Gỡ “khó” về lao động – việc làm cho doanh nghiệp sau ảnh hưởng của đại dịch Covid-19

Ông Vũ Trọng Bình, Cục trưởng Cục Việc làm (Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội) phát biểu tại Hội nghị

7,8 triệu người mất việc, nghỉ luân phiên do dịch Covid-19

Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội đã tổ chức hội nghị tìm các giải pháp tháo gỡ khó khăn về lao động, việc làm cho doanh nghiệp do tác động của dịch Covid-19.

Ông Vũ Trọng Bình, Cục trưởng Cục Việc làm (Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội) cho biết: Do ảnh hưởng từ đại dịch Covid-19, thị trường lao động đã bị ảnh hưởng nặng nề, số lao động mất việc làm liên tục gia tăng trong khi khả năng tạo việc làm cả trong và ngoài nước đều gặp khó khăn trong 6 tháng đầu năm 2020. Tỉ lệ thất nghiệp tăng cao, tỉ lệ thiếu việc làm của lực lượng lao động trong độ tuổi tăng cao nhất trong 5 năm trở lại đây do nhu cầu của thị trường lao động sụt giảm.

Theo tính toán sơ bộ và báo cáo của các địa phương, tính đến tháng 6/2020 cả nước có 30,8 triệu người từ 15 tuổi trở lên bị ảnh hưởng tiêu cực bởi dịch, bao gồm những người bị mất việc làm, phải nghỉ giãn việc, nghỉ luân phiên, giảm giờ làm, giảm thu nhập. Số người bị ảnh hưởng do giảm thu nhập chiếm tỉ trọng lớn nhất với 57,3% tổng số người bị ảnh hưởng, tương ứng với 17,6 triệu người, gần 8 triệu lao động bị mất việc làm hoặc phải nghỉ luân phiên, giãn việc.

Ông Vũ Trọng Bình, Cục trưởng Cục Việc làm (Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội) phát biểu tại Hội nghị

Ông Vũ Trọng Bình đánh giá lao động ở khu vực dịch vụ bị ảnh hưởng tiêu cực nhất với 72%, tiếp đến là 67,8% khu vực công nghiệp, 25,1% khu vực nông, lâm nghiệp và thủy sản."Số lao động mất việc làm trong 6 tháng đầu năm 2020 khoảng 1,4 triệu người, trong đó lao động mất việc làm do các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh phá sản, giải thể hoặc thu hẹp sản xuất gần 900.000 người. Lao động mất việc làm tập trung ở các ngành công nghiệp chế biến, lao động ngành bán buôn, bán lẻ, ngành vận tải kho bãi và lao động trong ngành dịch vụ lưu trú, ăn uống. Trong khi đó, kết quả giải quyết việc làm 6 tháng đầu năm chỉ đạt 540.000 lao động, bằng 36,5% kế hoạch năm", ông Vũ Trong Bình cho biết.

Một số doanh nghiệp dự kiến sẽ cắt giảm hàng nghìn lao động trong thời gian tới như Công ty TNHH Pou Yuen, công ty dệt may Huê Phong, Công ty gỗ Woodworth Wooden (TP Hồ Chí Minh)…Số người nộp hồ sơ thất nghiệp hơn 565.000 người, tăng 32% so với cùng kỳ, số tiền chi cho bảo hiểm thất nghiệp gần 7.000 tỷ đồng. Trong đó, vùng Đông Nam Bộ là nơi nhiều người nộp hưởng bảo hiểm thất nghiệp nhất, tiếp đến là Bắc Trung Bộ, duyên hải miền Trung…

Số lao động nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp tập trung nhiều nhất ở các tỉnh, thành có thị trường lao động phát triển, nhất là khu công nghiệp - khu chế xuất. Số lao động nộp hồ sơ hưởng bảo hiểm thất nghiệp tập trung nhiều nhất ở ngành công nghiệp chế biến và du lịch. Đơn cử như tại Đà Nẵng, trong số 16.000 hồ sơ thì có tới 5.000 hồ sơ của lao động trong lĩnh vực khách sạn, dịch vụ du lịch…

Tìm giải pháp nới lỏng điều kiện hỗ trợ doanh nghiệp giữ chân lao động

Tại hội nghị, đại diện các doanh nghiệp, Hiệp hội doanh nghiệp lớn tại Hà Nội đã đưa ra nhiều ý kiến liên quan đến vấn đề việc làm. Bà Nguyễn Hoài Thu, Phó giám đốc Công ty Saigontourist cho biết, đến nay, doanh thu đang giảm dần do mảng khách du lịch quốc tế không hoạt động và đã phải cắt giảm tiền lương người lao động. Saigontourist kiến nghị được phép miễm thị thực và giảm thị thực khi du lịch quốc tế quay trở lại, chậm nộp tiền BHXH cho năm 2020 và 2021.

