Doanh nghiệp công nghệ Việt Nam phải trở thành lực lượng tiên phong trong kỷ nguyên số

Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng dự Diễn đàn Quốc gia Phát triển doanh nghiệp Công nghệ Việt Nam - Ảnh: VGP/Gia Huy

Chiều 30/12, Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng đã đến dự và phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn Quốc gia Phát triển doanh nghiệp Công nghệ Việt Nam do Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) tổ chức tại Trung tâm Hội nghị VinPalace, Hà Nội.

Diễn đàn có sự tham dự của Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng; đại diện một số bộ, ngành, địa phương…

"Make in Vietnam" khơi dậy mạnh mẽ khát vọng sáng tạo, phát triển

Diễn đàn quốc gia phát triển doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam (Make in Viet Nam 2025) với chủ đề: "Sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam - để dẫn dắt" là diễn đàn chính sách, kết hợp không gian trưng bày hơn 50 sản phẩm công nghệ số do doanh nghiệp Việt phát triển.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ KH&CN Bùi Hoàng Phương cho biết, Diễn đàn là sự kiện thường niên, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với lĩnh vực công nghiệp và công nghệ số, là nơi các lãnh đạo bộ, ngành, địa phương cùng cộng đồng doanh nghiệp gặp gỡ, trao đổi về chính sách công nghệ và định hướng phát triển công nghệ Việt Nam.

Được tổ chức lần đầu tiên vào năm 2019, Diễn đàn "Make in Vietnam" đã khơi dậy mạnh mẽ khát vọng sáng tạo, phát triển và làm chủ công nghệ của cộng đồng doanh nghiệp công nghệ Việt Nam.

Từ đó đến nay, số lượng doanh nghiệp công nghệ số đã tăng từ khoảng 46.000 lên gần 80.000 doanh nghiệp công nghệ. Số doanh nghiệp công nghệ vươn ra thị trường quốc tế tăng từ 1.200 đến hơn 2.000 doanh nghiệp. Doanh thu toàn ngành công nghiệp công nghệ số tăng 66%, từ 119 tỷ USD lên đến 198 tỷ USD. Và riêng năm 2025, doanh thu toàn ngành đã tăng 26%.

Phát biểu định hướng, tư tưởng cốt lõi về Make in Viet Nam giai đoạn 2026-2030, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng nhấn mạnh, sau 6 năm tổ chức, có thể khẳng định "Make in Vietnam" không còn là một khẩu hiệu mà đã trở thành một phong trào, một năng lực thực tế.

Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng định hướng về Make in Viet Nam giai đoạn 2026-2030 -Ảnh: VGP/Gia Huy

Hàng ngàn sản phẩm công nghệ Make in Vietnam đã ra đời, nhiều doanh nghiệp công nghệ Việt Nam đã tự thiết kế, tích hợp thành sản phẩm thương mại, làm chủ công nghệ lõi, làm chủ hệ thống, làm chủ dữ liệu và cung cấp giải pháp cho hàng triệu người dùng trong nước. Một số sản phẩm đã vươn ra thị trường khu vực và quốc tế.

"Quan trọng hơn, chúng ta đã hình thành được một thế hệ doanh nghiệp, kỹ sư, nhà khoa học, nhà doanh nghiệp dám nghĩ lớn, dám làm chủ và dám chinh phục thế giới", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết.

"Make in Vietnam" trong 6 năm qua đã giúp Việt Nam chuyển từ vị thế người sử dụng công nghệ sang người tạo ra công nghệ ở nhiều lĩnh vực. Từ chỗ nhập khẩu giải pháp sang chỗ tự thiết kế giải pháp phù hợp với điều kiện Việt Nam. Từ tư duy đi sau sang tư duy đi cùng.

Tuy nhiên, theo Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng, nếu chúng ta chỉ dừng lại ở "Make in Vietnam" theo nghĩa làm chủ cho mình thì chưa đủ. Việt Nam cần một bước tiến mới, cao hơn, khó hơn nhưng tất yếu hơn.

"Vì vậy, hôm nay chúng ta chính thức khởi động một giai đoạn mới: "Make in Vietnam to Lead" - sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam để dẫn dắt", Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết.

