Tăng cường, giáo dục, rèn luyện và nâng cao đạo đức cách mạng cho ĐVTN trong tình hình hiện nay

Chính vì vậy, ngay từ những ngày đầu của cách mạng, Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã luôn đề cao vị trí, vai trò quan trọng của thanh niên, xác định thanh niên là thế hệ tương lai của đất nước, là đội quân xung kích của cách mạng. Song, để đoàn viên thanh niên (ĐVTN) thực sự phát huy tốt vai trò, sức trẻ và lòng nhiệt huyết của mình, trước hết phải xây dựng cho họ có lý tưởng sống cao đẹp, hết lòng vì mước, vì dân. Lý tưởng sống, trách nhiệm cao đẹp đó chính là đạo đức cách mạng của người ĐVTN.

Lịch sử dân tộc ta đã và đang khẳng định vai trò, vị trí của thanh niên. Trải qua gần 87 năm, dưới sự lãnh đạo, giáo dục, rèn luyện của Đảng Cộng sản Việt Nam và chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh đã tập hợp đông đảo thanh niên, phát huy chủ nghĩa anh hùng cách mạng, cùng với toàn Đảng, toàn quân và toàn dân ta hoàn thành sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc và sự nghiệp xây dựng bảo vệ tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Trước lúc đi xa, Chủ tịch Hồ Chí Minh căn dặn trong Di chúc: “Đảng cần phải chăm lo giáo dục đạo đức cách mạng cho thanh niên, đào tạo họ trở thành những người kế thừa xây dựng chủ nghĩa xã hội vừa “hồng” vừa “chuyên”, bồi dưỡng thế hệ cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”. Thực hiện lời dạy của Bác, Đảng ta luôn coi trọng công tác giáo dục, bồi dưỡng, rèn luyện và nâng cao đạo đức cách mạng cho ĐVTN để họ trở thành lớp người vừa “hồng” vừa “chuyên”, tiếp tục kế tục kế thừa sự nghiệp cách mạng vẻ vang của dân tộc ta.

Những năm qua, nhiều nghị quyết, chỉ thị của Đảng về công tác thanh niên và giáo dục thế hệ trẻ đã được triển khai, đạt nhiều kết quả. Nghị quyết Hội nghị Trung ương 7 khóa X của Đảng đã khẳng định: “Thanh niên là rường cột của đất nước, là lực lượng xung kích trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, một trong những nhân tố quyết định sự thành bại của sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế và xây dựng chủ nghĩa xã hội”. Chỉ thị số 42-CT/TW ngày 24/3/2015 của Ban Bí thư về “Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ giai đoạn 2015 - 2030”, cũng đã nêu bật những kết quả đạt được trong công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ trong đó nhấn mạnh đa số thanh niên nước ta hiện nay có phẩm chất tốt, tôn trọng các chuẩn mực đạo đức xã hội, giá trị văn hóa truyền thống dân tộc, có ý thức công dân, chấp hành pháp luật, tích cực tham gia các phong trào, hoạt động đoàn thể, xung kích, sáng tạo, tình nguyện vì cộng đồng; sống có nghĩa tình, luôn biết quan tâm, giúp đỡ người khác, tinh thần tương thân tương ái đã được khơi dậy, trở thành xu hướng chủ đạo lôi cuốn và thu hút giới trẻ. Nhiều tấm gương thanh niên vượt qua khó khăn của bản thân, gia đình để vươn lên thành những người hữu ích; không ít thanh niên dám đấu tranh quyết liệt với các hiện tượng tiêu cực và tệ nạn xã hội; tỏ thái độ lo lắng, băn khoăn trước các hiện tượng tiêu cực và tệ nạn xã hội; bất bình trước những sai phạm của cán bộ, đảng viên thoái hóa, biến chất, vi phạm pháp luật. Phần lớn thanh niên hiện nay có đời sống văn hóa, tinh thần phong phú, nhu cầu giải trí lành mạnh, lên án những hoạt động giải trí không lành mạnh, không phù hợp với thuần phong, mỹ tục của dân tộc…

Tuy nhiên, có thể thấy rằng công tác giáo dục, rèn luyện và nâng cao đạo đức cách mạng cho ĐVTN hiện nay còn gặp không ít những khó khăn. Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong một bộ phận cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức; tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí diễn ra ở một số cơ quan, đơn vị đang là tình trạng đáng báo động. Khoảng cách giàu - nghèo, phân hóa xã hội ngày càng tăng lên; môi trường văn hoá, đạo đức xã hội có mặt xuống cấp rất đáng lo ngại. Bảo vệ chủ quyền, lãnh thổ của Tổ quốc đứng trước nhiều khó khăn, thách thức lớn. Đặc biệt, mặt trái của thời đại công nghệ thông tin, nhất là mạng xã hội, cùng quá trình hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng đã và đang tác động sâu sắc đến tư tưởng, tình cảm lớp trẻ và công tác giáo dục thế hệ trẻ.

