Trải lòng của người mang án oan 43 năm ở Bắc Ninh: “Tôi đã viết đơn bằng máu, xin đừng để tôi chết oan” (Kỳ 1)

(TTTĐ) - Ngày 11/8, tại trung tâm văn hóa huyện tại thị trấn Chờ (Yên Phong, Bắc Ninh) đã diễn ra lễ công bố quyết định đình chỉ điều tra và công khai xin lỗi đối với ông Trần Văn Thêm (SN 1936). Ông Thêm từng hai lần bị kết án tử hình, bị ngồi tù hơn 5 năm và phải mang tiếng xấu là kẻ sát nhân trong suốt 43 năm.

Ông Trần Văn Thêm, người bị nhận án oan giết người suốt 43 năm

Ôm bọc tiền ngủ và bị cướp tấn công

- PV: Chào ông, sau khi nhận quyết định đình chỉ điều tra và được xin lỗi công khai, cảm xúc của ông thế nào?

- Ông Trần Văn Thêm:Tôi không ngủ được. Vừa mừng vui, vừa cay đắng. Không ngờ tôi còn chờ được đến cái ngày được minh oan. Lúc trước, tôi cứ nghĩ là sẽ phải chết với nỗi oan, sẽ phải chết mà còn mang tiếng là kẻ giết người. Mà người bị tôi giết lại chính là em của tôi.

- Kể lại chuyện cũ, ông có nhớ chi tiết về sự việc ngày 27/3/1970, khi ông và ông Nguyễn Khắc Văn bị cướp tấn công?

- Chuyện đó tôi không bao giờ quên. Tôi đã ôn lại trong trí nhớ hàng trăm, hàng ngàn lần với câu hỏi rằng vụ cướp diễn ra rõ ràng như thế, vậy mà bằng cách nào người ta lại chụp cho tôi cái tội giết người thay vì truy bắt thằng cướp thực sự.

Hồi ấy, vì gia đình quá nghèo, tôi thường xuyên phải đạp xe đạp thồ hàng đi khắp các tỉnh Hà Nội – Bắc Ninh – Vĩnh Phú (cũ)... để buôn thuốc lào, buôn mắm muối kiếm sống. Đi một mình thì có nhiều cái nguy hiểm, nên tôi rủ người em con cô là Nguyễn Khắc Văn cùng đi. Hai anh em tôi vốn rất thân thiết, tôi quý chú ấy vì sự thật thà, tháo vát và chịu khó. Chú ấy cũng rất tôn trọng tôi.

Vết sẹo trên đầu ông Thêm do bị đối tượng giết người thực sự hành hung

Cuối tháng 3/1970, hai anh em tôi đạp xe lên huyện Tam Dương (Vĩnh Phú cũ) để buôn quả trám và thuốc lào đen. Bữa đó, trong người hai anh em đều nhiều tiền, vì chúng tôi còn dự định mua một chiếc máy khâu con bướm – việc này, chúng tôi đã hẹn trước với người bán từ chuyến buôn lần trước.

Vì không tìm được chỗ trú chân, đêm ngày 26/3/1970, anh em tôi ngủ tại căn lều tạm cạnh cầu Diện (xã Đồng Tĩnh, huyện Tam Dương, tỉnh Vĩnh Phú). Chúng tôi mỗi người ôm bọc tiền trong bụng, ngủ chập chờn vì còn phải cảnh giác bất trắc. Đến nửa đêm, tôi nghe thấy tiếng động lạch cạch ở bên ngoài, chưa kịp phản ứng, tôi đã bị đánh tối tăm mặt mũi – sau này, tôi mới biết là tôi bị đập búa sắt vào đầu.

Chú Văn cũng bị đập như thế. Chú ấy kêu “cướp, cướp”, tôi cũng ôm đầu chạy ra ngoài kêu cứu. Thằng cướp thấy vậy nên bỏ chạy. Bữa đó, trong làng có chiếu bóng nên người dân kéo đến rất nhanh. Họ đuổi theo thằng cướp nhưng không đuổi được. Anh em tôi thì máu chảy đầm đìa, ướt cả áo. Hai chúng tôi dìu nhau chạy đến bệnh xá Đông Tĩnh. Chú Văn còn bảo là có khi tôi chết, chứ chú ấy không chết. Vậy mà...

Từ nạn nhân trở thành sát nhân

- Như vậy, cả ông và ông Văn đều là nạn nhân của vụ cướp. Tại sao ông lại bị quy tội sát nhân?

- Khi còn ở điếm canh, tức là trước lúc hai anh em vào bệnh xá, công an đã đến hiện trường để kiểm tra, ghi nhận. Họ viết biên bản là “khi chúng tôi đến nơi, đã thấy hai anh em ông Thêm bị đánh và tên cướp chạy thoát”.Họ còn hỏi giấy thông hành của hai anh em tôi. Chúng tôi ký vào biên bản ấy. Đến sáng hôm sau, họ bỏ biên bản ấy đi, lập biên bản khác, nói rằng“khi chúng tôi đến nơi, lục soát thì thấy túi áo ông Thêm có hai ví tiền”.Và họ bắt tôi ký. Trong bụng, tôi đã nghĩ rằng mình chết dở với chúng nó rồi.

Quyết định đình chỉ điều tra chỉ được ban hành sau 43 năm

Đến chiều thì họ tách anh em tôi ra. Tôi bị đưa vào nhà tạm giam của công an huyện, rồi lại đưa lên tỉnh. Họ bắt tôi đưa tay, đưa chân ra để cùm, tôi bảo:“Chúng mày dã man thế, tao làm gì mà mày vu tao giết em tao?”. Mấy tay điều tra viên cứ bụng tôi mà đấm, rồi bảo: “Mày không giết em mày thì ai giết em mày?”.

Ông Trần Văn Thêmsẽ được bồi thường như thế nào?

Để xác định ông Thêm được bồi thường những khoản nào thì phải căn cứ vào các quy định của luật bồi thường Nhà Nước. Một số luật sư cho rằng, trong trường hợp này, cần phải xác định rõ các thiệt hại mà ông Thêm phải gánh chịu như là các thiệt hại về tài sản, thiệt hại về thu nhập thực tế bị mất hoặc bị giảm sút trong quá trình ông Thêm bị oan sai hay thiệt hại về tổn thất tinh thần cũng như những thiệt hại vật chất do tổn thất tinh thần gây nên.

Để có căn cứ xét đền bù do bị oan sai, ông Thêm cũng như gia đình ông Thêm cần phải làm các thủ tục theo quy định của luật bồi thường Nhà nước. Cụ thể, ông Thêm và gia đình phải có đơn yêu cầu về bồi thường thiệt hại và bản sao, hoặc bản chính quyết định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc công nhận oan sai.

Theo quy định của luật bồi thường Nhà nước thì ông Thêm sẽ nhận được khoản bồi thường do thiệt hại tài sản bị mất hoặc hư hỏng, khoản bồi thường do sức khỏe bị xâm phạm, khoản bồi thường do tinh thần bị tổn thất trong thời gian bị oan sai và khoản bồi thường về vật chất do bị tổn hại về sức khỏe.

(Còn nữa)

Vũ Cường