Việt Nam nằm trong nhóm các nước hút thuốc lá cao nhất thế giới

Thế giới có 1,1 tỷ người hút thuốc lá

Theo kết quả một nghiên cứu mới được đăng trên tạp chí Lancet ngày 27/5, số người hút thuốc đã tăng lên khi thói quen này được giới trẻ trên khắp thế giới chấp nhận. Những nỗ lực nhằm hạn chế thói quen này đã bị bỏ xa bởi sự gia tăng dân số.

Theo thống kê, trong 9 năm gần đây nhất đã có thêm 150 triệu người hút thuốc, chủ yếu thuộc bộ phận dân số trẻ, nâng tổng số người hút thuốc lên mức cao nhất mọi thời đại là 1,1 tỷ người.

Các tác giả của nghiên cứu cho biết, các Chính phủ cần tập trung vào việc giảm hút thuốc ở thanh niên, vì 89% những người mới hút thuốc đã bị nghiện ở độ tuổi 25. Ngoài độ tuổi này, tỷ lệ bắt đầu hút thuốc và nghiện thuốc là không cao.

Bà Marissa Reitsma, tác giả chính của nghiên cứu cho biết: “Những người trẻ tuổi thường dễ bị nghiện. Với tỷ lệ cai nghiện vẫn còn khó nắm bắt trên toàn thế giới, đại dịch thuốc lá sẽ tiếp tục trong nhiều năm tới, trừ khi các quốc gia có thể giảm đáng kể số lượng người bắt đầu hút thuốc mỗi năm”.

Việc đảm bảo người trẻ tuổi tránh xa thuốc lá sẽ giúp giảm tỷ lệ hút thuốc ở thế hệ tiếp theo một cách triệt để (Ảnh: Getty)

Mặc dù tỷ lệ hút thuốc đã giảm trên toàn cầu trong ba thập kỷ qua nhưng tỷ lệ này tăng lên đối với nam giới ở 20 quốc gia và phụ nữ ở 12 quốc gia. Đặc biệt, chỉ 10 quốc gia đã chiếm 2/3 dân số hút thuốc trên thế giới, đó là: Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Mỹ, Nga, Bangladesh, Nhật Bản, Thổ Nhĩ Kỳ, Việt Nam và Philippines. Trong đó, cứ ba người hút thuốc lá thì có một người (tương đương với 341 triệu người) sống ở Trung Quốc.

Năm 2019, hút thuốc có liên quan đến 1,7 triệu ca tử vong do nhồi máu cơ tim; 1,6 triệu ca tử vong do bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính; 1,3 triệu ca tử vong do ung thư khí quản, phế quản, phổi và gần 1 triệu ca tử vong do đột quỵ.

Các nghiên cứu trước đây cũng đã chỉ ra rằng ít nhất một nửa số người hút thuốc lâu năm sẽ tử vong vì những nguyên nhân liên quan trực tiếp đến khói thuốc. Những người hút thuốc có tuổi thọ trung bình thấp hơn 10 năm so với những người chưa bao giờ hút thuốc.

Bên cạnh đó, ngày càng nhiều người dùng thuốc lá và nicotine như một giải pháp cho cuộc vật lộn với tâm lý phiền muộn và căng thẳng của cuộc sống “bình thường mới” trong đại dịch.

Năm ngoái, một cuộc khảo sát đã được thực hiện trong hai tháng 4 và 5 với những người Mỹ trưởng thành có hút thuốc lá hoặc thuốc lá điện tử. Tất cả những người được hỏi đều đang cách ly ở nhà và gần như tất cả đều thừa nhận đang trong trạng thái căng thẳng gia tăng do lo ngại về virus, việc làm và ảnh hưởng tâm lý từ việc phong tỏa. Căng thẳng là lý do chính khiến họ tìm đến nicotine và thuốc lá.

Người hút thuốc lá có nguy cơ mắc Covid-19 cao hơn

Theo WHO, người hút thuốc lá dễ bị mắc Covid-19 cao gấp 1,5 lần, từ đó nguy cơ lây nhiễm cho gia đình và người xung quanh cũng tăng cao hơn. Bên cạnh đó, tỷ lệ tử vong ở người mắc Covid-19 có hút thuốc lá cao hơn 2 lần so với người không hút.

Một nghiên cứu của các nhà khoa học Mỹ được khảo sát trực tuyến vào đầu tháng 5/2020 với sự tham gia của hơn 4.300 thanh thiếu niên từ 13 đến 24 tuổi, công bố trên Tạp chí Sức khỏe vị thành niên cũng đã cho thấy rằng, những người hút thuốc lá điện tử có nguy cơ mắc Covid-19 cao gấp 5 lần. Trong khi đó, những người trẻ tuổi vừa hút thuốc lá điện tử vừa hút thuốc lá thông thường có nguy cơ cao gấp 7 lần so với người không hút thuốc.

Covid-19 là bệnh truyền nhiễm chủ yếu tấn công vào phổi. Hút thuốc làm suy yếu chức năng phổi khiến cơ thể khó chống lại Covid-19 và các bệnh khác. Thuốc lá cũng là yếu tố chính đối với các bệnh không truyền nhiễm như: Tim mạch, ung thư, bệnh hô hấp và tiểu đường… khiến những người mắc Covid-19 trở nặng hơn.

Các bệnh liên quan đến thuốc lá khiến hơn 8 triệu người mỗi năm trên thế giới tử vong (Ảnh: truthinitiative.org)

Mặt khác, người hút thuốc lá cũng có nguy cơ mắc Covid-19 với triệu chứng nặng hơn. Một nghiên cứu của The Society for Research on Nicotine and Tobacco đã khảo sát 11.000 bệnh nhân Covid-19 và phát hiện khoảng 30% bệnh nhân có tiền sử hút thuốc lá mắc phải căn bệnh với các triệu chứng từ nghiêm trọng đến nguy kịch. Tỷ lệ này cao gần gấp đôi so với nhóm bệnh nhân không hút thuốc lá.

Một nghiên cứu khác được công bố vào tháng trước bởi các nhà nghiên cứu tại Đại học California, Mỹ, cho thấy một phần ba số thanh niên trong độ tuổi từ 18 đến 25 có nguy cơ mắc Covid- 19 với các triệu chứng nghiêm trọng. Thói quen hút thuốc là một trong số những thủ phạm chính gây ra hậu quả này.

Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa dịch bệnh Mỹ đã kết luận, những người có thói quen hút thuốc lá là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương trong đại dịch Covid 19, bên cạnh những người mắc bệnh lý nền như tiểu đường, bệnh tim mạch, ung thư…

Tất cả các dạng thuốc lá bao gồm thuốc lá tẩu, các loại thuốc lá không khói, xì gà… đều có hại. Theo WHO, “đại dịch thuốc lá” là một trong những mối đe dọa sức khỏe cộng đồng lớn nhất mà thế giới từng phải đối mặt.

Thuốc lá khiến hơn 8 triệu người tử vong mỗi năm trên thế giới; Hơn 7 triệu người trong số đó tử vong do trực tiếp hút thuốc lá, trong khi khoảng 1,2 triệu người do tiếp xúc với khói thuốc.