Xây dựng thương hiệu và phát triển nguồn lực cho Thành phố sáng tạo

Sự kế thừa, tiếp nối, đổi mới không ngừng của sáng tạo

Tại buổi tọa đàm, đồng chí Đỗ Đình Hồng - Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội cho biết: "Trên chặng đường 4 năm phát triển thương hiệu “Thành phố sáng tạo” sau khi được UNESCO công nhận, Hà Nội đã tổ chức nhiều hội thảo, tọa đàm xung quanh chủ đề thiết kế sáng tạo. Hà Nội cũng là thành phố duy nhất của cả nước xây dựng một nghị quyết về phát triển Công nghiệp văn hóa, đó là Nghị quyết 09-NQ/TU Hà Nội Về phát triển công nghiệp văn hóa trên địa bàn Thủ đô giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Đồng chí Đỗ Đình Hồng - Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội phát biểu tại buổi tọa đàm

Cùng với đó, dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) có điều khoản riêng về lĩnh vực văn hóa sáng tạo, với việc thành phố sẽ có quy hoạch chung về thiết kế đô thị, phát triển nguồn lực cho xây dựng, phát triển Thành phố sáng tạo".

“Việc phát triển thành phố sáng tạo nằm trong lộ trình, kế hoạch phát triển bài bản của thành phố Hà Nội”, Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội Đỗ Đình Hồng khẳng định tại tọa đàm.

Ông Đỗ Đình Hồng cho biết, thành phố cũng có chính sách về phát triển nguồn lực cho xây dựng thành phố sáng tạo, bao gồm chính sách đối với nghệ nhân, việc truyền dạy cho thế hệ sau... Ngoài những hội thảo, tọa đàm quốc tế và trong nước, Hà Nội còn tổ chức các Lễ hội thiết kế sáng tạo từ năm 2021 với quy mô và chất lượng ngày càng được nâng lên. Từ lễ hội “Khơi nguồn cho sáng tạo” tổ chức năm 2021 đến “Dòng chảy” (chủ đề của lễ hội năm nay), có thể thấy được sự kế thừa, tiếp nối, đổi mới không ngừng của sáng tạo nghệ thuật.

Tại tọa đàm, các đại biểu, chuyên gia cũng thảo luận nhiều chủ đề nhằm góp phần giúp Hà Nội phát triển Thành phố sáng tạo hiệu quả và bền vững.

Ông Chris Maccrey, Ban Phát triển văn hóa và du lịch Hội đồng thành phố Belfast (Thành phố sáng tạo âm nhạc được Unesco công nhận vào năm 2017) chia sẻ kinh nghiệm: Từ những khó khăn ban đầu trong việc kết nối cộng đồng, hiện, Belfast đã trở thành điểm hẹn âm nhạc của thế giới với nhiều không gian sáng tạo khác nhau, từ âm nhạc truyền thống đến hiện đại.

Ông Chris Maccrey - Ban Phát triển văn hóa và du lịch Hội đồng thành phố Belfast (Thành phố sáng tạo âm nhạc được Unesco công nhận vào năm 2017) đóng góp ý kiến

Để có được thành công, chính quyền thành phố Belfast đã có hỗ trợ cụ thể về không gian công cộng cho sáng tạo, đó là không gian bảo tàng, các không gian bị bỏ trống... Ông Chris Maccrey đề cao sự tham gia của cộng đồng, coi người dân là chủ thể chính của sáng tạo.

Đồng quan điểm này, bà Poppy Jarrat, Điều phối dự án sáng tạo Thành phố sáng tạo thiết kế Dundee khuyến nghị: Cần tận dụng không gian từ những cửa hàng hoạt động không hiệu quả để tổ chức, sắp đặt, thiết kế lại không gian sáng tạo mới. Các thành phố nên có đội ngũ chuyên gia nòng cốt, chuyên nghiệp để hướng dẫn người dân cùng tham gia.