Nguy hiểm hơn, bằng chiến lược “diễn biến hòa bình”, chủ nghĩa đế quốc và các thế lực thù địch vẫn đang ngày đêm điên cuồng chống phá cách mạng nước ta trên mọi mặt; đặc biệt là về chính trị, tư tưởng và văn hoá, chúng tìm mọi cách gieo rắc những tư tưởng lệch lạc phi Mác xít; bôi nhọ, nói xấu, bóp méo sự thật, dựng chuyện về lãnh đạo Đảng, Nhà nước; lợi dụng việc Đảng ta đấu tranh phòng chống tham những để xuyên tạc về sự đoàn kết thống nhất trong Đảng… Trong chiến lược đó, chúng đặc biệt chú ý quan tâm đến lực lượng thanh niên với mục đích làm cho thanh niên phai nhạt lý tưởng cách mạng, không kiên định con đường xã hội chủ nghĩa, mơ hồ, dao động, thiếu niềm tin, lý tưởng, xa rời truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc...

Xuất phát từ tình hình trên, đã và đang đặt ra yêu cầu ngày càng cao đối với công tác giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa cho thế hệ trẻ. Thực tiễn cho thấy rằng, công tác giáo dục, rèn luyện và nâng cao đạo đức cách mạng cho ĐVTN ngày nay không chỉ là nhiệm vụ của các tổ chức Đoàn hay của cá nhân nào mà đó là nhiệm vụ và trách nhiệm của cả hệ thống chính trị, trong đó Đoàn TNCS Hồ Chí Minh giữ vai trò là nòng cốt. Bởi vậy, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh luôm được Đảng tin cậy và giao nhiệm vụ là “trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên”.

Thiết nghĩ, để không ngừng nâng cao đạo đức cách mạng cho ĐVTN, cần làm tốt một số nội dung sau:

Một là, Tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, ĐVTN trong đó tập trung đẩy mạnh thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị khóa XII về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”

Xuất phát từ thực trạng công tác tuyên truyền, giáo dục nâng cao nhận thức, trách nhiệm cho cán bộ, ĐVTN trong thời gian qua chưa thực sự phong phú về nội dung, hấp dẫn về hình thức, đặc biệt là triển khai thực việc “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh” ở một số nơi, một số chỗ, một số tổ chức Đoàn còn mang tính chất hình thức, chiếu lệ, tính hiệu quả chưa cao. Do vậy, cần phải gắn việc giáo dục đạo đức, lối sống văn hóa với triển khai sáng tạo Chỉ thị 05-CT/TW của Bộ Chính trị về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”, trong đó đề cao trách nhiệm cũng như sự nêu gương của cán bộ Đoàn, định hướng cho ĐVTN rèn luyện theo tiêu chí “Tâm trong - Trí sáng - Hoài bão lớn”.

Nội dung tuyên truyền giáo dục cần tập trung vào học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, quán triệt chủ trương, đường lối và các nghị quyết của Đảng, của Đoàn, truyền thống yêu nước, đoàn kết, cần cù, sáng tạo và khát vọng vươn lên trong mọi hoàn cảnh, bồi dưỡng, xây dựng lớp thanh niên có bản lĩnh, tự tin đảm nhận vai trò chủ nhân tương lai của đất nước…

Song song với đó, cần phải tiếp tục nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động của đội làm công tác tuyên truyền; kịp thời và chủ động nắm bắt, dự báo tình hình tư tưởng, định hướng dư luận xã hội trong thế hệ trẻ nhất là ở các khu vực, địa bàn nhạy cảm. Tăng cường phối hợp với các cấp ủy đảng, chính quyền đại phương, ngành giáo dục, gia đình… để tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật; kịp thời đấu tranh, phê phán, uốn nắn nhận thức lệch lạc, biểu hiện sai trái trong cán bộ, ĐVTN.

