Trang bị kỹ năng nghề nghiệp thích ứng với sự thay đổi của xã hội

Sẵn sàng học hỏi tri thức mới

Là giảng viên trẻ đồng thời là Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu, TS Phạm Huy Hiệu, Giảng viên Viện Kỹ thuật và Khoa học máy tính, Phó Giám đốc Văn phòng Quản lý Nghiên cứu và Đổi mới sáng tạo - Trường Đại học VinUni, Quả cầu Vàng khoa học công nghệ Việt Nam 2023, Gương mặt trẻ Việt Nam tiêu biểu 2024, cho biết: Trong những năm qua, thanh niên Thủ đô luôn phát huy tinh thần tiên phong, sáng tạo, mạnh dạn ứng dụng khoa học - công nghệ, góp phần xây dựng Hà Nội ngày càng văn minh, hiện đại. Nhiều mô hình, sáng kiến, công trình thanh niên đã trở thành điểm sáng trong phong trào đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và phát triển xanh của Thành phố.

Một trong những yếu tố quan trọng chính là xây dựng Thủ đô thông minh, nghĩa là khai thác ứng dụng mới nhất về khoa học công nghệ AI, dữ liệu số, công nghệ số mới nhất nhằm mục đích nâng cao đời sống người dân Thủ đô, phát triển bền vững. Thành phố thông minh vận hành bằng dữ liệu và khoa học công nghệ.

Quang cảnh buổi tọa đàm “Thanh niên Thủ đô nâng cao trình độ khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số góp phần đưa Thủ đô phát triển”

Để cấu thành thành phố thông minh, theo TS Phạm Huy Hiệu sẽ có hệ thống quản lý thông minh bằng dữ liệu, giao thông thông minh sử dụng hệ thống camera. Ví dụ như việc quản lý giáo dục thông minh, quy hoạch giáo dục các cụm trường, tối ưu hóa số lượng học sinh, thầy cô giáo… có thể dựa trên AI, thuật toán để đưa ra các quyết định.

“Thế hệ trẻ hiện nay không chỉ là đối tượng thừa hưởng khoa học công nghệ mà còn là đối tượng xây dựng định hình khoa học công nghệ, đóng góp xây dựng thành phố thông minh bằng kiến thức, sức trẻ. Bởi thế giới của các em trong 20 - 30 năm nữa rất khác; thế giới đang thay đổi từng ngày. Trong đó, các nghề nghiệp được định hướng cũng sẽ có sự thay đổi. Ví dụ như hiện nay nhiều công ty công nghệ đã cắt giảm nhân lực kỹ sư công nghệ để thay thế bằng hệ thống máy móc hiện đại, ít tốn kém hơn. Do đó cần trang bị kỹ năng nghề nghiệp thích ứng với sự thay đổi của xã hội; sẵn sàng học hỏi tri thức mới để “không bị bỏ lại phía sau”, TS Phạm Huy Hiệu nhấn mạnh.

Cần phát triển bản thân trong lĩnh vực khoa học công nghệ

Để phát triển bản thân trong lĩnh vực khoa học công nghệ, các học sinh, sinh viên xác định tâm thế luôn sẵn sàng học hỏi, công nghệ mới, đam mê với học tập, sự kiên trì. Ai muốn thành công bền vững cũng cần sự kiên trì. Trong khi đó, điểm yếu của một số bạn trẻ là dễ nản lòng với sự lựa chọn của mình, khó đạt được thành công.

TS Phạm Huy Hiệu, Giảng viên Viện Kỹ thuật và Khoa học máy tính, Phó Giám đốc Văn phòng Quản lý Nghiên cứu và Đổi mới sáng tạo - Trường Đại học VinUni

Nền tảng đầu tiên chính là kiến thức về toán học, để theo đuổi ngành nghề khoa học công nghệ, các em cần trang bị kiến thức về toán học, xác suất thống kê, đại số, tư duy lôgic. Kiến thức là những viên gạch đầu tiên để xây dựng định hướng các nghề nghiệp liên quan khoa học công nghệ. Bên cạnh đó, khoa học công nghệ có tính thay đổi rất nhanh do đó các em cần trang bị tinh thần kiên trì ham học hỏi, luôn luôn cập nhật kiến thức mới.

Ngoài ra, TS cũng đưa ra lời khuyên cho các em học sinh nên quan sát xã hội vận hành thế nào, xã hội đang cần giải bài toán gì mang kiến thức của mình để giải đáp chúng. Ví dụ như thành phố đang đối mặt với vấn đề rác thải, ô nhiễm không khí. Chúng ta có thể giải các vấn đề này bằng cách xây dựng xanh hóa đô thị, tìm hiểu các sản phẩm công nghệ giảm rác thải… Đây cũng là những hành động đóng góp xây dựng thành phố.

Theo TS Phạm Huy Hiệu, chuyển đổi số mang lại nhiều cơ hội nhưng cũng khiến không ít bạn trẻ dễ rơi vào “thế giới ảo” như mạng xã hội, lạm dụng Chat GPT, AI. Làm thế nào để thanh niên sử dụng công nghệ có trách nhiệm, biết chọn lọc thông tin và lan tỏa giá trị tích cực trong cộng đồng mạng? Mạng xã hội không “xấu“, ban đầu mục tiêu tạo ra làm nền tảng kết nối mọi người. Chúng ta có thể sử dụng mạng xã hội với mục đích như tìm kiếm thông tin, kết nối bạn bè, vui chơi giải trí… Do đó, chúng ta cần xác định mục đích cũng như thời gian sử dụng mạng xã hội.

Các đại biểu tham dự buổi tọa đàm

“Điều quan trọng không phải là công nghệ làm thay con người, mà là con người làm chủ công nghệ”. Mỗi bạn trẻ cần biết khai thác, ứng dụng công cụ số để học tập, nghiên cứu và sáng tạo nội dung, biến tri thức thành giá trị thực tiễn. Đằng sau những tiện ích công nghệ là khối dữ liệu khổng lồ - nền tảng của nền kinh tế số đang hình thành, nơi dữ liệu tập thể trở thành nguồn tài nguyên vô giá. Trong nền kinh tế mới dựa trên dữ liệu và công nghệ, tài nguyên lớn nhất chính là con người - những người lao động tri thức, sáng tạo và thích ứng nhanh. Thanh niên Thủ đô chính là lực lượng nòng cốt trong quá trình đó”, TS Phạm Huy Hiệu nhấn mạnh.

Ngọc Hà