Mổ xuyên đêm cứu sống bệnh nhân u màng não

Bệnh nhân Huỳnh Minh T, sinh năm 1980 (địa chỉ: Tân Lộc, Thốt Nốt, Cần Thơ) vào viện lúc 11h18 ngày 21/9/2021 vì lơ mơ.

Người nhà thông tin cách nhập viện 3 ngày, bệnh nhân có uống rượu, sau đó lơ mơ, nhập viện. Tình trạng lúc nhập viện: Bệnh nhân lơ mơ, da niêm hồng, tự thở, đồng tử 2 bên 2mm, phản xạ ánh sáng (+), không rõ yếu chi.

Bệnh nhân có tiền sử u não 1 năm không rõ loại và không điều trị. Kết quả chụp cắt lớp vi tính sọ não cho thấy có khối bất thường chèn ép nhu mô não, phù não nặng. Sau đó bệnh nhân diễn tiến vào hôn mê, đồng tử bên phải bắt đầu dãn so với bên trái, được đặt nội khí quản, tri giác xấu hơn, yếu ½ người trái.

Bệnh nhân tiếp tục được chụp CTscan sọ não có cản quang cấp cứu để chẩn đoán chính xác tổn thương. Kết quả phát hiện u màng não bán cầu phải kích thước 10 × 9 × 4cm. Khối u gây tăng sinh xương, cơ thái dương và nhiều mạch máu, chèn ép nhu mô não, phù não nặng. Bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật cấp cứu với phương pháp mở sọ và vi phẫu lấy trọn u.

Hình ảnh u màng não trước phẫu thuật

Thường các trường hợp u màng não sẽ nhập viện và làm các xét nghiệm tầm soát u cũng như chọn lựa phương pháp xử trí tối ưu cho bệnh nhân như: Tắc mạch máu nuôi u trước khi phẫu thuật lấy u giúp giảm nguy cơ chảy máu trong lúc mổ, tăng tỉ lệ an toàn cho bệnh nhân trong phẫu thuật... Tuy nhiên, bệnh nhân này cần mổ cấp cứu không thể chậm trễ. Ê kíp phẫu thuật gồm BSCKI Nguyễn Đông Quân (phẫu thuật viên chính), BS Trần Duy Vũ, BS Lê Quang, Ths.BS Trần Thị Kim Luyến (khoa Gây mê hồi sức) thực hiện.

Sau 6 giờ phẫu thuật đầy khó khăn (từ 12 giờ đêm đến 6 giờ sáng) ca phẫu thuật đã thành công. Với sự hỗ trợ của kính vi phẫu, ê kíp đã lấy trọn toàn bộ khối u đồng thời bảo tồn các mạch máu não. Hậu phẫu ngày 2 (ngày 23/9/2021, sau mổ 48h): Tri giác bệnh nhân cải thiện khá.

Hình ảnh u màng não sau phẩu thuật

Hiện tại bệnh nhân tỉnh, tiếp xúc tốt, vết mổ lành tốt, yếu tay trái, sức cơ 4/5. Sức cơ tay phải và hai chân bình thường, thực hiện tốt các y lệnh. Sự hồi phục kỳ diệu của bệnh nhân mang lại niềm vui lớn của tập thể thầy thuốc bệnh viện và người nhà bệnh nhân.

Theo BSKI Nguyễn Đông Quân: U màng não là khối u phát triển từ lớp màng nhện của màng não, chiếm 15% trong số các loại u não. Đây là bệnh lý ở mọi lứa tuổi, giới tính, tuy nhiên tỉ lệ u xuất hiện ở người lớn nhiều hơn trẻ em, nữ nhiều hơn nam.

U màng não đa số thường là u lành tính, tuy nhiên chúng thường được phát hiện khi kích thước đã lớn. U màng não đa số tiến triển chậm, biểu hiện lâm sàng khi u phát triển kích thước đủ lớn chèn ép vào cấu trúc não hoặc dây thần kinh sọ, biểu hiện của hội chứng tăng áp lực nội sọ: Đau đầu, nôn hoặc buồn nôn, giảm thị lực. Dấu hiệu tổn thương thần kinh sọ: Mất ngửi, nhìn mờ, mất thị lực một phần hoặc toàn bộ, nhìn đôi, lác, ù tai, giảm thính lực, điếc, tê bì mặt, yếu hoặc liệt tăng dần, co giật.

Bệnh nhân tỉnh tiếp xúc tốt, thực hiện y lệnh tốt y lệnh

Ngoài ra, bệnh nhân còn một số dấu hiệu khác như thay đổi tính cách, hành vi, giảm trí nhớ, rối loạn giấc ngủ. Tuy u màng não phát triển chậm và không xâm lấn nhưng khi khối u to có thể chèn ép vào nhu mô não gây yếu liệt nữa người đối bên. Đối với một số khối u màng não, chúng ở vị trí đặc biệt có thể gây thiếu sót chức năng thần kinh nặng nề và đe dọa tính mạng.

Trong các loại u màng não, đa phần lành tính điển hình chiếm gần 90%. Chính vì vậy, nếu được phẫu thuật triệt để, u màng não được coi là loại u có tiên lượng tốt nhất trong các loại u nội sọ. Tuy nhiên do tính chất lành tính, phát triển chậm nên khối u màng não thường được phát hiện muộn khi kích thước khối u đã lớn.

Bên cạnh đó, do u giàu mạch máu, thường là loại u mật độ chắc, kích thước lớn luôn là thách thức cho phẫu thuật viên. Với sự hổ trợ kỹ thuật chụp mạch tắc mạch máu nuôi u trước khi phẫu thuật giúp giảm chảy máu trong phẫu thuật và bảo tồn mô não lành.

Mặc dù u khá lớn, do phần lớn u màng não lành tính về mô học nên vi phẫu lấy bỏ toàn bộ khối u là phương pháp điều trị hiệu quả, giúp phục hồi lâm sàng và cải thiện chức năng sống nhanh chóng.

Bệnh nhân nên đến bệnh viện khám khi có triệu chứng đau đầu kéo dài, đáp ứng kém với thuốc giảm đau, hoặc có triệu chứng động kinh, yếu liệt tay chân, giảm thị lực… Khi đó các bác sĩ chuyên khoa sẽ khám và chỉ định xét nghiệm phù hợp để tìm ra nguyên nhân (khối u ở não…) để có hướng xử trí triệt để, tránh tình trạng khối u quá lớn nguy hiểm đến tính mạng.