nước, doanh nghiệp và xã hội dân sự). Ngoài ra, các diễn giả cũng chia sẻ về những thách thức và bài học kinh nghiệm mà khu vực Bắc Âu rút ra trong quá trình thay đổi để thích ứng với quá trình số hóa khi sự phát triển của kỹ thuật số đang diễn ra nhanh chóng, thay đổi lối sống, phương thức kinh doanh của chúng ta, cách thức thực hiện dịch vụ công và phúc lợi xã hội

“Tương tự như toàn cầu hóa, số hóa đặt ra nhiều thách thức nan giải. Song,mấu chốt không nằm ở chỗ liệu thay đổi có xảy ra hay không, mà chúng ta, với tư cách là một xã hội, phải chuẩn bị thích ứng và tận dụng những cơ hội mà công nghệ mới đem lại như thế nào để cuộc sống của người dân trở nên thịnh vượng và hạnh phúc hơn. Cho dù quy mô và dân số rất khiêm tốn, Bắc Âu đang bắt nhịp khá tốt với tương lai số và chúng tôi đã trải qua một giai đoạn chuyển dịch số rất lớn trong những năm gần đây. Sở dĩ có được điều này là nhờ niềm tin của chúng tôi đối với nhau và đối với khu vực công, cùng như nhờ có năng lực số rất tốt của người dân và doanh nghiệp ở khu vực Bắc Âu. Chúng tôi rất sẵn lòng chia sẻ với Việt Nam những bài học kinh nghiệm của mình trong quá trình này”, Đại sứ Đan Mạch Ngài Kim Højlund Christensen nói.

Tiến sĩ Nguyễn Đức Chung, Chủ tịch UBND TP Hà Nội.

Tiến sĩ Nguyễn Đức Chung, Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch UBND TP Hà Nội phát biểu cung cấp thêm thông tin để làm rõ nội dung rất nhiều nước đang quan tâm đó là việc thành lập các hiệp hội ở Việt nam nói chung hay ở Hà nội nói riêng: Trong quá trình điều hành nhà nước của chính phủ cần có sự tham gia của người dân và cần có sự tham gia của nhón Xã hội dân sự, hiện nay thành phố Hà nội đã cấp 4000 giấy phép cho các hội và hiệp hội, các tổ chức như hội người mù, hội khuyến học.. các hiệp hội thành lập ra đều có các nhóm để tổ chức giám sát các chính sách của chính phủ cũng như của thành phố đối với người già, đối với người khuyết tật, người mù...và các hội cũng đưa ra rất nhiều những kiến nghị, đề nghị với chính quyền thành phố, với nhà nước liên quan chính sách cho người khuyết tật, người mù..., như kiến nghị hỗ trợ họ trong việc đào tạo nghề, đào tạo kiến thức đồng thời giúp họ hòa nhập với cộng đồng, việc này thành phố đang làm rất tốt.

Liên quan đến đánh giá chính sách an sinh xã hội chủ tịch Nguyễn Đức Chung cho rằng: Qua tham khảo các mô hình kinh tế thế giới thì thấy đúng là các nước bắc Âu có chính sách an sinh xã hội rất cao do có nguồn lực dồi rào được tích lũy từ trước chiến tranh thế giới thứ 2, để thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội cần có nguồn lực tài chính và phải song hành với các yêu cầu, trình độ phát triển của xã hội cũng như của ngươi dân. Các nước Bắc Âu có quá trình phát triển kinh tế trước Việt nam rất nhiều năm trong khi Việt nam trải qua quá nhiều thời gian chiến tranh nhưng cho tới nay Việt nam đã rất nỗ lực cố gắng thực hiện các chính sách an sinh xã hội đặc biệt là xóa đói giảm nghèo, cụ thể trong vòng 30 năm tỷ lệ hộ nghèo của Việt Nam đã được cải thiện từ 57% xuống còn 12.5% trên cả nước.

Tham gia hội thảo còn có sự hiện diện của các nhà hoạt động phản biện chính sách, đại diện các tổ chức xã hội như tổ chức Hướng tới Minh bạch, trung tâm nghiên cứu ưng dụng khoa học về giới – Gia đình – Phụ nữ và trẻ em vị thành niên CSAGA, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt nam VCCI

Đại sứ Thụy Điển, Ngài Pereric Högberg phát biểu tại hội thảo.

Đại sứ Thụy Điển, Ngài Pereric Högberg nhận định“Chúng tôi rất chú trọng tới phát triển nguồn vốn con người. Bắc Âu là khu vực mà dân số có trình độ học vấn cao nhất thế giới. Trong bối cảnh các xã hội cởi mở và liên kết của mình, chúng tôi tin rằng mỗi cá nhân cần được trao các cơ hội để phát triển, để chịu trách nhiệm và dám thách thức các cấu trúc và chuẩn mực hiện hành. Quyền con người sẽ luôn được đề cao dù là trực tuyến hay ngoài đời. Chúng tôi muốn tạo ra một mảnh đất màu mỡ để con người tự do tư duy, tìm hiểu công nghệ, để các công dân năng động góp phần sáng tạo, đổi mới và tiến bộ”.

Trong bài phát biểu bế mạc Tọa đàm, Đại sứ Högberg nhấn mạnh thêm “Nếu tính riêng, mỗi trong số các quốc gia Bắc Âu của chúng tôi đều nhỏ, nhưng cùng với nhau chúng tôi tạo nên nền kinh tế lớn thứ 11 của thế giới. Bắc Âu là khu vực đổi mới và sáng tạo đặc biệt trong lĩnh vực phúc lợi, giáo dục, kinh doanh, bền vững và nghiên cứu. Điều này đã tạo ra nền tảng vững chắc để phát triển các xã hội thông minh. Chúng tôi sẽ tiếp tục hợp tác cùng các nước khác trong đó có Việt Nam để giải quyết những thách thức và tận dụng những cơ hội trong kỷ nguyên số của chúng ta”.

Các đại biểu dự hội thảo chụp ảnh lưu niệm.

Với kinh nghiệm đi trước trong quá trình phát triển kinh tế xã hội Đại sứ Högberg chia sẻ: Trong tương lai Việt Nam cần phải quan tâm hơn nữa vấn đề Giáo dục, bình đẳng giới, phải luôn luôn đổi mới sáng tạo cũng như nâng cao tính Minh bạch đặc biệt là thông tin, đảm bảo rằng thông tin không bị bóp méo sai lệch và các nước Bắc Âu đặc biệt là Thụy Điển sẽ tiếp tục là người bạn song hành cùng nhân dân Việt nam trong quá trình đổi mới.