Kết nối để lan tỏa

Là người 3 lần tham gia Lễ hội thiết kế sáng tạo Hà Nội, nhà thiết kế Vũ Thảo đề cao yếu tố bản địa, bản sắc văn hóa trong các thiết kế sáng tạo cộng đồng. Theo nhà thiết kế Vũ Thảo, di sản văn hóa là nguồn lực to lớn để Hà Nội xây dựng, phát triển thành phố sáng tạo. Yếu tố thiết kế trong các lĩnh vực từ thời trang, kiến trúc, đô thị... đều chứa đựng câu chuyện văn hóa riêng.

“Cần phải có không gian sáng tạo mới dựa trên nền tảng văn hóa đang có. Chúng ta tôn trọng truyền thống nhưng cũng cần tiếp nhận cả những sáng tạo, thay đổi trên nền tảng truyền thống để tạo ra giá trị mới cho công chúng”, nhà thiết kế Vũ Thảo chia sẻ.

Các vị đại biểu trao đổi ý kiến tại buổi tọa đàm

Tại tọa đàm, với vai trò là đơn vị phối hợp tổ chức, cũng như từng tham gia phối hợp tổ chức nhiều sự kiện sáng tạo tại Hà Nội, Giám đốc Hội đồng Anh tại Việt Nam Donna McGowan khẳng định, thời gian tới, sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ, ngành, thành phố Hà Nội trong các chương trình phát triển văn hóa; đồng thời, sẽ kết nối thành phố Hà Nội với những đô thị trong mạng lưới “Thành phố sáng tạo” của Unesco để đẩy mạnh hợp tác trong lĩnh vực văn hóa, sáng tạo.

Kiến trúc sư Đoàn Kỳ Thanh cho rằng: Hà Nội có rất nhiều cơ hội, nguồn lực để phát triển thương hiệu “Thành phố sáng tạo” nhưng hiện chúng ta chưa phát triển xứng đáng như cơ hội đang có. Một trong những vấn đề đặt ra là cần có chính sách chung trong quy hoạch không gian cho các sáng tạo. Vấn đề sử dụng đất, quy hoạch đô thị cũng cần cơ chế riêng để tạo không gian sáng tạo mang tính bền vững, giúp các nhà sáng tạo yên tâm đầu tư và tạo ra những sản phẩm sáng tạo bền vững, lâu dài.

Trong Nghị quyết phát triển công nghiệp văn hóa của thành phố Hà Nội cũng nêu rõ 13 nhóm ngành, nghề cơ bản. Những nhóm, ngành nghề này khi có cơ hội làm việc, hợp tác với nhau đều có thể tạo ra sự bùng nổ, mang lại hiệu quả cao trong thu hút công chúng. Việc sắp xếp, tổ chức các ngành nghề này đặt ra bài toán về xây dựng hệ sinh thái chung, cần tổ hợp sáng tạo đủ lớn. Hà Nội hiện còn có những không gian bị bỏ hoang có thể khai thác, sáng tạo để đưa vào đời sống. Thành phố nên có cơ chế để sử dụng những không gian này.

Kiến trúc sư Đoàn Kỳ Thanh đánh giá về tiềm năng của Hà Nội

Ông John Peto đến từ Thành phố Sáng tạo Văn hóa Derry-Londonderry đóng góp ý kiến: Hoạt động sáng tạo cần được phát huy toàn xã hội và tập hợp các sáng tạo ấy cho sự phát triển. Chính vì vậy, các thành phố cần đầu tư kỹ năng sáng tạo để mọi người có thể cùng nhau chia sẻ, phối hợp sáng tạo, biến các ý tưởng sáng tạo thành hiện thực.

Thủ đô Hà Nội có nhiều điểm tương đồng với thành phố Londonderry. Khi bắt đầu xây dựng Thành phố sáng tạo, chúng tôi cũng gặp những xung đột trong phát triển giống như Hà Nội bây giờ. Việc thiếu không gian cho sáng tạo là vấn đề của rất nhiều thành phố. Ở đây, vai trò của chính quyền địa phương, cơ quan quản lý rất quan trọng trong việc tạo nguồn lực, cơ chế, cơ hội để tập hợp cộng đồng, khơi nguồn cho những sáng tạo phát triển.

Để phát triển Thành phố sáng tạo bền vững và lâu dài, yếu tố cộng đồng, con người đóng vai trò rất lớn, quyết định thành công trong việc phát triển thương hiệu của thành phố.