Hai là, Kết hợp tốt công tác giáo dục, rèn luyện nâng cao đạo đức cách mạng cho ĐVTN với tổ chức tốt hoạt đông thực tiễn ở cơ sở.

Lý luận chủ nghĩa Mác - Lênin về công tác giáo dục đã chỉ rõ: “Lý luận mà không có thực tiễn là lý luận suông, thực tiễn mà không có lý luận là thực tiễn mù quáng”. Do vậy, để làm tốt công tác giáo dục, rèn luyện, nâng cao đạo đức cách mạng cho ĐVTN phải biết gắn công tác giáo dục với tổ chức các hoạt động thực tiễn. Thực tiễn cho thấy một số hoạt động Đoàn ở cơ sở còn nặng về bề nổi, dàn trải và hình thức, “phát” nhưng không “động”, trên thì “nóng” nhưng dưới thì “lạnh”, cá biệt một số phong trào chỉ thu hút được thanh niên tiên tiến tham gia, kết quả thiếu tính bền vững.

Do vậy, việc “làm mới” hoạt động của các tổ chức Đoàn ở đơn vị cở sở hiện nay cần tập trung vào xây dựng và phát huy môi trường chính trị, văn hóa trong sạch, lành mạnh bởi nó ảnh hưởng rất lớn đến quá trình giáo dục lý tưởng, đạo đức cách mạng cho ĐVTN, góp phần định hướng, hoàn thiện và phát triển nhân cách, các phẩm chất chính trị, tư tưởng, đạo đức lối sống của ĐVTN theo đúng những định hướng của Đảng hiện nay.

Ba là, Thường xuyên làm tốt công tác sơ tổng kết rút kinh nghiệm, kịp thời biểu dương, khen thưởng những cá nhân, tập thể điển hình, tiên tiến và nghiêm túc chấn chỉnh, khắc phục những biểu hiện nhận thức và hành động sai trái, lệch lạc, thiếu ý chí tu dưỡng, rèn luyện, tu dưỡng phẩm chất đạo đức.

Tăng cường giáo dục ĐVTN thông qua những tấm gương điển hình tiên tiến, cá nhân có thành tích vượt trội là một trong những biện pháp có tính thuyết phục rất cao. Do đó, cần thường xuyên chú trọng xây dựng, phát hiện, nhân rộng những mẫu hình cá nhân tiêu biểu, vượt trội ở các nhóm đối tượng ĐVTN. Lấy “xây” để “chống”, làm cho các giá trị tốt đẹp có sức lan tỏa trong cộng đồng thanh niên. Trên cơ sở đó tạo bầu không khí đoàn kết, tinh thần thi đua sôi nổi trong các hoạt động ở cơ sở để mỗi cán bộ, ĐVTN không ngừng tu dưỡng, rèn luyện nâng cao đạo đức cách mạng.

Công tác giáo dục có vai trò hết sức quan trọng trong nâng cao đạo đức cách mạng cho ĐVTN như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Hiền, dữ phải đâu là tính sẵn, phần nhiều do giáo dục mà nên”. Do vậy, bên cạnh việc làm của các tổ chức Đoàn thì nhân tố quyết định nhất vẫn là mỗi ĐVTN hãy xây dựng cho mình động cơ, thái độ đúng đắn, tự tu dưỡng, rèn luyện nâng cao đạo đức cách mạng như lời Bác Hồ kinh yêu đã từng dạy “Đạo đức cách mạng không phải ở trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hàng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”.

Giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống cho thanh niên là một nhiệm vụ trọng tâm, xuyên suốt của Đoàn, đòi hỏi các cấp bộ Đoàn phải có nhiều sự đầu tư, sáng tạo trong cách làm, kiên trì, bền bỉ, để đạt được hiệu quả trong thực hiện, góp phần “Tăng cường sức đề kháng cho thanh niên trước những biểu hiện tiêu cực, mặt trái của xã hội và sự chống phá xuyên tạc của các thế lực thù địch, nhất là trên mạng xã hội, tránh tình trạng nhạt Đảng, khô Đoàn, xa rời chính trị”, như lời Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng nói trong lễ khai mạc Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lần thứ XI.