Trục "xương sống" của mạng lưới kết cấu hạ tầng giao thông

Dự hội thảo, về lãnh đạo TP Hà Nội có: Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP Trần Sỹ Thanh; Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Lê Hồng Sơn; Phó Chủ tịch UBND TP Dương Đức Tuấn.

Về lãnh đạo TP Hồ Chí Minh có Phó Chủ tịch UBND TP Bùi Xuân Cường.

Các đại biểu tham dự hội thảo

Lãnh đạo TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh tham quan hình ảnh đường sắt đô thị ở Hà Nội bên lề hội thảo

Tập trung trao đổi 5 chủ đề chính

Phát biểu khai mạc hội thảo, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết, Thủ đô Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh là hai đô thị đặc biệt, 2 đầu tàu kinh tế của cả nước, giữ vai trò trung tâm kinh tế, văn hóa, khoa học và an ninh quốc phòng, cũng là 2 đô thị có diện tích và dân số lớn nhất cả nước.

Cùng với xu thế phát triển, giao thông công cộng ngày càng có vai trò quan trọng, nhất là đối với các đô thị lớn như Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh. Trong đó, hệ thống đường sắt đô thị được coi là trục “xương sống” của mạng lưới kết cấu hạ tầng giao thông.

Việc đầu tư sớm, vận hành hiệu quả hệ thống đường sắt đô thị sẽ nâng cao tỷ trọng vận tải hành khách công cộng, giảm phương tiện giao thông cá nhân, từ đó đem lại hiệu quả tích cực trong phát triển kinh tế - xã hội, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, ùn tắc và tai nạn giao thông...

Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh phát biểu khai mạc hội thảo

Thời gian qua, TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh đã, đang dành nguồn lực để đầu tư xây dựng các dự án đường sắt đô thị. Tuy nhiên, quá trình triển khai còn gặp nhiều khó khăn, thách thức, đòi hỏi phải tiếp tục nghiên cứu các giải pháp, hoàn thiện cơ chế, chính sách; tìm hiểu, học tập những kinh nghiệm, phương thức mới, “đột phá” nhằm triển khai đồng bộ và sớm hoàn chỉnh mạng lưới đường sắt đô thị theo Kết luận số 49 của Bộ Chính trị, đáp ứng sự nhu cầu và mong mỏi của người dân hai thành phố.

Để từng bước thực hiện mục tiêu đó, hội thảo được tổ chức, hướng tới 3 mục tiêu: Trao đổi, nghiên cứu, tiếp thu kinh nghiệm quốc tế từ các nước có hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông công cộng phát triển, đặc biệt là hệ thống đường sắt đô thị; tổng hợp các kinh nghiệm trong nước và quốc tế để nghiên cứu, xây dựng, hoàn thiện thể chế về phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD), quy hoạch xây dựng, chỉnh trang đô thị, đất đai, đầu tư, quản lý, vận hành và khai thác đường sắt đô thị; tiếp thu ý kiến góp ý để hoàn thiện Đề án phát triển hệ thống đường sắt đô thị TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh theo 5 nhóm lĩnh vực trọng yếu.

Quang cảnh hội thảo

Đến nay, hội thảo đã thu hút sự tham gia của hàng trăm chuyên gia hàng đầu trong nước và quốc tế. Nội dung sẽ tập trung trao đổi 5 chủ đề chính gồm: Quy hoạch, phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD); giải phóng mặt bằng, thu hồi đất; thu hút nguồn lực từ đất đai; tiêu chuẩn kỹ thuật - công nghệ cho đường sắt đô thị; mô hình quản lý, tổ chức thực hiện dự án đường sắt đô thị.

Trong đó, trọng tâm là trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm về mô hình phát triển đô thị theo định hướng giao thông công cộng (TOD); mô hình TOD cùng với các công cụ thu hồi giá trị gia tăng từ đất (LVC). Đây là 2 nội dung được kỳ vọng sẽ đem lại các giải pháp mới cho đầu tư xây dựng mạng lưới đường sắt đô thị của TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh trong thời gian tới.