Đối với gói hỗ trợ 62.000 tỷ, những điều kiện để doanh nghiệp được tiếp cận vẫn còn khó khăn như doanh nghiệp không có doanh thu, bị cắt giảm 50% lao động…Với những điều kiện như vậy thì doanh nghiệp không thể tiếp cận gói hỗ trợ này. Nhiều doanh nghiệp kiến nghị cần có những chính sách tạo điều kiện cho các doanh nghiệp, đơn giản hoá thủ tục và điều kiện kinh doanh để doanh nghiệp tự tin hơn trong đầu tư dài hạn.

Ông Trần Mạnh Cường, Phó phòng Tổ chức hành chính, Tổng công ty May 10 kiến nghị Chính phủ sửa đổi các điều kiện cho vay để có thể tiếp cận gói này: “Đối với điều kiện doanh thu giảm 20% cũng cần phải phù hợp. Còn điều kiện tài chính phải bằng 0 thì mới được vay thì rất là khó để cho doanh nghiệp đáp ứng được để tiếp cận. Chúng tôi cũng đề nghị đối với điều kiện về tài chính, chúng ta cũng cần xem lại để các doanh nghiệp có thể tiếp cận. Bởi thực tế, nếu không còn quỹ lương dự phòng, không còn nguồn tài chính hợp lệ nào để chi trả cho người lao động thì coi như doanh nghiệp cũng phá sản”.

Trước những vướng mắc của các doanh nghiệp, đại diện Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội đã từng bước giải đáp 3 nhóm vấn đề về tạm dừng đóng BHXH, điều kiện cho vay và khâu tổ chức thực hiện.

Liên quan đến tạm dừng đóng BHXH, ông Phạm Trường Giang, Vụ trưởng Vụ BHXH, Bộ Lao động- Thương binh và Xã hội cho rằng, nếu doanh nghiệp không có doanh thu thì được tạm dừng đóng BHXH cho người lao động. Trong thời gian vừa qua, có 1.500 doanh nghiệp được tạm dừng đóng cho người lao động cho hơn 130 nghìn người lao động với số tiền 500 tỷ đồng. Thời gian tới dự báo sẽ có thêm nhiều doanh nghiệp được hưởng chính sách này.

“Qua những kiến nghị của doanh nghiệp, chúng tôi cũng mạnh dạn tham mưu cho lãnh đạo Bộ là thay vì tạm dừng đóng sẽ tham mưu để doanh nghiệp có thể tạm dừng đóng tối đa là 12 tháng. Như vậy nếu như hiện nay đang tạm dừng 500 tỷ đồng thì sẽ tăng lên 1 nghìn tỷ đồng. Còn câu chuyện tạm dừng đóng mà cho rằng doanh nghiệp không đủ điều kiện, đối chiếu theo văn bản của Bộ, thì phải trả lời bằng văn bản, doanh nghiệp không đủ điều kiện ở chỗ nào chứ không trả lời miệng và bắt doanh nghiệp đi lại nhiều. Chúng tôi tiếp nhận phản ánh của doanh nghiệp và sẽ chỉ đạo thực hiện nội dung này”, ông Giang nói.

Để gỡ vướng cho doanh nghiệp và người lao động, mới đây, Bộ Lao động-Thương binh và Xã hội cũng đã yêu cầu các địa phương chủ động nắm bắt tình hình thị trường lao động trên địa bàn để có giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp; Tiếp tục nghiên cứu trình Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành các Nghị quyết để hỗ trợ doanh nghiệp, cơ sở sản xuất kinh doanh khắc phục khó khăn để ổn định, phát triển sản xuất.

Phương Thu