Để hiện thực hóa tầm nhìn này, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng nêu 6 yếu tố cần thay đổi mang tính cốt lõi, bao gồm: Thứ nhất là tư duy dẫn dắt; thứ hai sản phẩm dẫn dắt; thứ ba, doanh nghiệp là trung tâm dẫn dắt; thứ tư, nhân lực là yếu tố quyết định năng lực dẫn dắt; thứ năm, thể chế phải đi trước một bước; thứ sáu, là đi từ làm chủ sản phẩm đến làm chủ công nghệ.

Cũng theo Bộ trưởng Bộ KH&CN, sáng tạo tại Việt Nam, làm ra tại Việt Nam để dẫn dắt không phải là câu chuyện riêng của một bộ, ngành hay một nhóm doanh nghiệp. Đây là chiến lược quốc gia, là sự kết hợp của Nhà nước, doanh nghiệp, viện, trường và xã hội, là sự cộng hưởng của khát vọng dân tộc và năng lực công nghệ.

Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng phát biểu chỉ đạo - Ảnh: VGP/Gia Huy

Doanh nghiệp công nghệ thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới

Phát biểu tại Diễn đàn, Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng thay mặt lãnh đạo Chính phủ ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng và kết quả đạt được của cộng đồng doanh nghiệp công nghệ Việt Nam, sự đồng hành, ủng hộ của các bộ, ngành, địa phương; sự tham gia tích cực của các tổ chức, người dân, doanh nghiệp đã có nhiều đóng góp tích cực cho tăng trưởng kinh tế, phát triển kinh tế số, xã hội số, công dân số, góp phần quan trọng vào những thành tựu chung của đất nước.

Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng nhấn mạnh, doanh nghiệp công nghệ Việt Nam có những đóng góp vào tăng trưởng kinh tế và là lực lượng quan trọng để thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới. Đồng thời, các doanh nghiệp công nghệ đã thúc đẩy chuyển đổi số trong nhiều lĩnh vực như năng lượng, giao thông, môi trường, y tế, giáo dục…

Doanh nghiệp công nghệ đã có sự lớn mạnh về quy mô và từng bước làm chủ về công nghệ. Năm 2025 có 80 nghìn doanh nghiệp, tăng 1,4 lần so với năm 2020, số lượng lao động trên 1,9 triệu người. Trong đó nhiều sản phẩm, dịch vụ số đã được xuất khẩu, chinh phục các thị trường khó tính như Mỹ, Châu Âu, Nhật Bản... Doanh thu từ thị trường nước ngoài ước đạt 15 tỷ USD, với trên 2,1 nghìn doanh nghiệp công nghệ đã khẳng định trí tuệ Việt Nam trên thị trường quốc tế và sẵn sàng giải quyết bài toán toàn cầu.

Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng thay mặt lãnh đạo Chính phủ ghi nhận, biểu dương và đánh giá cao những nỗ lực, cố gắng và kết quả đạt được của cộng đồng doanh nghiệp công nghệ Việt Nam - Ảnh: VGP/Gia Huy

Từ chỗ chỉ gia công, lắp ráp, doanh nghiệp công nghệ đã tự chủ nghiên cứu và làm chủ công nghệ lõi chiến lược như thiết bị hạ tầng 5G, trung tâm dữ liệu, điện toán đám mây và trí tuệ nhân tạo và bước đầu tham gia vào chuỗi cung ứng bán dẫn toàn cầu.

Phó Thủ tướng cũng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế như, năng lực và trình độ công nghệ của đa số doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam vẫn còn hạn chế; mức độ đầu tư cho đổi mới công nghệ và hoạt động nghiên cứu - phát triển (R&D) chưa tương xứng với yêu cầu phát triển, đặc biệt trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt trong nước và quốc tế.

Phó Thủ tướng Hồ Quốc Dũng, Bộ trưởng Bộ KH&CN Nguyễn Mạnh Hùng trao Giải Vàng cho sản phẩm khoa học và công nhệ Make in Viet Nam năm 2025 - Ảnh: VGP/Gia Huy

Chưa có nhiều doanh nghiệp công nghệ lớn, tiềm lực, có tầm ảnh hưởng và dẫn dắt hệ sinh thái, chuỗi cung ứng; năng lực đổi mới sáng tạo và R&D còn khiêm tốn; số lượng bằng sáng chế, giải pháp hữu ích được đăng ký và thương mại hóa chưa nhiều.