“Với tình cảm chân thành, tinh thần cầu thị, Ban Tổ chức hội thảo luôn lắng nghe và mong muốn các chuyên gia, các nhà khoa học, các nhà quản lý tham góp nhiều ý tưởng sáng tạo, tâm huyết, các giải pháp khả thi, tiếp tục đồng hành cùng với TP Hà Nội và TP Hồ Chí Minh trong quá trình thực hiện chủ trương phát triển đường sắt đô thị, góp phần xây dựng 2 thành phố văn minh, hiện đại và phát triển bền vững”, Chủ tịch UBND TP Hà Nội nhấn mạnh.

Phối hợp chặt chẽ, quyết liệt, tạo đột phá

Phát biểu tại hội thảo, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Bùi Xuân Cường đồng tình với những ý kiến của Chủ tịch UBND TP Hà Nội. Ông Cường cho rằng, Hà Nội có nhiều điểm tương đồng với TP Hồ Chí Minh. Với một khối lượng lớn công việc về đường sắt đô thị, thông qua hội thảo 2 thành phố sẽ cùng rút kinh nghiệm, đề xuất với Trung ương các cơ chế đặc thù để tháo gỡ khó khăn liên quan.

Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh cho biết, ngày 28/2/2023, Bộ Chính trị đã có Kết luận số 49-KL/TW về định hướng phát triển giao thông vận tải đường sắt Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Trong đó, kết luận đề ra mục tiêu: “Hoàn chỉnh mạng lưới đường sắt đô thị tại TP Hà Nội (có tính kết nối với Vùng Thủ đô) và TP Hồ Chí Minh vào năm 2035”.

“Để thực hiện mục tiêu tại Kết luận số 49-KL/TW của Bộ Chính trị, đòi hỏi hai thành phố phải quyết tâm lãnh đạo thực hiện quyết liệt, toàn diện, mạnh mẽ và đột phá trên các lĩnh vực liên quan; cần có sự phối hợp triển khai chặt chẽ và hiệu quả trong: Quy hoạch, chỉnh trang đô thị gắn với TOD, huy động nguồn lực, công tác thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng, tái định cư, kể cả khu phụ cận để triển khai TOD, về việc lựa chọn công nghệ, về mô hình tổ chức, quản lý và triển khai các dự án Metro…”, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Bùi Xuân Cường nhấn mạnh.

Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Bùi Xuân Cường phát biểu tại hội thảo

Phát biểu tại hội thảo, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Phương Thủy đánh giá cao sáng kiến của các cơ quan tổ chức hội thảo; đồng thời tin tưởng hội thảo sẽ cung cấp nhiều thông tin giá trị trong phát triển đường sắt đô thị chất lượng cao.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Nguyễn Phương Thủy đánh giá cao sáng kiến của các cơ quan tổ chức hội thảo

Đối với giao thông cộng cộng vận tải khối lượng lớn, hiện nay, đường sắt đô thị vẫn lợi thế nhất. Bên cạnh đó, đường sắt đô thị còn định hình, phân bố lại dân cư, tạo nên bộ mặt mới, thuận lợi cho người dân, thu hút đầu tư…

“Đây là vấn đề khó, mới mẻ với Việt Nam. Tuy nhiên, khó không phải là không làm được, cần có các điều kiện thể chế pháp lý, công nghệ, nguồn lực”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội nhấn mạnh.

Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh, Phó Chủ tịch Thường trực UBND TP Hà Nội Lê Hồng Sơn và Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh Bùi Xuân Cường tặng hoa, kỉ niệm chương cho các diễn giả

Tại hội thảo, bên cạnh các tham luận về vấn đề trong thực hiện quy hoạch và đầu tư xây dựng hệ thống các tuyến đường sắt đô thị Hà Nội và phát triển hệ thống đường sắt đô thị TP Hồ Chí Minh, các chuyên gia quốc tế tham dự hội thảo sẽ chia sẻ về mô hình TOD trong phát triển đường sắt đô thị ở góc độ toàn cầu, góc độ các quốc gia, thành phố đã áp dụng rất thành công như: Paris (Pháp); Nhật Bản; Quảng Châu, Thâm Quyến (Trung Quốc); Singapore...

Ánh Dương. Ảnh: Phạm Mạnh