Bộ KH&CN trao Giải Bạc cho sản phẩm khoa học và công nhệ Make in Viet Nam năm 2025 - Ảnh: VGP/Gia Huy

Nguồn nhân lực số chưa đáp ứng yêu cầu thực tiễn phát triển, nhất là nhân lực trong các lĩnh vực công nghệ mới như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, thiết kế chip...

Phó Thủ tướng nhấn mạnh, cần phát triển bền vững doanh nghiệp công nghệ bằng những đột phá mạnh mẽ, toàn diện; lấy doanh nghiệp công nghệ là động lực quan trọng để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Bộ KH&CN trao Giải Đồng cho sản phẩm khoa học và công nhệ Make in Viet Nam năm 2025 - Ảnh: VGP/Gia Huy

Phó Thủ tướng đề nghị Bộ KH&CN và các bộ, ngành khẩn trương hoàn thiện các văn bản hướng dẫn Luật Công nghiệp công nghệ số, Luật Công nghệ cao, Luật Trí tuệ nhân tạo, Luật Sở hữu trí tuệ…. Sớm nghiên cứu hoàn thiện khung pháp lý hợp tác công - tư cho lĩnh vực công nghệ.

Để phát triển bền vững doanh nghiệp công nghệ, Phó Thủ tướng yêu cầu tập trung triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp mang tính đột phá. Trọng tâm trước hết là hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách. Bộ Khoa học và Công nghệ cùng các bộ, ngành liên quan cần khẩn trương hoàn thiện các văn bản hướng dẫn thi hành các luật về công nghiệp công nghệ số, công nghệ cao, trí tuệ nhân tạo, sở hữu trí tuệ; sớm xây dựng cơ chế thử nghiệm (sandbox) trong các lĩnh vực công nghệ mới nhằm khuyến khích đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp.

Robot khám chữa bệnh và robot phát thuốc - hỗ trợ sàng lọc và chăm sóc y tế ban đầu - Ảnh: VGP/Gia Huy

Song song với đó là phát triển mạnh thị trường công nghệ trong nước, ưu tiên sử dụng sản phẩm, dịch vụ công nghệ số Việt Nam thông qua chính sách đặt hàng, mua sắm công và chuyển từ đầu tư sang thuê dịch vụ công nghệ số trọn gói. Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh việc lan tỏa phong trào "Người Việt Nam ưu tiên sử dụng công nghệ số Việt Nam", coi đây là một giải pháp quan trọng để xây dựng chủ quyền số quốc gia.

Trình diễn Robot chữa cháy do Đại học Phòng cháy Chữa cháy phát triển - Ảnh: VGP/Gia Huy

Bên cạnh đó, tập trung phát triển doanh nghiệp công nghệ có năng lực làm chủ công nghệ lõi; hình thành các doanh nghiệp lớn, đủ sức dẫn dắt thị trường trong nước và vươn ra khu vực và quốc tế. Tập trung làm chủ công nghệ lõi, giá trị gia tăng cao. Chuyển dịch từ gia công, lắp ráp sang nghiên cứu, thiết kế và sản xuất. Ưu tiên nguồn lực R&D để làm chủ các công nghệ chiến lược, nền tảng như bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, dữ liệu lớn…

Cơ chế, chính sách thu hút và giữ chân nhân lực chất lượng cao và đào tạo nhân lực công nghệ chất lượng cao, gắn kết chặt chẽ Nhà nước - Nhà trường - Nhà doanh nghiệp. Chuyển đổi tư duy "đào tạo những gì nhà trường có" sang "đào tạo những cái thị trường cần".

Các doanh nghiệp cam kết hoàn thành nhiệm vụ năm 2026 - Ảnh: VGP/Gia Huy

Phó Thủ tướng tin tưởng, với thế và lực đã tạo dựng được sau 40 năm Đổi mới, chúng ta sẽ vững bước xây dựng một nền kinh tế số, xã hội số phát triển bền vững, toàn diện, bao trùm; cộng đồng doanh nghiệp công nghệ Việt Nam sẽ viết nên những câu chuyện thần kỳ, góp phần xây dựng một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng.

VGP